Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 6 oppslagsord

fortvila, fortvilt

adjektiv

Opphav

perfektum partisipp av fortvile

Tyding og bruk

  1. utan von;
    Døme
    • vere fortvila over noko;
    • eit fortvila rop
  2. svært vanskeleg, umogleg
    Døme
    • ein fortvila situasjon
Artikkelside

fortvile

fortvila

verb

Opphav

frå lågtysk; av for- (2 og tvile

Tyding og bruk

gje opp vona;
bli eller vere fortvila (1)
Døme
  • ikkje fortvil!
  • han fortvilte over situasjonen
Artikkelside

galgenhumor

substantiv hankjønn

Opphav

frå tysk

Tyding og bruk

påteken humor i ein trengd og fortvilt situasjon
Døme
  • å skjemte med krisa si er rein galgenhumor
Artikkelside

ute

adverb

Opphav

norrønt úti; av ut

Tyding og bruk

  1. under open himmel, i friluft, utandørs
    Døme
    • gå ute og fryse;
    • liggje ute;
    • barna er ute og leiker;
    • eg finn dei korkje ute eller inne;
    • ute på trappa
  2. utanfor sitt vanlege hus, hylster, dekke eller liknande
    Døme
    • kjuklingen er ute av skalet;
    • skjorteflaket heng ute
    • i overført tyding: utanfor ein vanleg eller tidlegare tilhaldsstad
      • han er ute or soga;
      • eg er ute av stand til å skjøne det;
      • vere ute av seg (av sorg) – heilt fortvilt
  3. ikkje heime, ikkje til stades
    Døme
    • sjefen er ute;
    • vere ute og handle;
    • ete ute (på restaurant e l)
    • han var ute under krigen – utanlands
  4. unna eit visst utgangspunkt;
    Døme
    • ute på fjorden, åkeren;
    • ute på kjøkenet
    • ved eller nærmare havet
      • ute ved kysten;
      • ute på øyane
  5. i verksemd, på ferde, til stades
    Døme
    • vere tidleg, seint ute – med å kome, med å utvikle seg e l;
    • ho er ute med strekane sine;
    • han er ute og skriv i avisa att;
    • vere ute etter revansje;
    • når ulykka er ute
  6. Døme
    • vere ute for eit uhell, for ein svindlar
  7. Døme
    • fristen, eventyret er ute;
    • før året er ute;
    • det er ute med meg – eg er fortapt, ferdig

Faste uttrykk

  • ille ute
    i fare, i vanskar
  • vere ute etter
    prøve å treffe (nokon); prøve å få has på
Artikkelside

ulykkeleg, ulukkeleg

adjektiv

Tyding og bruk

  1. ikkje lykkeleg (2);
    sorgfull, uglad, fortvilt, lei seg
    Døme
    • vere (djupt) ulykkeleg over (el. for) noko
    • som gjer ein sorgfull osv.
      • ulykkeleg kjærleik – ikkje gjengjeld kjærleik;
      • vere ulykkeleg forelska
    • hard, stri (2, vanskeleg
      • ulykkeleg barndom, tilvære, tid
  2. Døme
    • eit ulykkeleg tiltak
Artikkelside

desperado

substantiv hankjønn

Opphav

av spansk desesperado ‘fortvilt’

Tyding og bruk

desperat, hemningslaus person
Døme
  • ein væpna desperado
Artikkelside