Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 222 oppslagsord

plomme 2

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt plóma ‘plommetre’; frå latin

Tyding og bruk

frukt av plommetre
Døme
  • nyplukka gule plommer;
  • ei mogen plomme;
  • plommene har byrja å bli raude
Artikkelside

bere 3

bera

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt bera

Tyding og bruk

  1. halde (noko) oppe (og føre det med seg)
    Døme
    • bere noko i handa;
    • dei ber mjølsekker;
    • ho sleit og bar tungt;
    • bere eit barn til dåpen;
    • bere fram gåver;
    • kome berande på store famner med kvist
  2. føre, halde (særleg ein kroppsdel på ein viss måte)
    Døme
    • bere hovudet høgt
  3. ha (klesplagg, våpen, merke og liknande) på seg;
    gå med, ha (merke, namn og liknande);
    vere prega av
    Døme
    • bere sløyfe;
    • han ber kniv;
    • bere merke av noko;
    • dei bar merke etter torturen
  4. ha i hugen;
    hyse
    Døme
    • bere vørdnad for nokon;
    • du må ikkje bere hat til meg;
    • dei bar på store planar
  5. halde (seg) oppe (på plass, i stilling);
    tole trykket eller tyngda av noko;
    gå vel
    Døme
    • isen bar ikkje;
    • dette kan aldri bere
  6. halde oppe, i verksemd
    Døme
    • bøndene bar kulturen i bygdene;
    • bere oppe ein tradisjon
  7. ha liggjande på seg, lide under
    Døme
    • bere skulda for noko
  8. tole, halde ut, greie
    Døme
    • det skal god rygg til å bere gode dagar;
    • bere på ei sorg
  9. fø;
    Døme
    • kua skal bere i haust
  10. stemne, gå, føre i ei viss lei
    Døme
    • vegen ber oppetter;
    • eldhugen bar saka fram

Faste uttrykk

  • bere barn under beltet
    vere gravid
  • bere bod om
    varsle (2)
    • bere bod om lysare tider
  • bere frukt
    òg i overført tyding: gi resultat
  • bere i seg
    innehalde
  • bere laus
    byrje
    • no ber det laus/laust med uvêr
  • bere over med
    ha tolmod med (nokon)
  • bere på bygda
    fortelje vidare (særleg til uvedkomande)
  • bere seg åt
    fare åt, te seg
    • bere seg merkeleg åt
  • bere seg
    • jamre, klage seg (for noko)
      • ho skreik og bar seg
    • svare, løne seg
      • forretninga ber seg godt
  • bere til
    hende, gå til
  • det får bere eller breste
    det får gå som det går
  • så vidt båten bar
    òg i overført tyding: så vidt noko gjekk
Artikkelside

overflodshorn

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå tysk, opphav i gresk mytologi

Tyding og bruk

horn som er fylt til over randa med blomstrar, frukt, korn og liknande, nytta som symbol på rikdom og fruktbarheit
Døme
  • utstillinga er eit overflodshorn av gjenstandar, foto og film
Artikkelside

overmogen, overmoden

adjektiv

Tyding og bruk

  1. om frukt: meir enn mogen og difor mjuk eller sprokken
    Døme
    • ein overmoden tomat
  2. i overført tyding: meir enn fullt ferdig eller utvikla
    Døme
    • saka er overmoden for handsaming
Artikkelside

melon

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom tysk og fransk; frå gresk melopepon ‘epleliknande graskar’

Tyding og bruk

  1. plante i graskarfamilien med store, saftige frukter;
    Cucumis melo
  2. frukt av melon (1)
Artikkelside

pektin

substantiv inkjekjønn

Opphav

av gresk pektos ‘stivna’

Tyding og bruk

stoff som finst i bær og frukt, og som blir brukt til å gjere syltetøy stivt
Artikkelside

pavlova

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

dessert av kakebotn av marengs fylt med krem eller vaniljekrem og frukt eller bær
Artikkelside

ormstukken, ormstungen

adjektiv

Tyding og bruk

  1. biten av orm (1)
  2. Døme
    • ei ormstukken frukt
  3. i overført tyding: forderva, øydelagd
    Døme
    • ein ormstukken moral
Artikkelside

orient

substantiv hankjønn

Opphav

av latin oriens, av oriri ‘stå opp’

Tyding og bruk

  1. del av himmelen der sola står opp;
  2. i bunden form eintal: den austlege delen av verda;
    Austen;
    jamfør Oksidenten
    Døme
    • frukt, silke og krydder frå Orienten
Artikkelside

pomerans

substantiv hankjønn

Opphav

av italiensk pomo ‘eple’ og arancia ‘appelsin’

Tyding og bruk

appelsinliknande frukt som blir dyrka i middelhavslanda
Artikkelside
Side 2 av 23