Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 201 oppslagsord

bygning

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

  1. (større) hus
    Døme
    • offentleg bygning;
    • bygningane på garden var i god stand

gjeldsfengsel

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. om eldre forhold: fengselsstraff for ikkje å ha betalt gjeld
    Døme
    • ordninga med gjeldsfengsel vart oppheva i Noreg i 1874
  2. bygning der ein sonar slik straff

brenne inne

Tyding og bruk

miste livet ved brann inne i ein bygning;
Sjå: brenne
Døme
  • heile buskapen brann inne

føre opp

Tyding og bruk

Sjå: føre
  1. byggje (ei bygning)
    Døme
    • planen er å føre opp fleire store leilegheitskompleks i området
  2. skrive ned på liste eller liknande
    Døme
    • alternativa skal førast opp i prioritert rekkjefølgje;
    • prosjektet blir ført opp som ein eigen post i budsjettet

byggje på

Tyding og bruk

Sjå: byggje
  1. gjere ei bygning større;
    lage til eit tilbygg
    Døme
    • huset vart bygd på i høgda
  2. vere tufta på;
    ha til grunnlag for
    Døme
    • vurdere omstenda som vedtaket er bygd på

byggje om

Tyding og bruk

endre (ei bygning);
Sjå: byggje
Døme
  • byggje om huset

offentleg

adjektiv

Opphav

frå eldre tysk , av offen ‘open’

Tyding og bruk

  1. som alle har tilgjenge til;
    som går føre seg for opne dører
    Døme
    • eit offentleg føredrag;
    • lova om offentleg dokumentinnsyn;
    • det er for få offentlege toalett i byen;
    • vi treng fleire friområde til offentleg bruk
  2. som gjeld alle;
    Døme
    • eit offentleg spørsmål
  3. som er alminneleg kjend;
    som er kunngjord
    Døme
    • trulovinga er ikkje offentleg enno
  4. som gjeld stat og kommune;
    som har med heile samfunnet å gjere
    Døme
    • ein offentleg bygning;
    • det er offentleg eigedom;
    • dei offentlege utgiftene er for høge
    • brukt som substantiv:
      • vere tilsett i det offentlege

Faste uttrykk

  • offentleg hemmelegheit
    noko som skal vere hemmeleg, men som likevel er allment kjent
    • skandalen er ei offentleg hemmelegheit

overtenning

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. det at eit rom eller ein bygning er heilt fylt av flammer;
    det å vere overtend (1)
  2. overført tyding: det å vere så ivrig at det går ut over prestasjonane;
    det å vere overtend (2)

kulturskatt

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

bygning, gjenstand, tradisjon eller liknande med stor historiske og kulturell (1) verdi
Døme
  • språket vårt er ein kulturskatt;
  • tjuvar stal viktige kulturskattar frå museet

museum

substantiv inkjekjønn

Uttale

museˊum

Opphav

av gresk museion ‘tempel for musene’; jamfør muse (1

Tyding og bruk

institusjon eller bygning med samling og utstilling av kunstverk eller ting som har naturvitskapleg eller kulturhistorisk interesse
Døme
  • teknisk museum;
  • gå i museum