Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 29 oppslagsord

strutte

strutta

verb

Opphav

samanheng med strut

Tyding og bruk

vere fullstappa;
Døme
  • ha ei lommebok som struttar av tusenlappar;
  • strutte av byrgskap, velvære
Artikkelside

epikureisme

substantiv hankjønn

Uttale

epikure-isˊme

Tyding og bruk

  1. læra til den greske filosofen Epikur om at nyting og velvære er vegen til lykke
  2. det å vere nytingssjuk;
    overdriven nyting
Artikkelside

bløme

bløma

verb

Opphav

av blom (2

Tyding og bruk

  1. stå med utsprungne blomar;
    Døme
    • heggen blømer i juni
  2. vere livskraftig og i utvikling;
    Døme
    • kulturlivet blømer
  3. vere raud;
    lyse raudt
    Døme
    • skyene blømer

Faste uttrykk

  • bløme av
    slutte å bløme (etter at blomane har visna)
    • magnoliaen er i ferd med å bløme av
  • bløme fram
    vekse fram
    • nye idear som blømde fram
  • bløme opp
    • kome i kraftig vekst;
      vekse fram
      • algar som blømer opp om sommaren;
      • turismen blømde opp
    • kome i ein tilstand av trivsel, velvære eller liknande
      • ho blømde opp når ho fekk vere med i arbeidet
Artikkelside

blomstre

blomstra

verb

Opphav

av blomster

Tyding og bruk

  1. stå med utsprungne blomstrar;
    Døme
    • epletrea blomstrar
  2. vere livskraftig og i utvikling;
    Døme
    • idretten blomstrar;
    • folkemusikksjangrar som lever og blomstrar

Faste uttrykk

  • blomstre av
    slutte å blomstre (etter at blomstrane har visna)
    • klungeren har blomstra av
  • blomstre fram
    vekse fram
    • få nye idear til å blomstre fram
  • blomstre opp
    • kome i kraftig vekst;
      vekse fram
      • handelen blomstra opp
    • kome i ein tilstand av trivsel, velvære eller liknande
      • elevar som blomstrar opp når dei er ferdige med skulen
Artikkelside

betre 1

adjektiv

Opphav

norrønt betri, komparativ av bra og god, jamfør best (2; samanheng med bate (1

Tyding og bruk

  1. meir dugande;
    flinkare;
    Døme
    • ein spelar som er betre enn dei andre;
    • vere betre enn dei fleste i matematikk
  2. meir velskikka, tenleg;
    med høgare verdi;
    meir brukande;
    Døme
    • bilen din er betre enn min;
    • få betre karakterar;
    • vere av betre kvalitet;
    • det er betre at du ventar til i morgon
  3. mindre sjuk eller uvel;
    friskare
    Døme
    • den sjuke er betre i dag;
    • kjenner du deg betre?
  4. som gjev større nyting eller velvære;
    Døme
    • vin er betre enn øl;
    • von om betre tider;
    • denne boka er betre enn den førre eg las
  5. i større mon;
    rikelegare;
    Døme
    • krav om betre plass til husdyr;
    • når eg får betre tid, kjem eg;
    • mange har fått betre råd
  6. meir storsinna;
    edlare; jamfør best (2, 5)
    Døme
    • bli eit betre menneske;
    • kome på betre tankar
  7. meir velgrunna eller gyldig;
    Døme
    • ha betre prioritet;
    • ha betre odelsrett til eigedomen
  8. gjævare, rikare;
    Døme
    • vere av betre folk
  9. med mindre vanske, lettare;
    Døme
    • det vart ikkje betre å få tak i henne seinare
  10. brukt som adverb: meir intenst;
    grundigare;
    forsvarlegare;
    Døme
    • dette likar eg betre;
    • høyr betre etter;
    • du må forklare deg betre
  11. utan klar samanlikning: meir enn middels god
    Døme
    • eit betre måltid;
    • eitt av dei betre talenta vi har sett
Artikkelside

behageleg

adjektiv

Uttale

behaˊgeleg

Opphav

jamfør behag

Tyding og bruk

som gjev ei kjensle av velvære
Døme
  • ha ei behageleg reise;
  • bruke lette og behagelege klede;
  • leve eit behageleg liv
Artikkelside

behag

substantiv inkjekjønn

Uttale

behaˊg

Opphav

frå lågtysk; etterleddet samanheng med hag (1

Tyding og bruk

  1. kjensle av velvære;
    Døme
    • finne behag i noko
  2. Døme
    • velje etter behag

Faste uttrykk

  • smak og behag
    personleg føretrekt kvalitet eller eigenskap
    • smak og behag kan ikkje diskuterast
Artikkelside

ai

interjeksjon

Tyding og bruk

(ofte oppatteke) utrop som uttrykkjer overrasking, forstøknad, oppgløding, velvære eller liknande
Døme
  • ai, ai, no går det gale!
  • ai, ai, ai, for eit mål!
Artikkelside

ah

interjeksjon

Tyding og bruk

brukt for å uttrykkje kjensler som overrasking, velvære, ynske
Døme
  • ah – kjem du no alt!
Artikkelside
Side 3 av 3