Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
32 treff

Bokmålsordboka 0 oppslagsord

Nynorskordboka 32 oppslagsord

horrorshow

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. show som nyttar frykt og skrekk som effekt
  2. hending som framstår som særs ubehageleg
    Døme
    • valkampen var eit horrorshow;
    • eit horrorshow av ein flygetur
Artikkelside

gjere seg hard

Tyding og bruk

(førebu seg på å) stå imot noko farleg, vanskeleg eller ubehageleg;
Sjå: hard
Artikkelside

få bakoversveis

Tyding og bruk

bli utsett for ei uventa (og ubehageleg) oppleving;
bli svært overraska;
Døme
  • få bakoversveis ved synet av noko;
  • bandet gav publikum bakoversveis
Artikkelside

hard

adjektiv

Opphav

norrønt harðr

Tyding og bruk

  1. om stoff eller lekam: som ikkje så lett gjev etter for trykk;
    fast, tett, stiv, uelastisk;
    til skilnad frå blaut (2) og mjuk (1)
    Døme
    • hard som stein;
    • hardt metall;
    • hardt brød;
    • fjellbjørka er hard i veden;
    • ei hard seng;
    • ha hard avføring;
    • ein hard knute
  2. kraftig, intens, vanskeleg, slitsam
    Døme
    • eit hardt slag;
    • eit hardt åtak;
    • bli sett på ei hard prøve;
    • det er hard konkurranse om plassane;
    • oppussing er hardt arbeid;
    • få ein hard medfart;
    • harde tak
    • brukt som adverb
      • arbeide hardt;
      • støyte staven hardt mot golvet
  3. som ikkje tek omsyn til eller gjev etter for andre;
    streng, urokkeleg, stri, uvenleg
    Døme
    • ha eit hardt sinn;
    • motta hard kritikk;
    • han var hard med barna
    • brukt som adverb
      • le hardt og hånleg
  4. som i lita grad viser eller let seg påverke av kjensler;
    som toler mykje
    Døme
    • vere hard i hugen;
    • ei hard dame
  5. om kår, tilstand og liknande: tung, tøff, utfordrande
    Døme
    • harde kår;
    • ein hard lagnad;
    • harde vilkår;
    • det vart ein hard vinter
    • brukt som adverb
      • bli hardt prøvd;
      • vere hardt medteken av sjukdom;
      • sitje hardt i det
  6. som tydeleg bryt med ein annan tilstand;
    skarp
    Døme
    • ein hard sving;
    • dei nye retningslinjene står i hard kontrast til dei gamle

Faste uttrykk

  • den harde kjernen
    dei mest sentrale personane i lag, parti eller liknande
  • ei hard nøtt å knekkje
    ei vanskeleg oppgåve
  • gjere seg hard
    (førebu seg på å) stå imot noko farleg, vanskeleg eller ubehageleg
  • gå hardt for seg
    gå føre seg på ein hardhendt måte
  • gå hardt ut
    kome med sterk kritikk
    • dei gjekk hardt ut etter etter å ha sett seg leie på vedtaket;
    • partiet gjekk hardt ut mot forslaget
  • halde hardt
    vere vanskeleg;
    lykkast berre så vidt
    • det skal halde hardt å bli ferdig før fristen
  • hard valuta
    sterkt etterspurd valuta
  • harde bod
    vanskelege tilhøve
    • der var harde bod i trettiåra
  • harde konsonantar
    ustemde konsonantar;
    til skilnad frå blaute konsonantar
    • p, t og k er harde konsonantar
  • harde trafikantar
    bilistar;
    til skilnad frå mjuke trafikantar
  • hardt vatn
    kalkhaldig vatn
  • i hardt vêr
    i vanskar på grunn av press, åtak eller liknande
  • med hard hand
    på ein brutal måte
    • uvedkomande vart jaga bort med hard hand
  • på/for harde livet
    så fort eller mykje ein kan;
    alt ein orkar;
    av all makt
    • dei trente på harde livet før konkurransen;
    • vi jobbar for harde livet
  • setje hardt mot hardt
    svare på åtak eller liknande med like harde middel som motstandaren;
    gje att med same mynt
  • ta hardt i
Artikkelside

hardnakka

adjektiv

Opphav

jamfør -nakka

Tyding og bruk

  1. om person: som ikkje let seg påverke eller endre;
    som ikkje vik frå haldningane eller prinsippa sine
    Døme
    • dei er hardnakka pasifistar;
    • ein hardnakka fan av artisten
    • brukt som adverb
      • han stod hardnakka på sitt
  2. om kamp eller forsvar: uthaldande, seig
    Døme
    • gjere hardnakka motstand
    • brukt som adverb
      • kjempe hardnakka
  3. om noko leitt eller ubehageleg: som ikkje vil gje seg;
    Døme
    • ein hardnakka influensa;
    • eit hardnakka rykte
Artikkelside

dystopi

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

skildring av eit tenkt samfunn der alt er ubehageleg, kaldt og umenneskeleg;
motsett utopi
Døme
  • romanen er ein velskriven dystopi
Artikkelside

ukomfortabel

adjektiv

Tyding og bruk

som ein mistrivst med
Døme
  • sitje i ei ukomfortabel stilling;
  • vere ukomfortabel med situasjonen
Artikkelside

uff

interjeksjon

Tyding og bruk

brukt når noko er skremmeleg, vemmeleg, ubehageleg, vondt, ergerleg, leitt, keisamt
Døme
  • uff å uff!
  • uff a meg!
  • uff, som du skremde meg!
  • uff, dette klisset!
  • uff, for ei (vond) lukt!
  • uff, dei ser oss!
  • uff, eg slo meg!
  • uff, at eg gjorde dette!
  • uff, det var synd!
  • uff, for eit keisamt program!
Artikkelside

ekkel

adjektiv

Opphav

av tysk ekel

Tyding og bruk

  1. som gjev ei kjensle av ubehag og avsky;
    Døme
    • mjølka var vorten sur og ekkel;
    • brusen har ein ekkel ettersmak;
    • vatnet hadde ein ekkel brunfarge
  2. som er vanskeleg å stille seg til;
    Døme
    • ei ekkel sak;
    • vere plaga med ein ekkel hoste;
    • eg fekk ei ekkel kjensle da eg såg at han hadde ringt
  3. Døme
    • ikkje ver så ekkel!
    • hovudpersonen blir drepen av ein ekkel skurk
Artikkelside

disagio

substantiv hankjønn

Uttale

disaˊdsjo

Opphav

av italiensk dis- og agio ‘ubehageleg’; av dis- og agio

Tyding og bruk

motsett agio
Artikkelside
Side 3 av 4