Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
42 treff

Nynorskordboka 42 oppslagsord

tendens

substantiv hankjønn

Opphav

fransk tendance; sjå tendere

Tyding og bruk

  1. tildriv, retning som noko(n) hallar eller strevar mot
    Døme
    • opprørstendens;
    • han har ein tendens til å stamme;
    • bilen har ein tendens til å dra mot høgre;
    • avisa har ein konservativ tendens;
    • ho syner opprørske tendensar;
    • prisane har tendens til å auke;
    • aukande tendens
  2. Døme
    • underlege tendensar og ynske;
    • ha visse (uheldige, merkelege) tendensar;
    • ha ein tendens til å drikke for mykje
  3. verdisynspunkt eller føremål som fargar eit kunstnarleg verk eller ei vitskapleg framstilling
    Døme
    • boka har ein moraliserande, ironisk tendens
Artikkelside

sosialrealisme

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

retning i moderne kunst som særleg skildrar arbeidsfolk, gjerne med politisk tendens (3)
Artikkelside

sekterisme

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. tendens til sektdanning
  2. trong til å hevde særmeiningar og isolere seg saman med meiningsfellar
Artikkelside

lag

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt lag; samanheng med leggje

Tyding og bruk

  1. masse som er spreidd utover, oppå eller mellom noko;
    dekke, belegg
    Døme
    • eit tynt lag måling;
    • eit lag med krem;
    • vere dekt av eit lag med støv
  2. kvar av fleire flate einingar som ligg ovanpå eller utanpå kvarandre;
    sjikt
    Døme
    • ei blautkake med tre lag;
    • leggje veden i fleire lag;
    • ha på seg mange lag med klede
  3. sosial gruppe i eit samfunn;
    Døme
    • studentar frå høgare sosiale lag;
    • møte menneske frå alle lag i samfunnet
  4. krins av menneske i eit område som høyrer saman
  5. sosialt samvær;
    samkome, fest, selskap
    Døme
    • vere i godt lag;
    • takk for laget!
    • halde nokon med lag;
    • halde lag for nokon
  6. flokk som arbeider saman;
    organisasjon, samskipnad, klubb
  7. gruppe som deltek i konkurransar som ei eining
    Døme
    • det beste laget vann
  8. måte å fare fram mot nokon på;
    (god) måte å gjere noko på;
    Døme
    • ha godt lag med noko;
    • ha lag med ungar
  9. med preposisjonen i og adjektiv i superlativ: i litt for høg grad av det som adjektivet nemner
    Døme
    • i meste laget;
    • i minste laget;
    • boka er i lengste laget;
    • klokka sju er i tidlegaste laget;
    • løna var i knappaste laget
  10. ibuande eigenskap;
    veremåte;
    tendens
    Døme
    • ha eit underleg lag med auga;
    • ha lag til å leggje på seg
  11. Døme
    • vere i godt lag

Faste uttrykk

  • dei breie laga
    den store mengda av folk;
    massane;
    folk flest
    • dei breie laga av folket
  • det glatte lag
    sterk kritikk;
    utskjelling
    • journalistane fekk det glatte lag etter publiseringa av saka;
    • eg vart sint og gav han det glatte lag
  • gjere nokon til lags
    føye seg etter nokon;
    tilfredsstille nokon
  • ha eit ord med i laget
    vere med og avgjere
  • halde noko ved lag
    syte for at noko er uendra eller i stand
    • halde kollektivtrafikken ved lag
  • midt i laget
    middels
  • skilje lag
    gå frå kvarandre
  • spele på lag
    samarbeide
  • stå ved lag
    halde seg uendra;
    vare ved;
    gjelde
    • tilbodet står ved lag
  • ute av lage
    ikkje som vanleg;
    i ulage
    • eg er ute av lage
Artikkelside

klippekort

substantiv inkjekjønn

Opphav

av klippe (2

Tyding og bruk

billettkort som gjeld for eit visst tal gonger
Døme
  • elektroniske klippekort

Faste uttrykk

  • ha klippekort på
    ha stor tilgang på;
    ha ein tendens til å kome med på
    • ha klippekort på sigerspallen;
    • ha klippekort på avisspaltene
Artikkelside

åndsstraum

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

tendens (1) i åndslivet
Artikkelside

hovudretning

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. viktigaste retning (1)
    Døme
    • dei fire hovudretningane på kompasset
  2. dominerande tendens (1) eller utvikling (1)
    Døme
    • ei politisk hovudretning;
    • hovudretninga innanfor arkitektur på 1930-talet
Artikkelside

tilleggje, tillegge

tilleggja, tillegga

verb

Tyding og bruk

  1. tilskrive noko eller nokon ein viss eigenskap eller funksjon
    Døme
    • vi har ein tendens til å tilleggje dyr menneskelege eigenskapar
  2. tilskrive nokon ei viss meinning, haldning eller liknande
    Døme
    • dei tilla journalisten ein eigen agenda
Artikkelside

åndsretning

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

tendens innanfor åndslivet i eit samfunn
Artikkelside

tilvik

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt tilvik ‘tilhøve’

Tyding og bruk

  1. hjelp, teneste, beine
    Døme
    • gjere nokon eit tilvik
  2. tendens
    Døme
    • ha eit tilvik til noko
Artikkelside
Side 1 av 5