Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 191 oppslagsord

melankoli

substantiv hankjønn

Opphav

frå gresk , av melas ‘svart’ og kholos, khole ‘galle’, ettersom ein trudde svart galle var årsak til melankoli

Tyding og bruk

nedstemd, mismodig stode;
tungsinn
Døme
  • kjenne seg att i melankolien og nostalgien i boka
Artikkelside

hol 2, hòl 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt hol

Tyding og bruk

  1. opning eller rivne tvers gjennom noko
    Døme
    • slå hol i veggen;
    • ha hol i sokkane;
    • krype gjennom eit hol i gjerdet;
    • ha hol i øyra
  2. Døme
    • ha hol i kunnskapane
  3. mindre søkk, grop (1
    Døme
    • grave hol i jorda;
    • eit stort hol i vegen;
    • ha hol i tennene
  4. celle (1) til å sperre nokon inne i;
    Døme
    • kome i holet
  5. trongt, mørkt og usselt rom;
    utriveleg stad
    Døme
    • bu i eit hol;
    • eit avsidesliggjande hol

Faste uttrykk

  • få hol på
    endeleg få opna eller løyst (noko);
    få has på
  • hol i hovudet
    dumt, vanvettig;
    bort i natta
  • stikke hol på
    få tak i innhaldet;
    la innhaldet strøyme fritt
    • stikke hol på byllen
  • svart hol
    område i verdsrommet med så sterk gravitasjon at verken strålar eller materiale kan forlate det att
    • svarte hol ser ein ikkje, men ein kan sjå verknaden på omgjevnadene
  • ta hol på
    • opne og begynne å bruke av
      • ta hol på chipsposen
    • nemne (noko som er vondt eller vanskeleg)
Artikkelside

hoggorm

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. giftorm med grå til brun (somtid nesten svart) farge, eit mørkt sikksakkband etter ryggen og med lengd opptil 80 cm;
    Vipera berus
  2. i fleirtal: familie av giftige ormar;
    Viperidae
Artikkelside

svart hol

Tyding og bruk

område i verdsrommet med så sterk gravitasjon at verken strålar eller materiale kan forlate det att;
Sjå: hol, svart
Døme
  • svarte hol ser ein ikkje, men ein kan sjå verknaden på omgjevnadene
Artikkelside

kaie

substantiv hokjønn

Opphav

jamfør svensk kaja; lydord

Tyding og bruk

heller liten og svart kråkefugl med grå nakke og kvite auge;
Corvus monedula
Artikkelside

svart kaffi

Tyding og bruk

kaffi utan fløyte eller mjølk;
Sjå: kaffi, svart
Artikkelside

monokrom 1

substantiv hankjønn

Opphav

etterleddet av gresk khroma ‘farge’

Tyding og bruk

fotografi eller bilete i svart-kvitt eller i variasjonar innanfor éin farge
Artikkelside

magi

substantiv hankjønn

Opphav

frå gresk; jamfør mager (1

Tyding og bruk

  1. det å bruke overnaturlege krefter til å påverke omgjevnadene;
  2. oppleving eller stemning som bergtek
    Døme
    • konserten var rein magi

Faste uttrykk

  • kvit magi
    hekseri og trolldom som ikkje skader andre
  • svart magi
    trolldom som siktar mot å skade eller drepe;
    svartekunst
Artikkelside

nattsvart

adjektiv

Tyding og bruk

  1. svart som natta;
    svært mørk
    Døme
    • nattsvart jord
  2. alvorleg, dyster, håplaus
    Døme
    • situasjonen er nattsvart
Artikkelside

koloradobille

substantiv hokjønn

Opphav

etter namnet på staten Colorado i USA

Tyding og bruk

stripete gul og svart bladbille som er eit farleg skadedyr;
Leptinotarsa decemlineata
Artikkelside
Side 4 av 20