Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
112 treff

Nynorskordboka 112 oppslagsord

date 1, deite 1

data, deita

verb

Uttale

deiˋte

Opphav

frå engelsk

Tyding og bruk

treffe nokon ein eller fleire gonger med føremål om å bli kjærastar
Døme
  • byrje å date ein ny person;
  • dei data kvarandre ei god stund
Artikkelside

data 1

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

kortord for datamaskin
Døme
  • skrive på data;
  • kjøpe seg ny data
Artikkelside

data 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

av latin datum ‘(det) som er gjeve’

Tyding og bruk

  1. opplysningar om verda som blir brukt i forsking, databehandling eller liknande
    Døme
    • samle inn data;
    • tekniske data;
    • byggje på sikre data;
    • analysere store mengder data;
    • mangle viktige data;
    • rapporten var basert på data frå fleire undersøkingar
  2. representasjon av eit digitalt innhald
    Døme
    • overføring av store mengder data;
    • ha plass til fleire gigabyte med data
  3. kortord for datateknologi
    Døme
    • jobbe med data;
    • ha peiling på data;
    • dei tilsette treng eit kurs i data
Artikkelside

datum

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

frå latin ‘(det) som er gjeve’, av dare ‘gje’

Tyding og bruk

  1. eldre nemning for dato
  2. faktisk opplysning;
    jamfør data (2
Artikkelside

sky 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt ský

Tyding og bruk

  1. tett samling av vassdropar eller iskrystallar i atmosfæren
    Døme
    • det samla seg mørke skyer i vest;
    • sjå eit lysskjær gjennom skyene
  2. tett samling av røyk, støv eller liknande
    Døme
    • skyer med giftig gass;
    • ei sky av mygg
  3. brus av hår eller liknande
    Døme
    • håret stod i ei sky rundt hovudet hennar
  4. i IT: samling av datatenester der store mengder data kan lagrast og nåast via internett
    Døme
    • lagre i skya

Faste uttrykk

  • i skyene
    svært lykkeleg
    • ho er oppe i skyene;
    • han var heilt i skyene
  • ikkje ei sky på himmelen
    • klarvêr
      • det er ikkje ei sky å sjå på himmelen
    • problemfri tilstand
      • det var ikkje ei sky på himmelen i tilhøvet mellom dei to landa
  • rose nokon opp i skyene
    skryte av nokon
  • sveve oppe i skyene
    ikkje ha kontakt med røyndomen
Artikkelside

logge

logga

verb

Opphav

av logg (2

Tyding og bruk

  1. måle farten med logg (2, 1)
  2. føre data inn i ei loggbok eller ein annan protokoll

Faste uttrykk

  • logge inn/på
    starte samband med datamaskin, dataprogram eller liknande
    • logge inn med passord;
    • ho logga seg på internett
  • logge ut/av
    avslutte samband med datamaskin, dataprogram eller liknande
    • ho loggar av internett;
    • hugs å logge deg ut når du går frå kontoret
Artikkelside

laste 1

lasta

verb

Opphav

frå lågtysk, av last (1; tyding 4 etter engelsk load

Tyding og bruk

  1. føre last om bord i eit skip;
    lesse på til dømes ei vogn;
    motsett losse (1)
    Døme
    • skipet er lasta med tømmer;
    • laste opp bilen
  2. ta inn last
    Døme
    • skipet lastar kaffi i Santos
  3. romme (1) (av last)
    Døme
    • skipet lastar 5000 tonn
  4. i IT: overføre data eller program til ei lagereining

Faste uttrykk

  • laste ned
    overføre data frå ei ekstern lagereining til si eiga lagereining
    • laste ned ein film frå nettet på mobilen
  • laste opp
    overføre data frå si eiga lagereining til ei ekstern lagereining
    • laste opp bileta på serveren
Artikkelside

kode 3

koda

verb

Tyding og bruk

  1. forsyne med kode (2, 1)
  2. skrive noko i eit format som ein datamaskin kan lese
  3. Døme
    • elevane skal lære å kode
  4. i biologi: gje anlegg for visse eigenskapar
    Døme
    • fuglane er genetisk koda til å formeire seg på ei viss tid av året

Faste uttrykk

Artikkelside

kode 2

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk eller engelsk, frå latin codex; jamfør kodeks

Tyding og bruk

  1. (oversyn over) tal, bokstavkombinasjonar, ord, setningar eller andre symbol til å bruke i skriftlege eller munnlege meldingar for å gjere innhaldet uskjønleg for uvedkomande, for å spare plass eller for å få eit standarisert, lettkjenneleg informasjonssystem
    Døme
    • telegrammet var skrive i kode;
    • varer blir no meir og meir prisa med kode;
    • klede skal vere merkte med kode for vask
  2. talkombinasjon brukt for å opne eller få tilgang til noko
    Døme
    • kjenne koden for ein lås;
    • koden til inngangsdøra;
    • koden til nettbanken
  3. samling av reglar som syner korleis data kan representerast med teikn
    Døme
    • alfabetisk kode;
    • numerisk kode
  4. instruksjon i eit dataprogram som definerer kva programmet skal gjere
  5. sett av uskrivne reglar for framferd og sosial omgang
    Døme
    • ei verd med kompliserte kodar for åtferd og kommunikasjon

Faste uttrykk

  • knekkje koden
    • finne fram til koden
      • knekkje koden til safen;
      • programmet hadde knekt koden til nettverket
    • forstå eit tilsynelatande uforståeleg system
      • dei har knekt koden for å skape lønsame hotell i utkantstrøka
Artikkelside

elektronisk

adjektiv

Tyding og bruk

som gjeld eller byggjer på elektronikk (3)

Faste uttrykk

  • elektronisk brev
    einskilt dokument eller brev av elektronisk post;
    jamfør e-brev
  • elektronisk databehandling
    eldre nemning for behandling av data med elektroniske hjelpemiddel, særleg datamaskin;
    jamfør EDB
  • elektronisk handel
    handel av produkt eller tenester gjennom elektroniske system som internett;
    jamfør e-handel
  • elektronisk krigføring
    bruk eller øydelegging av mellom anna elektroniske sambandsmiddel i krig
  • elektronisk musikk
    musikk som er framstilt elektronisk;
    elektronika
  • elektronisk post
    system for utveksling av elektroniske dokument, brev og meldingar;
    jamfør e-post
  • elektronisk sigarett
    elektronisk apparat som liknar på ein sigarett til inhalering av fordampa smakstilsett væske som inneheld nikotin;
    jamfør e-sigarett
  • elektronisk signatur
    signering av dokument gjennom elektroniske system som internett;
    jamfør e-signatur
    • juridisk bindande avtalar med elektronisk signatur
  • elektronisk spor
    spor (1, 1) etter elektronisk aktivitet
Artikkelside
Side 1 av 12