Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
51 treff

Bokmålsordboka 0 oppslagsord

Nynorskordboka 51 oppslagsord

presentere seg

Tyding og bruk

seie namnet sitt (når ein helsar på ein framand);
Artikkelside

kjenne seg utanfor

Tyding og bruk

ikkje informert; framand, isolert;
Sjå: utanfor
Artikkelside

heimlaus

adjektiv

Tyding og bruk

  1. utan heim
    Døme
    • flaumkatastrofen gjorde mange heimlause;
    • heimlause flyktningar
  2. som ikkje kjenner seg heime;
    som kjenner seg framand
    Døme
    • han kjende seg heimlaus i det framande landet
Artikkelside

utanfor, utafor

preposisjon

Tyding og bruk

  • på eller ved utsida av;
    ikkje innanfor;
    • stå utanfor døra, huset;
    • bli med utanfor;
    • livet utanfor fengselsmurane;
    • bu utanfor byen;
    • ha arbeid utanfor heimekommunen;
    • vere utanfor rekkjevidd, synsvidd;
    • utanfor fare;
    • dette er utanfor alle reglar, all skam;
    • ha barn utanfor ekteskap
  • ikkje med (i)
    • stå utanfor (EU , partia, striden);
    • vere heilt utanfor – uvitande; åndeleg el. fysisk i ulag

Faste uttrykk

  • halde utanfor
    la vere å informere (nokon), ikkje la bli med
  • kjenne seg utanfor
    ikkje informert; framand, isolert
Artikkelside

vyrde 2, vørde 2

vyrda, vørda

verb

Opphav

norrønt virða, vyrða; av verd (4

Tyding og bruk

  1. akte, setje høgt;
    tykkje mon i
    Døme
    • vyrde framand kultur like høgt som sin eigen
    • i perfektum partisipp:
      • vyrde gjester!
      • Vyrde Prinsesse
  2. anse, bry seg om, ha noko med
    Døme
    • eg vil ikkje vyrde slik slarv;
    • ho vyrde ikkje å svare meg

Faste uttrykk

  • vyrde seg
    ha omsut for seg sjølv
Artikkelside

barbarisme

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. mangel på kultur og sivilisasjon;
  2. avvikande språkleg uttrykk, særleg om unødig innblanding av framandord i morsmålet eller ord frå morsmålet i eit framand språk
Artikkelside

femtekolonne

substantiv hankjønn

Opphav

av spansk quinta columna

Tyding og bruk

  1. tilhengjarar av general Franco inne i Madrid i 1936, då Franco gjekk mot Madrid med fire kolonnar
  2. gruppe som arbeider mot sine eigne og for ei framand makt
Artikkelside

framandkulturell

adjektiv

Tyding og bruk

som høyrer til ein kultur som er framand for majoritetsbefolkninga
Døme
  • framandkulturelle innvandrarar;
  • ha framandkulturell bakgrunn
Artikkelside

åverk 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt áverk ‘(ulovleg) arbeid, valdsverk’

Tyding og bruk

særleg i jus, i eldre rettsmål: skade på framand fast eigedom
Artikkelside

xeno-

prefiks

Uttale

utt seno-

Opphav

gresk xenos ‘gjest, ein framand’

Tyding og bruk

Artikkelside
Side 2 av 6