Avansert søk

11 treff

Nynorskordboka 11 oppslagsord

sfærisk

adjektiv

Uttale

svæˊrisk

Tyding og bruk

  1. kuleforma, rund
    Døme
    • sfærisk geometri
  2. som gjeld ein sfære (1)

Faste uttrykk

  • sfærisk musikk
    tonar som ein i eldre førestillingar meinte planetane kunne lage med rørslene sine, men som menneskeøyret ikkje kunne oppfatte;
    sfæremusikk

troposfære

substantiv hankjønn

Opphav

av gresk tropos ‘vending’ og sfære

Tyding og bruk

nedste lag av atmosfæren (på våre breiddegrader opp til ca. 10 km)

magnetosfære

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør sfære

Tyding og bruk

del av verdsrommet der magnetfeltet til jorda styrer rørslene til elektrisk ladde partiklar

cyberrom, kyberrom

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

virtuelt rom, sfære der kommunikasjonen går føre seg digitalt;
jamfør cyberspace

fotosfære

substantiv hankjønn

Opphav

av foto- (1 og sfære

Tyding og bruk

synleg del av overflata på sola eller ei stjerne
Døme
  • i fotosfæren til sola kan ein sjå solflekker

cyberspace, kyberspace

substantiv hankjønn

Uttale

saiˊberspeis, syˊberspeis eller  kyˊberspeis

Opphav

frå engelsk , andre ledd ‘rom’; av cyber-

Tyding og bruk

virtuelt rom, sfære der kommunikasjonen går føre seg digitalt;
Døme
  • finne kjærleiken i cyberspace

hemisfære

substantiv hankjønn

Opphav

frå gresk ‘halvkule’, av hemi- ‘halv’ og sfære; jamfør sfære

Tyding og bruk

  1. halvpart av jordkloten;
    Døme
    • den nordlege hemisfæren
  2. kvar av dei to halvdelane i hjernen
    Døme
    • ha ein skade på den eine hemisfæren i storhjernen

litosfære

substantiv hankjønn

Opphav

av gresk lithos ‘stein’; jamfør sfære

Tyding og bruk

ytre del av jorda som er samansett av lette, stive bergarter

atmosfære

substantiv hankjønn

Uttale

atmosfæˋre

Opphav

av gresk atmos ‘damp, røyk’ og sphaira; jamfør sfære

Tyding og bruk

  1. lag av luft eller gass kring ein himmellekam, særleg kring jorda
    Døme
    • meteoren brann opp i atmosfæren
  2. i overført tyding: stemning (2, dåm;
    luft i eit avgrensa område
    Døme
    • forhandlingane gjekk føre seg i ein god atmosfære;
    • atmosfæren i rommet var tung og røykfylt
  3. eining for trykk (som svarer til normaltrykket for lufta ved havflata)

biosfære

substantiv hankjønn

Uttale

biosfæˋre

Opphav

av bio- og sfære

Tyding og bruk

del av naturen der det finst levande organismar