Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 29 oppslagsord

sameine

sameina

verb

Opphav

av sam- og eine (3

Tyding og bruk

  1. slå saman i ein heilskap
    Døme
    • sameine dei beste eigenskapane i dei to artene
    • brukt som adjektiv:
      • det måtte sameinte krefter til
  2. få til å høve i hop;
    Døme
    • prøve å sameine vitskap og kristendom

Faste uttrykk

Artikkelside

sameine seg

Tyding og bruk

Artikkelside

smelte saman

Tyding og bruk

òg: sameine seg;
Sjå: smelte
Artikkelside

slå saman

Tyding og bruk

sameine;
Sjå: slå
Artikkelside

junta

substantiv hankjønn

Opphav

frå spansk; av latin jungere ‘sameine’

Tyding og bruk

  1. gruppering (av offiserar) som har teke makta ved eit statskupp
    Døme
    • ein junta av offiserar og reaksjonære har gjort statskupp
  2. gruppe eller klikk (av mektige personar)
    Døme
    • ein junta av samfunnstoppar
Artikkelside

kombinere

kombinera

verb

Opphav

seinlatin combinare ‘setje saman parvis’

Tyding og bruk

få til å høve i hop;
binde eller stille saman;
Døme
  • kombinere arbeid og studium;
  • forbikøyring kombinert med høg fart var årsaka til ulykka
  • brukt som adjektiv
    • kombinert undervisning;
    • dei har ein kombinert bustad og vekstad

Faste uttrykk

  • kombinert lønsoppgjer
    (samordna) lønsoppgjer som er sett saman med tiltak frå regjeringa
Artikkelside

tankekross

substantiv hankjønn

tankekors

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

tanke (1, 2) som ikkje så lett lèt seg sameine med fornufta
Døme
  • skuldlaus liding er ein tankekross for mange kristne
Artikkelside

kople

kopla

verb

Opphav

av lågtysk koppelen; jamfør koppel

Tyding og bruk

  1. binde saman hundar i koppel (1);
    setje koppel (2) på hund
  2. feste to eller fleire einskilddelar saman;
    binde saman
    Døme
    • kople saman systema;
    • kople til høgtalaren
  3. bringe saman;
    sameine
    Døme
    • dei kopla politikarar og næringsliv
  4. finne samanheng mellom fenomen, hendingar eller personar
    Døme
    • kople lyd med bokstav
  5. formidle kontakt mellom to personar
    Døme
    • ho kopla forfattaren med den kjende saksofonisten

Faste uttrykk

  • kople av
    ta pause frå noko;
    slappe av
    • kople av frå kjas og mas i byen
  • kople frå
    bryte sambinding med;
    losne frå
    • kople frå vogna
  • kople inn
    • setje ei eining i samband med ei anna;
      setje i funksjon;
      slå på
      • kople inn straumen
    • involvere i ei sak eller ein prosess
      • politiet er kopla inn
  • kople om
    • endre sambandet mellom delar, gjenstandar eller nettverk
      • kople om leidningane
    • endre tankemønster eller liknande
      • det er ikkje lett å kople om mentalt
  • kople opp
    setje i drift;
    montere
    • kople opp nytt datautstyr
  • kople opp mot
    • bringe ei eining i kontakt med ei anna
      • høgspentlinjene skal koplast opp mot sjøkabelen
    • knyte eit forhold eller ei sak til noko anna
      • ulykka vart kopla opp mot alkoholbruken i gjengen
  • kople ut
    • setje ut av funksjon;
      slå av
      • kople ut straumen
    • slutte å tenkje på
      • no må du prøve å kople ut problema
Artikkelside

alliere

alliera

verb

Opphav

gjennom fransk; frå latin alligare ‘binde, halde fast’ av ad ‘til’ og ligare ‘sameine’

Tyding og bruk

  1. perfektum partisipp som adjektiv som er i samband
    Døme
    • allierte land;
    • dei allierte sigra i begge verdskrigane

Faste uttrykk

  • alliere seg med
    refleksivt i uttrykk
    gjere samband med;
    inngå ein allianse;
    skaffe seg hjelp frå nokon
    • alliere seg med andre firma;
    • alliere seg med ein kjentmann
Artikkelside

sameining

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. det å sameine
    Døme
    • sameininga av statar;
    • sameining av to omsyn
  2. noko som er sameint
    Døme
    • diktet er ei sameining av tanke og kjensle
Artikkelside
Side 1 av 3