Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
150 treff

Bokmålsordboka 63 oppslagsord

Nynorskordboka 87 oppslagsord

differere

differera

verb

Opphav

gjennom fransk, frå latin differre ‘føre frå kvarandre, skilje åt’, av dis- og ferre ‘bere’; jamfør dis-

Tyding og bruk

vike av, vere ulik
Døme
  • prisane differerer sterkt
Artikkelside

differensiere

differensiera

verb

Opphav

gjennom fransk, frå mellomalderlatin differentia ‘forskjell’; jamfør differanse

Tyding og bruk

  1. oppfatte som ulik;
    skilje;
    Døme
    • differensiere mellom to omgrep
  2. dele eller utvikle (seg) i ulike grupper eller greiner
    Døme
    • differensiere elevane etter evner;
    • differensiere bruken av verkemiddel
    • brukt som adjektiv
      • differensiert undervisning;
      • utvikling frå eincella dyr til meir differensierte
  3. i matematikk: derivere
Artikkelside

differensial 1

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin

Tyding og bruk

mekanisme som gjev drivhjula i ein bil ulik fart i svingar
Artikkelside

changeant

adjektiv

Uttale

sjangsjanˊg

Opphav

frå fransk ‘skiftande’

Tyding og bruk

om tøy: vove med kryssande trådar av ulik farge slik at det blir fargespel
Artikkelside

blyant

substantiv hankjønn

Opphav

omlaga av blyerts

Tyding og bruk

skrive- og/eller teiknereiskap med stift av grafitt eller oljekrit
Døme
  • teikne med blyantar av ulik hardleik og farge
Artikkelside

bladform

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. form på eit blad (1)
    Døme
    • planter med ulik bladform
  2. form som eit blad (1)
    Døme
    • bladformer i karveskurd
  3. form av blad (4);
    jamfør bokform
    Døme
    • teikneserien er no ute i bladform
Artikkelside

bimetall

substantiv inkjekjønn

Opphav

av bi- (2

Tyding og bruk

stykke (fjør) av to samanvalsa metallstrimlar med ulik varmeutviding, mellom ann nytta i brytarar og termostatar
Artikkelside

batteri

substantiv inkjekjønn

Uttale

bateriˊ

Opphav

av fransk , opphavleg ‘slagsmål, kamp’

Tyding og bruk

  1. del av festningsverk med ei viss mengd kanonar som verkar saman
  2. grunneining i artilleriet (som svarer til kompani i andre våpenslag)
  3. (ein nærmare avgrensa del av) fast skyts på eit krigsskip
  4. (gruppe av samankopla) galvanisk(e) element (6) eller akkumulator(ar) som formar om kjemisk energi til elektrisk straum
    Døme
    • batteri til røykvarslaren
  5. slagverkgruppe i eit orkester
  6. del av røyranlegg der væske med til dømes ulik temperatur kjem saman;
  7. i overført tyding: mengd
    Døme
    • eit heilt batteri med tomflasker

Faste uttrykk

  • lade batteria
    samle krefter til ny innsats
    • ein kan knapt tenke seg noko flottare måte å lade batteria på enn skiturar innover fjellet
Artikkelside

bak 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt bak

Tyding og bruk

  1. lekamsdel på baksida mellom rygg og (bak)bein på menneske eller dyr;
    Døme
    • dette på baken;
    • få ris på baken;
    • sitje på baken
  2. bakarste ende av noko;
    Døme
    • bilen køyrde inn i baken på bussen framføre seg
  3. del av kledeplagg som dekkjer baken
    Døme
    • buksa har hol i baken

Faste uttrykk

  • sitje på baken
    drive dank;
    vere uverksam, lat;
    sitje på rumpa
    • dei sit på baken heile dagen og gjer ikkje det grann
  • smaken er som baken, delt
    ulike folk har ulik smak og ulik meining
    • eg tykte ikkje om det, men smaken er som baken
  • spark i baken
    sterk oppmoding eller plutseleg inspirasjon til å gjere noko
    • kunstnaren trong berre eit spark i baken for å kome i gang;
    • programmet på tv gav meg eit spark i baken
  • år på baken
    års røynsle;
    års fartstid
    • ekteparet har mange år på baken som gifte;
    • orkesteret har snart 200 år på baken
Artikkelside

bakgrunn

substantiv hankjønn

Opphav

etter tysk Hintergrund

Tyding og bruk

  1. fjernaste delen av eit rom eller synsfelt, motsett framgrunn
    Døme
    • sitje i bakgrunnen
  2. flate, vegg eller liknande som ein ser noko anna mot
    Døme
    • tapet med mønster på ein lys bakgrunn
  3. Døme
    • med bakgrunn i, på bakgrunn av dei siste hendingane
  4. tidlegare erfaringar
    Døme
    • dei hadde heilt ulik bakgrunn
  5. Døme
    • ha utanlandsk bakgrunn

Faste uttrykk

  • halde seg i bakgrunnen
    ikkje stikke seg fram
  • kome i bakgrunnen
    bli mindre påakta, dyrka
Artikkelside
Side 8 av 9