Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
56 treff

Bokmålsordboka 12 oppslagsord

den 1

pronomen

Opphav

av den (2

Betydning og bruk

3. person entall femininum og maskulinum
Eksempel
  • den som lever, får se;
  • moralen og dens voktere;
  • finn fram oppskriften og les den nøye
Artikkelside

bauksitt, bauxitt

substantiv hankjønn

Uttale

bæuksitˊt; båksitˊt

Opphav

fra fransk , etter stedsnavnet Les Baux

Betydning og bruk

mineral av aluminiumrike bergarter, som er det viktigste råstoffet for aluminiumproduksjon
Artikkelside

Nynorskordboka 44 oppslagsord

lesarbarn

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

om eldre forhold: barn som går og les for presten;
Artikkelside

lesar

substantiv hankjønn

Opphav

av lese

Tyding og bruk

  1. person som les noko
    Døme
    • bladet har ei spalte med brev frå lesarane
  2. ivrig bibellesar;
  3. innretning for overføring eller handsaming av tekst eller data
    Døme
    • optisk lesar
Artikkelside

lesande

adjektiv

Opphav

av lese

Tyding og bruk

  1. som les
    Døme
    • eit lesande folk
  2. som er råd eller verd å lese;
    Døme
    • skrifta hennar er knapt lesande
Artikkelside

kryssordoppgåve

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

(oppgåve med eit) rutenett der ein set inn bokstavar som skal lage visse ord når ein les loddrett og vassrett;
Artikkelside

kryssord

substantiv inkjekjønn

Opphav

etter engelsk crossword puzzle

Tyding og bruk

rutenett der ein set inn bokstavar som skal lage visse ord når ein les loddrett og vassrett;
Døme
  • løyse kryssord
Artikkelside

korrekturlesar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

person som les korrektur (1)
Artikkelside

objekt

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå latin, av objicere ‘kaste, setje noko framfor ein’

Tyding og bruk

  1. i filosofi: ting eller hending som ligg til grunn for ei førestilling;
    til skilnad frå subjekt (1)
  2. emne, føremål for ei handling eller verksemd
  3. i grammatikk: setningsledd som uttrykkjer den eller det som verbalhandlinga er retta mot, til dømes ‘avisa’ i ‘mor les avisa’

Faste uttrykk

  • direkte objekt
    setningsledd som uttrykkjer den eller det som verbalhandlinga er retta mot
    • i setninga ‘ho kjøpte ny bil’ er ‘ny bil’ det direkte objektet
  • formelt objekt
    trykklett ‘det’ som fungerer som objekt i ei setning
    • i setninga ‘du må ta det med ro’ er ‘det’ formelt objekt
  • indirekte objekt
    setningsledd som uttrykkjer den eller det som verbalhandlinga skjer til gagn eller skade for
    • i setninga ‘eg gav jenta ei bok’ er ‘jenta’ indirekte objekt
Artikkelside

nedanfrå, nedafrå, nedanifrå

preposisjon

Tyding og bruk

  1. nede frå;
    Døme
    • eit skrik nedanfrå vatnet
  2. brukt som adverb: frå ein stad som ligg lågare
    Døme
    • arabisk skrift les ein nedanfrå og oppover
Artikkelside

leicestersau

substantiv hankjønn

Uttale

lesˊtersau

Opphav

frå engelsk; etter namnet på grevskapet Leicestershire i England

Tyding og bruk

grovbygd sau med lang ull av ein britisk rase
Artikkelside

medan, med 3

subjunksjon

Opphav

norrønt meðan, opphavleg ‘med det at’, av med (2 og den (1; samanheng med mens (2

Tyding og bruk

  1. innleier ei leddsetning som uttrykkjer at noko skjer samstundes med noko anna;
    samstundes som, på den tida;
    så lenge som;
    Døme
    • ho les medan ho et;
    • medan graset gror, døyr kua;
    • kom deg heim medan det er lyst;
    • du må teie medan du tygg
  2. innleier ei leddsetning som uttrykkjer (meir eller mindre skarp) motsetning:
    Døme
    • medan vi ikkje har mat, et dei som kongar;
    • han er lys, medan ho er mørk;
    • Åse vart nest best i skirennet, medan systera kom inn som nummer sju
Artikkelside
Side 2 av 5