Avansert søk

Nynorskordboka 3 oppslagsord

adverb

plenˊti

frå engelsk ‘mengde’

rikeleg, flust;

fullt opp av;

nok av

adjektiv

norrønt þjokkr, þjukkr, þykkr

om ting, lekam og liknande: med stor omkrins, stort tverrmål, omfangsrik;
om person: feit, før (1, diger, dryg; motsett grann (2, 1) og tynn (1)
Døme
- ein tjukk mann, stolpe;
- ein tjukk planke;
- ei tjukk bok;
- eit tjukt lag måling
- i overført tyding: gravid
  gå tjukk
om hår, planter, tre og liknande: som veks eller står tett saman;
tett
Døme
- tjukt gras, hår;
- midt i tjukke skogen
- i uttrykk:
- halde saman i tjukt og tynt – hjelpe og stø kvarandre utan atterhald
- om skodde, røyk, luft og liknande: ugjennomsiktig, tett;
  tung
  tjukk røyk;
  skodda ligg tjukk som ein graut
- om busetnad, by, del av bygd: som har hus eller gardar tett inntil kvarandre
  midt i tjukke byen;
  midt i tjukke busetnaden
- tjukt av, med (folk, bilar osv.) – fullt opp av, tett med
- om væske, masse: som flyt tungt;
  seig
  tjukk olje;
  blod er tjukkare enn vatn – slektskap har meir å seie enn venskap
om røyst: utydeleg, uklar
Døme
- vere tjukk i mælet
etter engelsk;
om påstand, historie, orsaking eller liknande: som ein må vere naiv eller dum for å tru på
Døme
- nei, den er for tjukk!
nedsetjande;
som substantiv, i bunden form eintal:
Døme
- tjukken – tjukk gut el. mann;
- tjukka – tjukk jente el. kvinne

gå gjennom tjukt og tynt for
forsvare (nokon), tole harde prøvingar for (ein)
ha tjukk hud
vere tjukkhuda
smørje tjukt på
overdrive
tjukk i hovudet
lite oppvakt, dum
tjukk luft
innestengd, kvalm

adjektiv

norrønt fullr

som har maksimalt innhald;
fylt (til randa)
Døme
- duken er full av flekker;
- ho er full av idear;
- glaset er fullt av vatn;
- beina er fulle i myggstikk
fullstendig, komplett, heil, uavgrensa
Døme
- fullt namn;
- betale full pris;
- ein modell i full storleik;
- eg har full kontroll!
- dei var alt i full gang, då eg kom;
- gje full gass;
- den heile og fulle sanninga;
- huset står i full loge
- brukt som adverb
  tru fullt og fast på;
  det er heilt og fullt mi skyld;
  ho er ikkje fullt så stor;
  det er hardt, men like fullt moro
drukken, rusa
Døme
- drikke seg full;
- skjenkje nokon full;
- vere drita full

av full hals
med så mykje stemme ein har;
så høgt ein kan
syngje av full hals
for fulle mugger
for fullt
for fullt
med alt en har;
med toppfart
ho arbeider no for fullt med saka;
produksjonen går for fullt
fullt hus
- sal, rom eller liknande med alle plassar opptekne
  artisten samla fullt hus kvar kveld
- beste moglege resultat
  skiskyttaren skaut fullt hus i siste runde
fullt ut
aldeles, fullstendig
ha fullt opp av
ha rikeleg av
ha hendene fulle
ha mykje å gjere;
vere travel
i fullt mål
rikeleg, fullstendig
like fullt
kor som er;
likevel, enda
konklusjonen er like fullt krystallklar
ta munnen for full
love meir enn ein kan halde;
ta for sterkt i
til fulle
så det monar
statistikken viser detaljane til fulle;
forfattaren meistrar til fulle kunsten å overdrive