Avansert søk

Vanleg søk

Nynorskordboka 8 oppslagsord

estetisk

adjektiv

Tyding og bruk

som gjeld eller er prega av det smakfulle, tiltalande og vakre;

som høver med reglane i estetikken

Døme

ha estetisk sans;
ta estetiske omsyn;
det var ei estetisk nyting

Faste uttrykk

estetiske fag
fag innanfor kunst, design og forming, av og til medrekna musikk, dans, drama og liknande

Artikkelside

musikk

substantiv hankjønn

Opphav

av gresk musike (tekhne) ‘(kunsten til) musene’; jamfør muse (

Tyding og bruk

kunstart med tonar i ein estetisk heilskap av rytme, melodi og harmoni;
tonekunst
Døme
- song og musikk;
- klassisk musikk;
- norsk musikk;
- studere musikk;
- høyre på musikk;
- setje musikk til eit dikt;
- Bartóks musikk
- - dansemusikk
  - folkemusikk
  - kammermusikk
  - orgelmusikk
  - samtidsmusikk
særleg i bunden form eintal: orkester (1), korps (3)
Døme
- der kjem musikken;
- musikken spela opp
- - gutemusikk
  - hornmusikk
  - skulemusikk

Faste uttrykk

absolutt musikk
musikk som ikkje byggjer på noko anna enn musikalske verkemiddel;
motsett programmusikk
for/med full musikk
av alle krefter
levande musikk
musikk som blir spela direkte, og som ikkje er opptak
musikk i øyra
noko ein blir glad for å høyre
desse lovnadene lyder som musikk i øyra
musikk på boks
innspela musikk;
til skilnad frå levande musikk
søt musikk
- gjensidig erotisk tiltrekning
  han og ho møtest, og søt musikk oppstår
- noko som vekkjer glede
  tankar om økonomisk rettferd læt som søt musikk

Artikkelside

kunstnarleg

adjektiv

Tyding og bruk

som gjeld kunst (3) og kunstnarar
Døme
- kunstnarleg innsikt;
- ha kunstnarlege interesser
som har estetisk verdi
Døme
- boka hadde ikkje noko kunstnarleg innhald;
- ho gav produkta ei kunstnarleg utforming
brukt som substantiv: underhalding i form av eit kunstnarleg innslag, til dømes musikalsk
Døme
- kven er ansvarleg for det kunstnarlege i programmet?

Artikkelside

kunstnarisk

adjektiv

Tyding og bruk

som gjeld kunst (3) og kunstnarar;
kunstnarleg (1)
Døme
- ho hadde kunstnariske evner
som har estetisk verdi;
kunstnarleg (2)
Døme
- musikken heldt særs høgt kunstnarisk nivå
brukt som substantiv: underhaldning i form av eit kunstnarisk innslag, til dømes eit musikkstykke
Døme
- trioen stod for det kunstnariske

Artikkelside

kunstindustri

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

industrielt framstilt produkt som har estetisk og kunstnarisk verdi
industri som framstiller produkt med kunstnarisk verdi

Artikkelside

kunst

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

av lågtysk , opphavleg ‘det å kunne’

Tyding og bruk

oppøvd evne;
dugleik
Døme
- kunsten å gå på ski;
- gjere kunstar på hesteryggen;
- magiske kunstar
- - ingeniørkunst
  - kokekunst
  - legekunst
uttrykk for eller medviten bruk av menneskeleg fantasi og skaparevne til å skape verk som påverkar mottakaren kjenslemessig, estetisk eller intellektuelt
Døme
- kunst og kultur;
- norsk kunst;
- ofre seg for kunsten
- - diktekunst
  - målarkunst
  - tonekunst
produkt av kunstnarleg verksemd;
kunstverk (1)
Døme
- ho har mykje kunst på veggene
- - brukskunst
triks;
list (2
Døme
- bruke alle slags kunstar for å kome unna
brukt som føreledd i samansetningar: kunstig eller syntetisk framtilt produkt;
til skilnad frå naturprodukt
- - kunstgras
  - kunstis
  - kunstsilke

Faste uttrykk

dei frie kunstane
kunnskap som ein borgar i mellomalderen burde ha (grammatikk, dialektikk, logikk, retorikk, artmetikk, astronomi og musikk);
allmenndanning
det er ingen kunst
det er ikkje eit problem;
det er ikkje vanskeleg
det er ingen kunst å lage gode vaflar;
å stå på ski er ingen kunst;
å gå på hender? Det er jo ingen kunst!
etter alle kunstens reglar
etter god skikk for det som skal gjerast;
svært grundig

Artikkelside

katarsis

substantiv hankjønn

Opphav

frå gresk

Tyding og bruk

reinsing eller lutring av sinnet, ofte gjennom ei estetisk eller kunstnarisk oppleving

Artikkelside

estetiske fag

Tyding og bruk

fag innanfor kunst, design og forming, av og til medrekna musikk, dans, drama og liknande;

Sjå: estetisk

Artikkelside