Avansert søk

Nynorskordboka 8 oppslagsord

forfatning

substantiv hokjønn

Opphav

frå tysk ‘innretning, ordning’; samanheng med forfatte

Tyding og bruk

tilstand
Døme
- i dårleg forfatning
grunnleggjande reglar for korleis eit samfunn skal styrast;
konstitusjon (2)
Døme
- eit land med fri forfatning

trim

substantiv hankjønn

Opphav

frå engelsk; jamfør trimme

Tyding og bruk

god balanse hos fartøy eller fly
form (5), kondisjon
Døme
- halde seg i trim
lettare trening;
mosjon
Døme
- drive trim;
- gå på trim

Faste uttrykk

vere i trim
- vere høveleg lasta
- vere i god forfatning
- vere i god form

felg

substantiv hankjønn

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

hjul som slange og dekk er festa på

Døme

ta dekket av felgen

Faste uttrykk

på felgen
- på bil- eller sykkeldekk som lufta har gått ut av
  sykle på felgen
- i dårleg forfatning;
  utsliten, nedbroten
  han var heilt på felgen av manglande søvn
vere på felgen etter nokon
vere svært forelska i nokon
ho er heilt på felgen etter han

vere i trim

Tyding og bruk

Sjå: trim

vere høveleg lasta
vere i god forfatning
vere i god form

på felgen

Tyding og bruk

Sjå: felg

på bil- eller sykkeldekk som lufta har gått ut av
Døme
- sykle på felgen
i dårleg forfatning;
utsliten, nedbroten
Døme
- han var heilt på felgen av manglande søvn

forfatningsstridig

adjektiv

Tyding og bruk

som strir mot ei forfatning (2)

sambandsrepublikk

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

republikk ihopsett av fleire delstatar med sams forfatning (2);

forbundsrepublikk

Døme

sambandsrepublikken Tyskland

skarveleg

adjektiv

Tyding og bruk

i dårleg tilstand;
elendig, ring, skral
Døme
- ho var i ei skarveleg forfatning
som er særmerkt for ein skarv (2;
låk (3)
Døme
- skarvelege folk
- brukt som adverb:
  han hadde fare skarveleg åt