Avansert søk

Nynorskordboka 9 oppslagsord

fise

fisa

verb

Opphav

norrønt físa

Tyding og bruk

sleppe ein fis;
fjerte
blåse (på noko)

prompe

prompa

verb

Tyding og bruk

sleppe ut tarmgass;

oskefis

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør fise

Tyding og bruk

om eldre forhold: person som pleidde å sitje framfor peisen og blåse i glørne
oskeladd

fjerte

fjerta

verb

Opphav

av dansk fjærte; jamfør norrønt freta

Tyding og bruk

sleppe ein fjert;

sleppe ein vind

Tyding og bruk

fise, fjerte;

Sjå: vind

vind 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt vindr

Tyding og bruk

luft som er i meir eller mindre sterk rørsle
Døme
- vinden blæs kaldt frå nord;
- vinden står (på) frå vest;
- ha vinden i ryggen, i sida;
- leggje båten opp i vinden;
- gå ute i all slags vind og vêr;
- snar som ein vind;
- mild, veik, flau vind;
- hard, sterk vind;
- ha vind i segla – òg: ha framgang;
- snu kappa etter vinden – sjå kappe (2
- - austavind
  - fønvind
  - nordavind
  - sidevind
  - sønnavind
  - vestavind
pust (1, andedrag
Døme
- ta etter vinden – hive etter pusten

Faste uttrykk

ein segls vind
vind som fyller seglet, jamn vind
i vinden
populær, omtykt
sjå kva veg vinden blæs
òg: skjøne korleis noko utviklar seg
sleppe ein vind
fise, fjerte
spreidd for alle vindar
i alle retningar

pumpernikkel

substantiv hankjønn

Uttale

utt pomˊpernikkel

Opphav

av tysk pumpern ‘fise’ og kjælenamnet Nickel

Tyding og bruk

tungt fordøyeleg, klihaldig grovbrød

pruppe

pruppa

verb

Tyding og bruk

prompe, sleppe ein vind, fise

frate

frata

verb

kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt frata

Tyding og bruk