Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
50 treff

Nynorskordboka 50 oppslagsord

do 1

substantiv hankjønn

Uttale

då

Opphav

frå italiensk på 1600-talet brukt i staden for ut (første tonen i ein skala på seks tonar med namn etter førstestavingane i ei latinsk hymne nytta i songøvingar) av velklangsomsyn

Tyding og bruk

første tone i durskalaen
Døme
  • do re mi …
Artikkelside

do 2

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

truleg av lågtysk don ‘gjere’

Tyding og bruk

skål med avløp til menneskeleg avføring;
Døme
  • gå på do
Artikkelside

dønn 2

adverb

Opphav

av engelsk done ‘avgjord’, partisipp perfektum av do ‘gjere’

Tyding og bruk

brukt forsterkande: heilt (1, fullstendig
Døme
  • det er dønn umogleg;
  • slå seg dønn i hel
Artikkelside

toalett

substantiv inkjekjønn

Opphav

fransk toilette, diminutiv av toile ‘lerret, duk (på toalettbord)'

Tyding og bruk

  1. skål med avløp til menneskeavføring og -urin;
    Døme
    • gå på toalettet
  2. rom med toalett (1) der ein kan stelle seg
  3. Døme
    • vise fram nytt toalett

Faste uttrykk

  • gjere toalett
    vaske, stelle og kle seg
Artikkelside

utedo

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Tyding og bruk

do (2 i eige hus, utanfor bustadhuset
Artikkelside

solmisasjon

substantiv hankjønn

Opphav

av tonenamna sol (2 og mi (1

Tyding og bruk

det å syngje tonar med særskilde stavingar, som do-re-mi osb.;
jamfør solfege
Artikkelside

skitlukt, skittlukt

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

dårleg lukt, av skit (1, 1) eller liknande
Døme
  • det var ei skikkeleg skitlukt på do
Artikkelside

secondo

substantiv hankjønn

Uttale

sekånˊdo

Opphav

gjennom italiensk; frå latin ‘den andre’

Tyding og bruk

andrestemme, særleg om bass (3) i firhendig klaverspel;
til skilnad frå primo (1, 2)
Artikkelside

trekkje ned

Tyding og bruk

løyse ut mekanismen som tømmer doskåla etter ein har vore på do;
Sjå: trekkje
Døme
  • ungane gløymer å trekkje ned
Artikkelside

trekkje opp

Tyding og bruk

Sjå: trekkje
  1. stramme fjøra i ein mekanisme
    Døme
    • trekkje opp klokka
  2. endre seg til det verre
    Døme
    • det trekkjer opp til storm
  3. opne flaske med ein opptrekkjar
    Døme
    • kelneren trekte opp vinen ved bordet
  4. løyse ut mekanismen som tømmer doskåla etter ein har vore på do;
    Døme
    • hugs å trekkje opp etter deg!
Artikkelside