Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 5 oppslagsord

føredrag, foredrag

substantiv inkjekjønn

Opphav

av tysk vortragen, opphavleg ‘bere fram’

Tyding og bruk

  1. kunstnarleg framføringsmåte
    Døme
    • songaren har eit naturleg føredrag
  2. munnleg utgreiing;
    Døme
    • halde føredrag om fuglelivet
Artikkelside

nonsens

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå engelsk; av latin non ‘ikkje’ og sensus ‘fornuft, meining’

Tyding og bruk

meiningslaus ytring eller påstand;
absurd uttrykksform;
Døme
  • foredraget var det reinaste nonsens
Artikkelside

innpå

preposisjon

Tyding og bruk

  1. inn på
    Døme
    • leggje meir innpå peisen;
    • få eit rusk innpå auget;
    • dra ein tur innpå setra
    • brukt som adverb
      • opne grinda og sleppe kyra innpå
  2. inne på
    Døme
    • han er innpå fjellet;
    • liggje innpå åsen;
    • ho var innpå mangt i foredraget sitt
    • brukt som adverb
      • vere innpå med fingrane;
      • han åtte tømmerskog og dreiv stordrift innpå der
  3. opp til, inntil, like ved, nær
    Døme
    • det kan vere innpå 100 år sidan;
    • leve tett innpå kvarandre;
    • dei kom for nær innpå han;
    • sleppe nokon innpå seg
    • brukt som adverb
      • skogen et seg stendig innpå;
      • kome så nær innpå som mogleg

Faste uttrykk

  • dra innpå
    gjere avstand mindre
    • dra innpå hovudfeltet
  • gå innpå nokon
    om sak, hending eller liknande: gjere nokon lei og nedtrykt
    • kritikken gjekk innpå han
  • hale innpå
    ta innpå;
    nærme seg
    • konkurrenten haler innpå i den siste bakken før mål
  • helle innpå
    drikke, særleg alkohol, i store mengder
  • hive innpå
    ete eller drikke fort og mykje
  • kome innpå nokon
    bli godt kjend med
    • det var vanskeleg å kome innpå henne
  • leggje innpå
    ete mykje
  • snakke innpå om
    ymte om, nemne;
    snakke frampå om
  • ta innpå
    gjere avstand mindre;
    nærme seg
    • konkurrentane tok innpå
Artikkelside

strukturere

strukturera

verb

Tyding og bruk

  1. fastsetje strukturen, bygnaden av noko;
    byggje opp
    • ein fast strukturert plan
  2. gje ei viss form
    • strukturere foredraget sitt skikkeleg
Artikkelside

sfære

substantiv hankjønn

Uttale

utt svæˋre

Opphav

gresk sphaira ‘klote, kule’

Tyding og bruk

  1. i eldre astronomi: gjennomsynleg kule som alle himmellekamane var festa til i banene sine rundt jorda
  2. Døme
    • atmosfære;
    • ionosfære;
    • stratosfære
    • nivå
      • halde seg i dei høgare sfærane i foredraget sitt
Artikkelside