Avansert søk

Bokmålsordboka 8 oppslagsord

Nynorskordboka 41 oppslagsord

jantelov

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

formulert av Aksel Sandemose i romanen ‘En flyktning krysser sitt spor’, etter den vesle byen Jante der hovudpersonen i romanen veks opp

Tyding og bruk

i bunden form eintal: sett av levereglar som massen bruker for å halde nede menneske som merkjer seg ut med gode evner, suksess, rikdom eller liknande

Artikkelside

redde stumpane

Tyding og bruk

òg: redde det vesle som enno kan reddast;

Sjå: stump

Artikkelside

vesle oktav

Tyding og bruk

oktav (2) under einstroken oktav;

Sjå: vesle

Artikkelside

panda

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom engelsk , frå nepalesisk

Tyding og bruk

rovdyr i familien halvbjørnar (Procyonidae)

Døme

den vesle pandaen – kattebjørnen; Ailurus fulgens;
den store pandaen – bambusbjørnen el. kjempepandaen; Ailuropoda melanoleuca

Artikkelside

hund

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt hundr

Tyding og bruk

husdyr (som finst i ulik storleik, farge, skapnad og åtferd) som blir halde som kjæledyr eller bruksdyr, som er lett å dressere og som ein kan bruke til jakt eller andre oppgåver;
Canis familiaris
Døme
- gå tur med hunden;
- høyre hundane gøy;
- folk som held hund;
- gjere eit søk med hund
- - buhund
  - elghund
  - fuglehund
  - politihund
  - trekkhund
rå eller ussel person, òg brukt som skjellsord
Døme
- din feige hund!
brukt som kraftuttrykk: pokker, fanden (1
Døme
- kva hunden er dette for noko!
- fy hunden for ein dag det vart!
brukt i namn på stjernebilete som kan minne om ein hund (1)
Døme
- Den store hunden;
- Den vesle hunden

Faste uttrykk

der ligg hunden gravlagd
dette er den den verkelege årsaka;
slik heng det saman
ein hund etter
svært lysten på;
vill etter
ein hund etter ros;
ho var ein hund etter å lese
ein vittig hund
ein vittig, morosam person
galne hundar får rive skinn
den som er uvørden, får svi for det
gå i hundane
gå til grunne
ikkje skode hunden på håra
ikkje døme nokon etter det ytre
raude hundar
barnesjukdom med raudt utslett;
Rubella
som ein hund
brukt for å forsterke noko negativt: veldig, svært, særs
fryse som ein hund;
vere lydig som ein hund
som hund og katt
i stadig fiendskap
dei levde som hund og katt

Artikkelside

gryn

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt grjón; samanheng med grjot og grus ( , opphavleg ‘noko knust’

Tyding og bruk

(grovknust eller pressa) korn utan skal
Døme
- koke graut av gryn
- - bygg-gryn
  - havregryn
  - semulegryn
kornliknande partikkel
liten bit;
grann (1
Døme
- kvart eit gryn;
- ikkje eit gryn
lite barn
Døme
- dette vesle grynet
pengar
Døme
- ha mykje gryn;
- bruke opp gryna

Artikkelside

veslejente

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

særleg i bunden form eintal: den vesle jenta, minstejenta

Artikkelside

veslegut

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

særleg i bunden form eintal, ofte kjælenamn: den vesle guten, minsteguten
- kom, vesleguten!
- vesleguten skal få vere med
i overført tyding:
- ikkje vere veslegut for nokon – kunne måle seg med kven det skal vere

Artikkelside

veslebarn

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

særleg i bunden form eintal: det vesle barnet, minstebarnet

Døme

passe veslebarnet

Artikkelside

vesleasiatisk

adjektiv

Opphav

av vesle (

Tyding og bruk

som gjeld Vesleasia;

litleasiatisk

Artikkelside

Side 3 av 5

Resultat per side: