Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 1825 oppslagsord

sardonisk

adjektiv

Opphav

frå gresk sardonios, namn på ei plante som gav krampelått når ein åt av henne

Tyding og bruk

Døme
  • sardonisk lått

saprofytt

substantiv hankjønn

Opphav

frå gresk, av sapros ‘roten’ og phyton ‘plante’

Tyding og bruk

organisme som tek næring frå rotnande eller daude restar av andre organismer
Døme
  • dei fleste soppane er saprofyttar

sandal

substantiv hankjønn

Opphav

frå gresk, opphavleg persisk

Tyding og bruk

lett sko med reimar eller sterkt gjennomhola overlêr
Døme
  • eit par sandalar

salat

substantiv hankjønn

Opphav

frå italiensk ‘noko salta’; av latin sal ‘salt’

Tyding og bruk

  1. matrett av hakka grønsaker i dressing (ofte òg med andre ingrediensar som frukt-, kjøt- eller fiskebitar)
    Døme
    • ete salat til lunsj;
    • det høver godt med salat til fiskeretten
  2. kjøkenplante av slekta Lactuca;

Faste uttrykk

  • gresk salat
    salat (1) med blant anna fetaost, oliven og tomatar
  • italiensk salat
    salat (1) av mellom anna kålstrimlar, kokt skinke, gulrot og majones
  • trakke i salaten
    gjere eller seie noko uhøveleg;
    dumme seg ut

salamander

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom latin; frå gresk

Tyding og bruk

padde i klassa amfibium i ordenen Caudata;

sakkarin

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

av latin saccharum; frå gresk ‘sukker’

Tyding og bruk

kunstig, sterkt søtstoff utan næringsverdi

salmodikon

substantiv inkjekjønn

Opphav

nylaging av gresk psalmodia ‘det å syngje til strengespel’; samanheng med salme

Tyding og bruk

einstrengja strykeinstrument, opphavleg brukt til å akkompagnere salmesong

salme

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt (p)salmr; frå gresk psalmos ‘song til strengespel’

Tyding og bruk

  1. song som blir sungen ved gudsteneste, under religiøse møte eller liknande
    Døme
    • syngje ein salme av Elias Blix
  2. song frå Salmane i Det gamle testamentet
    Døme
    • Davids salmar

glyserid

substantiv inkjekjønn

Opphav

av gresk glykys ‘søt’; jamfør -id (1

Tyding og bruk

ester av glyserol og éi eller fleire organiske syrer

glyptotek

substantiv inkjekjønn

Uttale

glyptoteˊk

Opphav

nylaging av gresk glyptos ‘uthogd’ og -tek

Tyding og bruk

samling av eller museum for bilethoggarkunst