Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
4 treff

Nynorskordboka 4 oppslagsord

luftslott

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

fantastisk, urealistisk plan eller dagdraum
Døme
  • byggje luftslott
Artikkelside

draum

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt draumr

Tyding og bruk

  1. (kjede av) sansebilete i medvitet når ein søv
    Døme
    • ha ein vond draum;
    • tyde draumar
  2. (urealistisk) førestilling, von om eit fjernt mål;
    Døme
    • draumen om å bli til noko
  3. Døme
    • ha ein draum om noko
  4. noko svært vakkert
    Døme
    • ein draum av ein kjole

Faste uttrykk

  • gå som ein draum
    gå svært lett eller godt
    • det gjekk som ein draum
  • i draume
    (som skjer) medan ein drøymer;
    i drøymande tilstand
    • sjå noko i draume
Artikkelside

byggje 1, bygge 1

byggja, bygga

verb

Opphav

norrønt byggja; samanheng med bu (3

Tyding og bruk

  1. (la) føre opp;
    (la) tømre eller mure;
    lage til
    Døme
    • byggje hus;
    • byggje vegar;
    • byggje skip og båtar;
    • fuglane byggjer reir;
    • han drøymer om å byggje sin eigen el-gitar
  2. setje hus på (ei tuft);
    busetje (eit land)
    Døme
    • byggje eit land
  3. utvikle muskelmasse
    Døme
    • trene og byggje musklar
  4. skape, utvikle
    Døme
    • byggje sin eigen identitet;
    • byggje vidare på dei interessene ein har;
    • ha som mål å byggje tillit

Faste uttrykk

  • byggje bru
    få i stand tilnærming mellom to partar med heilt ulike standpunkt
    • byggje bru mellom generasjonane
  • byggje inn
    føye inn (i noko anna)
    • kraftverket er bygd inn i fjellet
  • byggje luftslott
    leggje store planar som ikkje let seg gjennomføre
  • byggje ned
    trappe ned;
    redusere
    • byggje ned fordomar og motsetningar
  • byggje og bu
    busetje seg;
    ha tilhald
    • folk vil byggje og bu i distrikta
  • byggje om
    endre (ei bygning)
    • byggje om huset
  • byggje opp
    setje saman;
    utvikle
    • byggje opp tenestetilbodet;
    • boka er bygd opp som ei kriminalgåte;
    • dei planlegg å byggje opp eit historisk arkiv
  • byggje på
    • gjere ei bygning større;
      lage til eit tilbygg
      • huset vart bygd på i høgda
    • vere tufta på;
      ha til grunnlag for
      • vurdere omstenda som vedtaket er bygd på
  • byggje seg opp
    vekse i styrke
    • høgtrykk byggjer seg opp;
    • spenninga har bygd seg opp
  • byggje til
    reise som tilbygg
    • den nye stova vart bygd til
  • byggje ut
    • gjere meir effektiv;
      utvikle
      • mange fossar er bygde ut
    • utvide, styrkje
      • byggje ut tenestene i kommunen
  • Roma vart ikkje bygd på éin dag
    eit stort arbeid krev si tid
Artikkelside

soriamoriaslott

substantiv inkjekjønn

Opphav

truleg laga etter Kurea Hurea, øyar søraust for Arabia, eller etter finsk suuria muuria ‘store steinhus’

Tyding og bruk

  1. i eventyr: gildt slott;
    strålande vakker bygning
  2. i overført tyding: dagdraum;
Artikkelside