Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
43 treff

Nynorskordboka 43 oppslagsord

bore 2

bora

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt bora

Tyding og bruk

  1. lage hol eller opning med eit bor eller ein liknande reiskap
    Døme
    • bore hol i noko;
    • bore eit hol;
    • bore ein brønn;
    • motoren er bora;
    • bore etter olje;
    • bore etter vatn;
    • bore gjennom ein vegg;
    • bore i betong;
    • bore i tre
    • brukt som adjektiv, i overført tyding:
      • eit borande spørsmål
  2. Døme
    • bore sverdet i brystet på fienden;
    • bore hovudet ned i puta

Faste uttrykk

  • bore opp
    opne, reinske med boring
  • bore seg fram
    trengje seg fram
  • bore seg inn
    trengje seg inn
    • kula bora seg inn
  • bore seg ut
    trengje seg ut
Artikkelside

bore 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt bora ‘hol’

Tyding og bruk

trong opning;
Artikkelside

bere 3

bera

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt bera

Tyding og bruk

  1. halde (noko) oppe (og føre det med seg)
    Døme
    • bere noko i handa;
    • dei ber mjølsekker;
    • ho sleit og bar tungt;
    • bere eit barn til dåpen;
    • bere fram gåver;
    • kome berande på store famner med kvist
  2. føre, halde (særleg ein kroppsdel på ein viss måte)
    Døme
    • bere hovudet høgt
  3. ha (klesplagg, våpen, merke og liknande) på seg;
    gå med, ha (merke, namn og liknande);
    vere prega av
    Døme
    • bere sløyfe;
    • han ber kniv;
    • bere merke av noko;
    • dei bar merke etter torturen
  4. ha i hugen;
    hyse
    Døme
    • bere vyrdnad for nokon;
    • du må ikkje bere hat til meg;
    • dei bar på store planar
  5. halde (seg) oppe (på plass, i stilling);
    tole trykket eller tyngda av noko;
    gå vel
    Døme
    • isen bar ikkje;
    • dette kan aldri bere
  6. halde oppe, i verksemd
    Døme
    • bøndene bar kulturen i bygdene;
    • bere oppe ein tradisjon
  7. ha liggjande på seg, lide under
    Døme
    • bere skulda for noko
  8. tole, halde ut, greie
    Døme
    • det skal god rygg til å bere gode dagar;
    • bere på ei sorg
  9. fø;
    Døme
    • kua skal bere i haust
  10. stemne, gå, føre i ei viss lei
    Døme
    • vegen ber oppetter;
    • eldhugen bar saka fram

Faste uttrykk

  • bere barn under beltet
    vere gravid
  • bere bod om
    varsle (3)
    • bere bod om lysare tider
  • bere frukt
    òg i overført tyding: gje resultat
  • bere i seg
    innehalde
  • bere laus/laust
    byrje
    • no ber det laus/laust med uvêr
  • bere over med
    ha tolmod med (nokon)
  • bere på bygda
    fortelje vidare (særleg til uvedkomande)
  • bere seg
    • jamre, klage seg (for noko)
      • ho skreik og bar seg
    • svare, løne seg
      • forretninga ber seg godt
  • bere seg åt
    oppføre seg, te seg;
    fare åt
    • bere seg merkeleg åt
  • bere til
    hende, gå til
  • det får bere eller breste
    det får gå som det går
  • så vidt båten bar
    òg i overført tyding: så vidt noko gjekk
Artikkelside

olje 1

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

av latin oleum ‘olivenolje’; samanheng med oliven (1

Tyding og bruk

  1. flytande stoff som blir laga av daude planter og dyr og vunne ut frå djupare jordlag eller havbotnen, brukt til dømes til brensel eller drivstoff;
    Døme
    • mineralsk olje;
    • bore etter olje;
    • vi må skifte olje på bilen
  2. flytande feittstoff som blir utvunne av planter eller dyr og blir brukt til dømes til føde eller legemiddel
    Døme
    • animalsk olje;
    • vegetabilske oljer;
    • steik kyllingen i olje
  3. Døme
    • ho målar med olje og akryl
  4. Døme
    • dei har investert i olje;
    • han jobbar i olja

Faste uttrykk

  • den siste olja
    • sakrament i den katolske kyrkja som blir gjeve til døyande
    • dei siste råda og formaningane;
      ein siste finpuss
  • helle/slå olje på elden
    gjere raseriet eller konflikten større;
    gjere vondt verre
    • myndigheitene heller olje på elden;
    • utsegnet slo olje på elden
  • helle olje på opprørt hav
    • helle olje på sjøen for å dempe bølgjene
    • dempe ein konflikt
Artikkelside

nedbør

substantiv hankjønn

Opphav

av ned og bør (3 , opphavleg ‘noko som blir bore ned’

Tyding og bruk

samnemning for regn, snø og hagl
Døme
  • det har kome 15 mm nedbør siste døgnet

Faste uttrykk

  • sur nedbør
    nedbør med lågare pH-verdi enn 5,6
Artikkelside

spidde

spidda

verb

Tyding og bruk

bore, stikke gjennom
Døme
  • spidde ei pølse med gaffelen
Artikkelside

trepanere

trepanera

verb

Opphav

av fransk trépaner

Tyding og bruk

bore ei opning i hjerneskallen
Artikkelside

trepanasjon

substantiv hankjønn

Opphav

frå fransk

Tyding og bruk

  1. det å bore ein opning i hjerneskallen;
    jamfør trepanere
  2. opning som er bora gjennom hjerneskallen
Artikkelside

bore seg ut

Tyding og bruk

trengje seg ut;
Sjå: bore
Artikkelside

bore seg fram

Tyding og bruk

trengje seg fram;
Sjå: bore
Artikkelside
Side 1 av 5