Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 1036 oppslagsord

bremse 2

bremsa

verb

Tyding og bruk

  1. minke eller stogge farten;
    Døme
    • sjåføren bremsa for ein fotgjengar;
    • lære ungane å bremse med skia
  2. i overført tyding: dempe;
    halde att
    Døme
    • bremse nedgangen i økonomien;
    • bremse fråflyttinga
    • brukt som adjektiv:
      • tiltaka hadde ein bremsande verknad
  3. roe ned hest ved å bruke bremse (1, 3)

Faste uttrykk

  • bremse ned
    setje ned farten (ved å bruke bremse)
    • han greidde ikkje å bremse ned i tide
  • bremse opp
    stogge heilt eller setje farten kraftig ned (ved å bruke bremse)
    • ho bremsa opp og sette frå seg sykkelen;
    • epidemien er i ferd med å bremse opp
Artikkelside

oppretthalde

oppretthalda

verb

Tyding og bruk

  1. halde fast på
    Døme
    • dei opprettheld kravet
  2. halde ved lag;
    Døme
    • oppretthalde arbeidsplassane
  3. handheve
    Døme
    • jobbe for å oppretthalde ro og orden
Artikkelside

oppsikt

substantiv hokjønn

Opphav

gjennom lågtysk; frå tysk

Tyding og bruk

  1. Døme
    • halde oppsikt med den mistenkte;
    • vere under oppsikt
  2. Døme
    • vekkje oppsikt
Artikkelside

raseskilje

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

det å halde menneske med ulik hudfarge eller etnisitet skilde frå kvarandre ved hjelp av diskriminerande lover eller haldningar;
Artikkelside

tråd

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt þráðr; samanheng med dreie

Tyding og bruk

  1. svært tynn snor av (tvinna) tekstil, av kunstfiber eller av anna materiale;
    trådforma tåg, fiber eller liknande
    Døme
    • sy med nål og tråd;
    • træ i tråden
  2. samanheng, samsvar;
    jamfør raud
    Døme
    • eg finn ingen tråd i framstillinga;
    • gå som ein raud tråd gjennom boka

Faste uttrykk

  • henge i ein tynn tråd
    om tiltak, prosjekt eller liknande: berre så vidt kunne bergast
  • i tråd med
    • falle, vere i tråd med (reglane, vedtaket, synspunkta) – samsvare med
  • knute på tråden
    usemje mellom vener, kjærastar, partnarar eller liknande;
    mellombels uvenskap
    • det er knute på tråden mellom familiane;
    • diplomatiske knutar på tråden
  • lett på tråden
    erotisk lauslynt
  • miste tråden
    kome ut av samanhengen, gå surr
  • på tråden
    i andre enden i ein telefonsamtale
  • samle trådane i ei hand
    dirigere alle ledda i ei verksemd e l
  • slå på tråden
    ringje opp, telefonere
  • ta opp att tråden
    halde fram med hovudemnet i eit foredrag e l etter eit sidesprang
  • trekkje i trådane
    dirigere noko utan å ha ein synleg framskoten plass
  • trekkje tråd
    lage, forme metalltråd i ymse dimensjonar
  • utan ein tråd
    heilt naken
Artikkelside

gangfart, gongefart

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

fart som når ein går
Døme
  • halde vanleg gangfart;
  • bilføraren køyrde i gangfart
Artikkelside

diskré, diskre, diskret 1

adjektiv

Uttale

diskreˊ

Opphav

gjennom fransk discret, frå latin discernere ‘skilje åt, skilje mellom’; jamfør diskret (2

Tyding og bruk

  1. som veit å teie med ein løyndom;
    Døme
    • han var diskré og stilte ikkje fleire spørsmål;
    • ho sa det på ein diskré måte
    • brukt som adverb
      • halde seg diskré i bakgrunnen
  2. dempa, moderat
    Døme
    • diskré fargar;
    • eit diskré skilt
Artikkelside

prissubsidie

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

subsidie som styresmaktene betaler for å halde forbrukarprisen på visse varer nede eller for å sikre rekningssvarande næringsdrift
Artikkelside

halde ein låg profil

Tyding og bruk

ha ei forsiktig, avventande haldning;
ikkje markere seg;
Sjå: låg, profil
Døme
  • han har halde ein låg profil i media
Artikkelside

halde ein høg profil

Tyding og bruk

sørgje for å vere verksam og synleg;
markere seg;
Sjå: profil
Døme
  • Noreg har halde ein høg profil i debatten
Artikkelside
Side 4 av 104