Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 7 oppslagsord

melankoli

substantiv hankjønn

Opphav

frå gresk , av melas ‘svart’ og kholos, khole ‘galle’, ettersom ein trudde svart galle var årsak til melankoli

Tyding og bruk

nedstemd, mismodig stode;
tungsinn
Døme
  • kjenne seg att i melankolien og nostalgien i boka

melankolsk

adjektiv

Tyding og bruk

prega av melankoli;
trist, tunglynt
Døme
  • melankolske auge

melankolikar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

person som lid av melankoli

dampe

dampa

verb

Opphav

av damp

Tyding og bruk

  1. gje frå seg damp (1) eller røyk (2)
    Døme
    • det dampar av våte klede;
    • det dampar av det varme vatnet;
    • sveitten dampa av ho;
    • servere dampande poteter
  2. la tørke ved fordamping
    Døme
    • koke til vatnet dampar bort;
    • oljen dampa opp
  3. tilsetje damp (1);
    behandle med, utsetje for damp
    Døme
    • dampe klede;
    • dampe opp eit brev;
    • dampe grønsaker;
    • laksen lyt bli dampa
  4. fare av stad med dampkraft
    Døme
    • toget dampa av stad;
    • ein liten båt dampar forbi
  5. patte på sigarett, pipe eller liknande;
    Døme
    • dampe sigarettar;
    • dei sat og dampa på sigarane sine
  6. i overført tyding: vere kjenneteikna av noko;
    ha eit tydeleg preg av noko
    Døme
    • filmen dampa av erotikk;
    • boka dampar av melankoli

weltschmerz

substantiv hankjønn

Uttale

veltsjmerts

Opphav

tysk av Welt ‘verd (I)’ og Schmerz ‘smerte’

Tyding og bruk

slags romantisk melankoli andsynes den kalde, prosaiske verda;
livstrøyttleik

tunglynde, tunglynne

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

sturen og sorgsam hug;
Døme
  • sige inn i, kaste av seg tunglyndet

spleen

substantiv hankjønn

Uttale

spliˊn

Opphav

gjennom engelsk; frå gresk ‘milt’, fordi ein trudde at melankoli kom frå milten

Tyding og bruk