Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 43 oppslagsord

lense 2

lensa

verb

Opphav

av nederlandsk og lågtysk lenzen; jamfør lens (2

Tyding og bruk

  1. gjere lens, tømme, snøye
    Døme
    • lense ei gruve for vatn;
    • lense ein båt
  2. segle unna vinden

Faste uttrykk

  • lense seg
    • gå tom
      • lense seg for pengar
    • tømme, urinere
      • han smatt på baksida for å lense seg
Artikkelside

lade 2, la 2

lada

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt hlaða ‘stable, laste’

Tyding og bruk

  1. fylle med ammunisjon
    Døme
    • lade kanonar;
    • børsa er ladd
  2. fylle med elektrisk energi
    Døme
    • lade mobilen;
    • ho har ladd batteriet
  3. i overført tyding: fylle med ei viss kjensle, stemning, tyding eller liknande
    Døme
    • det tomme huset var ladd med uhyggje
    • brukt som adjektiv
      • eit negativt ladd ord
  4. leggje i lad (1) (og leggje i løa)
    Døme
    • lade ved;
    • dei ladde kornet
  5. forelda: laste (1, 1)
    Døme
    • lade eit skip

Faste uttrykk

  • lade opp
    • fylle med elektrisk energi
      • lade opp bilen
    • førebu seg og samle krefter;
      finne ny energi (3)
      • dei ladde opp til landskampen
  • lade ut
    tømme eller bli tømt for elektrisitet
    • batteriet er ladd ut
Artikkelside

lade ut

Tyding og bruk

tømme eller bli tømt for elektrisitet;
Sjå: lade
Døme
  • batteriet er ladd ut
Artikkelside

evakuere

evakuera

verb

Opphav

av latin ex- ‘ut av’ og vacuare ‘tømme’

Tyding og bruk

flytte frå eit truga område
Døme
  • evakuere troppane;
  • folk måtte evakuere bygda på grunn av rasfaren;
  • røykutviklinga gjorde at naboane vart evakuerte
Artikkelside

gall 1

substantiv inkjekjønn

galle 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt gall; samanheng med gul (2

Tyding og bruk

  1. gulgrøn, bitter meltingsvæske som blir utskild frå levra
  2. i overført tyding: bitre kjensler
    Døme
    • han auste ut bitterheit og gall

Faste uttrykk

  • eiter og galle
    vondlyndt tale eller åtferd;
    sinne (1, beiskleik
    • spy ut eiter og galle som har bygd seg opp over lang tid;
    • ein kommentar full av eiter og galle
  • spy gall
    tømme or seg allslags vondord
Artikkelside

spy gall

Tyding og bruk

tømme or seg allslags vondord;
Sjå: gall
Artikkelside

drikke opp

Tyding og bruk

Sjå: drikke
  1. drikke til det er tomt;
    Døme
    • du må drikke opp vatnet ditt før du får brus!
  2. bruke alle pengane sine på alkoholhaldig drikke
    Døme
    • han drakk opp heile løna si
Artikkelside

tømme seg

Tyding og bruk

skilje seg med mageinnhald, avføring el. urin; skjelle og smelle med alt ein har på hjartet;
Sjå: tømme
Artikkelside

fylle opp

Tyding og bruk

Sjå: fylle
  1. leggje eller tømme i så det blir fullt
    Døme
    • fylle opp tanken
  2. ta mykje plass;
    ruve
    Døme
    • sengekleda fyller så opp i bilen
Artikkelside

giftbeger

substantiv inkjekjønn

giftbekar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

beger med giftig drikk
Døme
  • tømme giftbegeret
Artikkelside
Side 2 av 5