Avansert søk

10 treff

Bokmålsordboka 0 oppslagsord

Nynorskordboka 10 oppslagsord

tiande

adjektiv

Opphav

norrønt tíundi

Tyding og bruk

som er nummer ti (2 i ei rekkjefølgje;
rekkjetal til ti (10.)
Døme
  • tiande mai;
  • gå i tiande klasse

fornye

fornya

verb

Opphav

av for- (2 og ny (2

Tyding og bruk

  1. gjere ny att;
    nye opp att;
    skifte ut med nytt
    Døme
    • fornye kjøkenet;
    • fornye datamaskina
    • brukt som adjektiv:
      • etter fornya vurdering;
      • med fornya styrke gjekk dei på;
      • sjå på nokon med fornya interesse
  2. få i stand på nytt;
    gjere gyldig vidare;
    Døme
    • fornye ein kjennskap;
    • fornye ein kontrakt;
    • passet må fornyast kvart tiande år

Faste uttrykk

  • fornye seg
    gje seg sjølv ein ny utsjånad, eit nytt innhald eller preg
    • fornye seg hjå frisøren;
    • miste evna til å fornye seg;
    • bli tvungen til å fornye seg
  • få fornya tillit
    få fortsetje i same posisjon, stilling eller gruppe som før;
    bli vald igjen
    • få fornya tillit i regjering;
    • trenaren fekk fornya tillit etter førre sesong

ungdomssteg

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

åttende til og med tiande skuleår i grunnskulen;
til skilnad frå barnesteg
Døme
  • undervise på ungdomssteget

ungdomsskule, ungdomsskole

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. ungdomssteget i grunnskulen (åttande til tiande klasse);
    til skilnad frå barneskule (1)
  2. bygning for ungdomsskule (1)
    Døme
    • kommunen må byggje ny ungdomsskule

desimere

desimera

verb

Uttale

desimeˊre

Opphav

av latin decem ‘ti’, opphavleg ‘ta ut kvar tiande (mann av ein hær til straff, avretting)'

Tyding og bruk

tynne ut, minske, gjere fåtalig
Døme
  • torskestamma har vorte desimert

desim, desime

substantiv hankjønn

Opphav

av latin decima, femininum av decimus ‘tiande’

Tyding og bruk

  1. tiande tonesteg i ein diatonisk skala

dime

substantiv hankjønn

Uttale

daim

Opphav

frå engelsk; av latin decima ‘den tiande’

Tyding og bruk

mynt i USA og Canada som er verd ti cent

tiårsdag

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. tiande årsdag etter at nokon blir fødd
    Døme
    • feire tiårsdag
  2. tiande årsdag for ei hending
    Døme
    • tiårsdag for finanskrisa
  3. feiring av tiårsdag
    Døme
    • invitere til tiårsdag

desember

substantiv hankjønn

Opphav

av latin decem ‘ti’, fordi desember var den tiande månaden i romersk tidsrekning

Tyding og bruk

den tolvte månaden i året;
forkorta des.
Døme
  • vere fødd 6. desember 1986;
  • dei første dagane i desember;
  • feire jul i desember månad;
  • innan utgangen av desember

oktober

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin , av octo ‘åtte’, fordi månaden var den åttande månaden i romersk tidsrekning

Tyding og bruk

den tiande månaden i året;
forkorta okt.
Døme
  • vere fødd 11. oktober 1993;
  • i oktober månad;
  • det var ein av dei første dagane i oktober