Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
18 treff

Bokmålsordboka 2 oppslagsord

savne, sakne

verb

Opphav

norrønt sakna; beslektet med sake (3

Betydning og bruk

  1. være uten;
    mangle
    Eksempel
    • ikke savne noe;
    • vi savner et teater her i byen
  2. oppdage at en har mistet noe, at noe er borte
    Eksempel
    • savne lommeboka si;
    • to mann er savnet i fjellet
    • brukt som substantiv:
      • de savnede er funnet i god behold
  3. kjenne (smertelig) lengsel etter noe(n)
    Eksempel
    • savne selskap;
    • være dypt savnet
Artikkelside

savn, sakn

substantiv intetkjønn

Betydning og bruk

det å savne;
Eksempel
  • avhjelpe et savn;
  • føle savn etter en som er borte;
  • sitte i sorg og savn
Artikkelside

Nynorskordboka 16 oppslagsord

sakne

sakna

verb

Opphav

norrønt sakna; samanheng med sake (3

Tyding og bruk

  1. vere utan;
    mangle
    Døme
    • ikkje sakne nokon ting;
    • eg saknar ein skikkeleg kniv til dette arbeidet;
    • dei sakna opplysningar
  2. oppdage at ein har mista noko, at noko er borte
    Døme
    • sakne lommeboka si;
    • to ungdomar er sakna i fjellet
    • brukt som substantiv:
      • dei sakna er funne
  3. kjenne ein (sår) lengt etter noko eller nokon
    Døme
    • sakne vener;
    • vere sårt sakna
Artikkelside

sakn

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

det å sakne;
Døme
  • kjenne eit sårt sakn
Artikkelside

tipstelefon

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

telefonlinje der ein kan ringje inn med tips til til dømes politet eller ein mediekanal
Døme
  • ring tipstelefonen om du har sett den sakna mannen
Artikkelside

spore 3

spora

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt spora; jamfør spor (1

Tyding og bruk

  1. sparke opp jorda;
    lage djupe spor (1, 1)
    Døme
    • hestane har spora opp marka
  2. følgje spor
    Døme
    • spore ulven på snø;
    • spore slekta si 200 år attende;
    • årsaka til vanskane kan sporast langt attende
  3. bruke elektroniske spor til å følgje med på kvar noko (til dømes ei pakke eller ein mobiltelefon) er
    Døme
    • spore ei postsending;
    • dei spora mobiltelefonen til den sakna
  4. Døme
    • det er tvillaust betring å spore

Faste uttrykk

Artikkelside

som 2

subjunksjon

Opphav

norrønt sem; seint norrønt som og sum

Tyding og bruk

  1. brukt ved samanlikning;
    som liknar, på same måten som;
    Døme
    • arbeide søndag som måndag;
    • svart som ein feiar;
    • det var som fanden;
    • vere blid som alltid;
    • ingenting var som før;
    • vere som ein far for ein;
    • sitje som på nåler;
    • han pusta som ein blåsebelg;
    • rekne nokon som sin eigen;
    • som det står skrive
  2. brukt om eigenskap, rolle eller kategori
    Døme
    • her leikte eg som barn;
    • som forfattar har ho gjort det godt;
    • han jobbar som sjukepleiar;
    • du er minst like smart som eg er;
    • metall som gull, sølv og kopar
  3. brukt om føremål eller oppgåve
    Døme
    • bruke noko som mønster;
    • bruke ein stokk som våpen;
    • få noko som gåve;
    • tene som ei orsaking
  4. innleier ei leddsetning som uttrykkjer måte, tilstand eller grunngjeving
    Døme
    • du skulle skamme deg, som du syter;
    • som stoda er no, held vi oss heime;
    • kom som du er;
    • trøytt som han var, gjekk han rett i seng
  5. innleier ei leddsetning som uttrykkjer handling, utvikling eller tid;
    etter kvart som, medan
    Døme
    • som dagane gjekk, vart det lysare;
    • som vi sat der og prata, gjekk det i døra
  6. innleier ei adjektivisk leddsetning (tidlegare kalla relativsetning som seier noko om eit anna ledd i same frase
    Døme
    • den kona som du ser der borte, er naboen min;
    • bladet, som var dyrt, hadde fine bilete;
    • den garden som han var oppvaksen på;
    • hit som vi no er komne;
    • det er eg som har gjort det;
    • det gjekk gale, noko som var venta
  7. brukt saman med adverb i superlativ for å forsterke
    Døme
    • medan dei slost som verst;
    • som oftast er vi på hytta i helgene;
    • han var innom som snarast
  8. brukt i utrop for å uttrykkje høg grad
    Døme
    • som du tullar;
    • å, som det lyser;
    • som eg har sakna deg!

Faste uttrykk

  • som om
    innleier ei leddsetning som uttrykkjer ei hypotetisk samanlikning
    • det såg ut som om lynet hadde slått ned;
    • ho heldt fram som om ingenting hadde skjedd
  • som så
    brukt til å skildre storleik
    • treet var vel så høgt som så
Artikkelside

åttiåring

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

person som er 80 år gammal
Døme
  • ein sakna åttiåring;
  • 80-åringen hadde nettopp gått av T-banen
Artikkelside

åttiår

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. i bunden form fleirtal: alder frå og med 80 til og med 89 i livet til ein person
    Døme
    • fiskaren i åttiåra vart meldt sakna;
    • medlemmer som er langt oppe i 80-åra
  2. i bunden form fleirtal: åra frå og med 80 til og med 89 i eit hundreår
    Døme
    • åttiåra i norsk litteratur;
    • i 80-åra var det trendy å vere miljøvernar
Artikkelside

tapsliste

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. liste over omkomne eller sakna, særleg i krig
  2. liste over tapte ting
Artikkelside

søk 2

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. leiting, søking, rekognosering
    Døme
    • flyet har gjort fleire søk etter dei sakna
  2. leiting etter vilt
    Døme
    • etter eit kort søk fekk hunden los
  3. i IT: det å leite etter informasjon på internett ved hjelp av ein søkjestreng
    Døme
    • gjere søk på internett
Artikkelside

etterlyse

etterlysa

verb

Tyding og bruk

spørje etter;
søkje etter noko eller nokon som er sakna
Døme
  • etterlyse ein rømd fange;
  • dei er etterlyste av politiet;
  • vi etterlyser meir plan i arbeidet;
  • dei etterlyser eit betre tilbod for ungdom
  • brukt som substantiv
    • den etterlyste er kledd i blå jakke
Artikkelside