Avansert søk

Nynorskordboka 3 oppslagsord

feste 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

Tyding og bruk

stad eller punkt der ein festar eller får fast noko;
fast underlag
Døme
- få feste med handa;
- finne feste for foten;
- skismurning som gjev godt feste;
- det hender at eit og anna feste ryk
- - ankerfeste
  - fotfeste
  - rotfeste
  - tannfeste
i overført tyding: noko stabilt å halde seg til;
støtt grunnlag;
haldepunkt
Døme
- finne eit feste i livet
skaft eller handtak på sverd og liknande
fangline
leige av jord eller tomt;
bygsel
Døme
- få feste på garden
truloving (2), festarmål

ryke

ryka

verb

Opphav

norrønt rjúka

Tyding og bruk

sende ut røyk
Døme
- det ryk frå pipa;
- rykande ruinar;
- omnen ryk
- rykande fersk – heilt fersk
dampe (1)
Døme
- hesten er så varm at det ryk av han
fyke, fare (2;
drive tett i lufta
Døme
- sjøen rauk – jamfør rok;
- rykande fok;
- prisane rauk i vêret
- styrte fram, kaste seg over
  ryke i hop (i slagsmål)
- falle
  ryke over ende;
  ryke i golvet
- tape (2
  ryke 3–5 i ein fotballkamp;
  ryk og reis! – ha deg unna!; dra dit peparen gror!
slitne, breste, gå i stykke
Døme
- tauet, koppen rauk (sund);
- venskapen vil ryke;
- der rauk den sjansen – gjekk tapt

Faste uttrykk

ryke opp
blåse opp (til storm)
ryke uklar
bli uvener

reise 3

reisa

verb

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

bryte opp, fare av stad, dra (17)
Døme
- reise sin veg;
- reise frå mannen sin – flytte frå
- gå frå teneste og liknande
  reise på dagen
- kome bort, smelte, tine
  snøen har reist;
  ryk og reis! – sjå ryke (2)
vere på reise, fare
Døme
- reise rundt i verda;
- vere ute og reise;
- reise med tog, båt;
- reise på tommelen – haike
- om handelsreisande:
  reise i skotøy

Faste uttrykk

reise med
ta med seg (noko), stele