Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 188 oppslagsord

nærområde

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. område som ligg i nærleiken av der ein bur
  2. område som grensar opp til ein annan region eller eit anna land
Artikkelside

nabo

substantiv hankjønn

Opphav

frå dansk; jamfør norrønt nábúi ‘ein som bur nær’

Tyding og bruk

  1. Døme
    • ha gode naboar
  2. Døme
    • Sverige er naboen vår i aust
Artikkelside

nabolag

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. folk i nærmaste strøket;
    Døme
    • ungane i nabolaget;
    • heile nabolaget var på føtene
  2. nærmaste strøk omkring ein
    Døme
    • gardane i nabolaget;
    • dei bur i same nabolag
Artikkelside

nedanfor, nedafor

preposisjon

Tyding og bruk

  1. lenger nede (enn)
    Døme
    • ho bur nedanfor stasjonen
    • brukt som adverb:
      • ho er ikkje heime, ho er nedanfor
  2. brukt som adverb: lenger nede på sida, lenger utover i boka, artikkelen eller liknande
    Døme
    • sjå nedanfor;
    • alternativa er lista opp nedanfor
Artikkelside

nedunder

preposisjon

Tyding og bruk

  1. på nedsida av;
    nedanfor, under
    Døme
    • vere blå nedunder auga
  2. brukt som adverb: i etasjen under
    Døme
    • dei bur nedunder
Artikkelside

nedmed

preposisjon

Tyding og bruk

nede ved;
Døme
  • dei bur nedmed sjøen
Artikkelside

nede

adverb

Opphav

norrønt niðri

Tyding og bruk

  1. på ein stad som ligg lågare enn ein annan eller på eit nivå som er etter måten lågt;
    motsett oppe (1, 1)
    Døme
    • sola er nede;
    • temperaturen var nede i 20 minusgrader;
    • elva nede i dalen;
    • frå balkongen såg vi menneska nede på gata;
    • spannet stod nede under kjellartrappa
  2. ved kysten;
    på ein stad lenger sør
    Døme
    • dei bur nede i Italia
  3. lenger borte
    Døme
    • nede ved døra
  4. ute av drift eller funksjon
    Døme
    • datamaskinen er nede

Faste uttrykk

  • halde nede
    hindre i å utvikle seg;
    kue
  • høgt oppe og langt nede
    med skiftande sinnsstemning
  • langt nede
    mismodig, ute av humør, deprimert
    • ho var langt nede og gjorde forsøk på å ta livet sitt
  • liggje nede
    ikkje vere i gang
    • foreininga ligg nede for tida
Artikkelside

kommune

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk; frå latin communia, av communis ‘sams’

Tyding og bruk

  1. område som er ei eiga politisk og administrativ eining, og som høyrer inn under staten, men har eit visst sjølvstyre
    Døme
    • Bodø kommune;
    • landet er delt inn i kommunar;
    • kva kommune bur du i?
  2. administrasjon eller styringsorgan i ein kommune (1)
    Døme
    • skrive til kommunen;
    • skulde på kommunen;
    • vere tilsett i kommunen
Artikkelside

hovudbygning

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

  1. viktigaste bygning
    Døme
    • kontoret er i hovudbygningen
  2. på gard: bygning der eigaren bur
    Døme
    • den staselege, gule hovudbygningen på garden
Artikkelside

kult 1

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin , av colere ‘dyrke’

Tyding og bruk

  1. religiøs tilbeding i form av rituell handling, ofte i fellesskap;
    praktisk utøving av religion;
  2. religiøs rørsle eller sekt (1, 1) som ofte blir oppfatta som uortodokse og gjerne bur skilt frå samfunnet
    Døme
    • dei vaks opp i ein kult;
    • kulten var ein skikkeleg pengemaskin
  3. gruppe menneske som er intenst opptekne av ein spesiell person, ting eller idé;
    jamfør kultfilm og kultstatus
    Døme
    • det vaks opp ein kult omkring bandet;
    • kulten av fans
Artikkelside
Side 5 av 19