Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 8 oppslagsord

åsyn

substantiv inkjekjønn eller hokjønn

Opphav

norrønt ásýn f; av å (3 og syn

Tyding og bruk

  1. det å sjå på;
    særleg i religiøst mål:
    Døme
    • for Guds (Herrens) åsynfor Guds auge, i Guds påsyn
  2. Døme
    • han var mørk i åsyna;
    • stå åsyn til åsyn med ein;
    • han såg henne rett i åsyna
    • ofte i religiøst mål:
      • Herren lyfte sitt åsyn på deg og gjeve deg fred

innfor

preposisjon

Tyding og bruk

  1. til andre sida av, til innsida av
    Døme
    • han gjekk innfor døra
  2. på indre sida av;
    Døme
    • dei såg han innfor ruta
  3. framfor, like overfor, andsynes
    Døme
    • stå innfor Guds åsyn

hjelm

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt hjalmr; samanheng med hylje

Tyding og bruk

  1. hovudplagg av hardt materiale som vernar mot hogg, slag, støyt og liknande
    Døme
    • i mange yrke er det påbode å bruke hjelm;
    • soldaten hadde hjelm på seg
  2. kornstakk med tak;
    òg om berre taket
  3. Døme
    • det er ein stygg hjelm over han;
    • han har ein hjelm attpå farenliknar på

uggleg

adjektiv

Opphav

av ugg (2, 1)

Tyding og bruk

Døme
  • eit uggleg åsyn

syn

substantiv inkjekjønn eller hokjønn

Opphav

norrønt sýn; same opphav som sjon

Tyding og bruk

  1. evne til å sjå;
    Døme
    • ha godt syn;
    • dimmast på synet
  2. det å sjå, få auge på
    Døme
    • ved synet av noko;
    • få syn for segnfå sjå sjølv at noko verkeleg er slik ein har høyrt;
    • for syns skuldpå liksom
  3. noko som ein ser;
    Døme
    • det var eit trist syn;
    • det var eit syn eg seint vil gløyme
  4. Døme
    • få sola midt i synet;
    • sjå beint i synet på ein;
    • seie det beint i synet på ein
  5. Døme
    • ha eit anna syn på saka
  6. høve til å sjå, sikt (2, 1)
    Døme
    • det var godt syn i dag
    • høve i det heile
      • eg ser (meg) ikkje syn med el. på å gjere det

skulm

substantiv hankjønn

Opphav

kanskje av skule (4

Tyding og bruk

ned- eller ihopdregne augebryn;
trugande åsyn

skodebrød

substantiv inkjekjønn

Opphav

etter hebraisk lehem ha-panim ‘brød for Guds åsyn’

Tyding og bruk

  1. i religiøst mål: usyrt brød av kveitemjøl som skulle liggje framme i heilagdomen som ei offergåve til Herren
  2. noko som berre er til pryd eller avleiing
    Døme
    • løyvinga til føremålet var berre skodebrød

glumseleg

adjektiv

Opphav

av glum (2 og glume (2

Tyding og bruk

Døme
  • eit glumseleg gjel;
  • ein glumseleg kar;
  • ha eit glumseleg åsyn