Avansert søk

35 treff

Nynorskordboka 35 oppslagsord

telt

substantiv inkjekjønn

Opphav

lågtysk; same opphav som tjeld (2

Tyding og bruk

provisorisk opphaldsrom eller hus av kunststoff, seglduk, skinn eller liknande som er spent over stenger og oftast stiva opp med bardunar
Døme
  • svensketelt;
  • tomannstelt;
  • setje, slå opp telt

Faste uttrykk

  • halde seg ved telta
    vere nær forlegningen el. heime

telte

telta

verb

Tyding og bruk

  1. setje opp telt
  2. dra på telttur

scene, sene 2

substantiv hankjønn eller hokjønn

Uttale

seˋne

Opphav

gjennom latin; frå gresk skene ‘bu, telt’

Tyding og bruk

  1. avgrensa område, ofte oppbygd frå golvet, der ei framsyning blir vist;
    jamfør podium
    Døme
    • alle skodespelarane kom fram på scena;
    • scena viser ei daglegstove;
    • lokalet hadde ei dårleg scene
  2. avsnitt i ein film eller ei akt i eit teaterstykke
    Døme
    • tredje scena i andre akta
  3. hending, situasjon
    Døme
    • rørande scener utspelte seg etter kampslutt
  4. oppgjer, oppstyr
    Døme
    • lage scener

Faste uttrykk

  • for open scene
    • med sceneteppet frådrege
      • applaus for open scene
    • som alle kan observere
      • ei oppgjerd for open scene
  • gå til scena
    bli skodespelar
  • setje i scene
    • planleggje og leie arbeidet med ei teaterframsyning
    • setje i gang
      • ein praksis sett i scene av regjeringa

leir 1

substantiv hankjønn

Opphav

frå tysk; same opphav som læger

Tyding og bruk

  1. område med telt, brakker eller liknande som mellombels opphaldsstad;
    Døme
    • slå leir;
    • bryte leir;
    • liggje i leir
  2. samling der ein ligg i leir (1, 1);
    Døme
    • reise på leir
  3. Døme
    • bygdefolket var delt i to leirar

Faste uttrykk

  • liv i leiren
    liv og oppstyr i flokken

tabernakel

substantiv inkjekjønn

Opphav

av latin tabernaculum ‘telt’; samanheng med taverna

Tyding og bruk

  1. heilagdom i form av eit telt som israelittane bar med seg etter flukta frå Egypt og før dei fekk bygd tempelet
  2. tak over altaret i ei kyrkje
  3. i den katolske kyrkja: gøymestad for nattverdsbrødet
  4. gudshus i visse trussamfunn

firemanns

adjektiv

Tyding og bruk

som er høveleg for eller består av fire personar
Døme
  • eit firemanns telt;
  • eit firemanns orkester

tjeld 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt tjald

Tyding og bruk

  1. åkle, (vegg)teppe;
  2. tørkle, klede til å ha over akslene;
  3. om norrøne forhold: telt av seglduk eller liknande til å reise om bord i båt eller på land

halde seg ved telta

Tyding og bruk

vere nær forlegningen el. heime;
Sjå: telt

liggjeunderlag, liggeunderlag

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

mjuk matte til å liggje på, til dømes ved overnatting i telt
Døme
  • ta med liggjeunderlag og sovepose

hæl 2

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt hæll, diminutiv av hár

Tyding og bruk

påle, plugg til å tjore krøter eller feste båt, telt o a i