Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
100 результатів

Словник нюношка 100 oppslagsord

endeleg

прикметник

Походження

norrønt endaligr; jamfør lågtysk endelik

Значення та вживання

  1. som har ein ende;
    avgrensa
    Приклад
    • endelege storleikar
  2. gjeldande til slutt;
    Приклад
    • avgjerda er endeleg;
    • eit endeleg standpunkt;
    • det endelege utfallet av saka
    • brukt som adverb:
      • saka er endeleg avgjort
  3. brukt som adverb: til sist, omsider
    Приклад
    • endeleg kom dei da;
    • endeleg vart eg ferdig med arbeidet
  4. brukt som adverb: svært gjerne, plent (1);
    Приклад
    • når du endeleg vil, så;
    • gløym endeleg ikkje dette!
Сторінка статті

hauste

hausta

дієслово

Походження

norrønt hausta, opphavleg ‘bli haust’

Значення та вживання

  1. samle inn og få avlinga under tak
    Приклад
    • vi kjem til å hauste tidleg i år;
    • eg har hausta inn epla;
    • ho hausta honningen frå bikubene;
    • dei haustar inn kveiten allereie
  2. i overført tyding: få (2, 1) eller oppnå noko som løn eller resultat av ein innsats
    Приклад
    • ho hausta stor applaus frå tilhøyrarane;
    • han hausta anerkjenning for arbeidet

Фіксовані вирази

  • det haustast
    det går mot haust
    • det haustast og trea blir gule
  • ein haustar som ein sår
    ein får dei resultata ein fortener
  • hauste fruktene av noko
    nyte fordelane av eit (godt) utført og kanskje vanskeleg arbeid
    • no kan ho endeleg hauste fruktene av ti års hardt arbeid
  • hauste juletreet
    ta pynten av juletreet
  • hauste storm
    få sterk kritikk for noko;
    jamfør så vind og hauste storm
    • dei har hausta stor storm med planane sine
  • så vind og hauste storm
    seie eller gjere noko tilsynelatande lite som får uventa negative konsekvensar
    • dei har sådd vind og hausta storm med forslaget sitt
Сторінка статті

standhaftigheit

іменник жіночий

Значення та вживання

det å vere uthaldande og standhaftig
Приклад
  • standhaftigheita hennar har endeleg bore frukt
Сторінка статті

lagnad

іменник чоловічий

Походження

norrønt laginn, av leggja ‘avgjere’; av lagen

Значення та вживання

  1. det som er fastsett for ein (av ei høgare makt)
    Приклад
    • ein lyt finne seg i lagnaden sin;
    • ingen kan rømme frå lagnaden sin
  2. noko eller nokon som er eller blir avgjerande for ein
    Приклад
    • den mannen vart lagnaden hennar
  3. livsløp, historie
    Приклад
    • dei fekk ein tung lagnad
  4. endeleg utfall
    Приклад
    • lagnaden din er avgjord;
    • få same lagnaden som forgjengaren sin
  5. i bunden form eintal: høgare makt som ein tenkjer seg har avgjerande innverknad på eit menneskeliv
    Приклад
    • tru på lagnaden

Фіксовані вирази

  • utfordre lagnaden
    gjere noko vågalt
Сторінка статті

dato

іменник чоловічий

Походження

frå latin ‘(det) som er gjeve’, bøyingsform av datum

Значення та вживання

  1. (nummer for) viss dag (i månaden)
    Приклад
    • på same dato;
    • ein passande dato;
    • datoen i dag;
    • seie ein eksakt dato;
    • finne ein endeleg dato til arrangementet;
    • oppgje stad og dato
  2. tid for opphav (1)
    Приклад
    • problemet er ikkje av ny dato;
    • ein tradisjon av gammal dato

Фіксовані вирази

  • dags dato
    i dag
    • per dags dato;
    • til dags dato har det ikkje hendt;
    • avtalen gjeld frå dags dato
  • gå ut på dato
  • setje ein dato
    bestemme kva dag noko skal skje
    • setje ein dato for bryllaupet;
    • arrangøren har ikkje sett ein dato enno
Сторінка статті

slaveri

іменник середній

Вимова

slaveriˊ

Походження

jamfør -eri

Значення та вживання

  1. det at nokon eig andre menneske og kan tvinge dei til å arbeide for seg;
    Приклад
    • dei kjempa for å avskaffe slaveriet i Amerika;
    • dei er mistenkte for menneskehandel og moderne slaveri
  2. ufri tilstand;
    hardt, einsformig arbeid
    Приклад
    • endeleg er det ferie og slutt på slaveriet for semesteret
  3. om eldre forhold: fengselsstraff som skal sonast i ein straffeanstalt på ei festning
    Приклад
    • bli dømd til livsvarig slaveri
  4. om eldre forhold: straffeanstalt på ei festning
    Приклад
    • sitje på slaveriet
Сторінка статті

absolutt 2

прикметник

Вимова

absolutˊt

Походження

av latin absolutus, perfektum partisipp av absolvere ‘løyse frå’

Значення та вживання

  1. som ikkje er avhengig av noko anna;
    Приклад
    • eit absolutt krav;
    • absolutt einevelde
  2. brukt som adverb: vilkårslaust, plent, endeleg
    Приклад
    • gjelde absolutt;
    • ho ville absolutt reise
    • brukt forsterkande:
      • absolutt ikkje

Фіксовані вирази

  • absolutt fleirtal
    over halvparten av røystene blant dei som har røysterett i eit val;
    til skilnad frå kvalifisert fleirtal og simpelt fleirtal
  • absolutt gehør
    det å kunne bestemme tonehøgd ved hjelp av øyret
  • absolutt komparativ
    komparativ (1 utan samanlikning, til dømes i ‘ein betre middag’
  • absolutt musikk
    musikk som ikkje byggjer på noko anna enn musikalske verkemiddel;
    motsett programmusikk
  • absolutt nullpunkt
    lågaste temperatur som er mogleg, -273,15 °C
  • absolutt superlativ
    superlativ (1 utan samanlikning, til dømes i ‘med største glede’
  • absolutt temperatur
    temperatur målt frå det absolutte nullpunktet
  • absolutt veto
    rett til å stanse vedtak
Сторінка статті

ultimat

прикметник

Походження

av engelsk ultimate ‘sist’; jamfør ultimatum og ultimo

Значення та вживання

  1. som reelt sett gjeld;
    Приклад
    • det ultimate spørsmålet;
    • å vinne er det ultimate målet hans
  2. best tenkjelege;
    Приклад
    • få den ultimate opplevinga;
    • planleggje den ultimate ferien
Сторінка статті

skulder

іменник жіночий

Походження

truleg frå lågtysk

Значення та вживання

  1. del av menneskekroppen mellom overarm og hals;
    Приклад
    • slengje kåpa over skuldrene;
    • vere brei over skuldrene;
    • kike seg over skuldra
  2. i overført tyding: i uttrykk for byrd eller ansvar
    Приклад
    • ha mykje ansvar på skuldrene sine;
    • ei tung byrd fall frå skuldrene mine
  3. del av klesplagg som dekkjer skuldrene
    Приклад
    • jakka var litt stor i skuldrene
  4. smalt felt eller kant mellom veg og gøft

Фіксовані вирази

  • få ei kald skulder
    møte lite forståing
  • få klapp på skuldra
    få ros
  • høge skuldrer
    det å vere overspent og stressa
    • begge laga spelar med høge skuldrer;
    • det gjeld å roe seg ned og ikkje ha høge skuldrer
  • låge skuldrer
    tilstand med avslappa haldning
    • dei går til kampen med låge skuldrer;
    • ha låge skuldrer sjølv om ting ikkje blir som ein har tenkt
  • senke skuldrene
    slappe av
    • no kan eg endeleg ta meg ein kopp kaffi og senke skuldrene
  • sjå seg over skuldra
    følgje med på kva som skjer rundt ein
  • stå skulder ved skulder
    stå saman;
    vere samde
  • trekkje på skuldrene
    vise likesæle;
    dra på akslene
Сторінка статті

mengd, mengde

іменник жіночий

Походження

av mang

Значення та вживання

  1. stort tal;
    stort kvantum, masse
    Приклад
    • ei heil mengd med folk;
    • plukke mengder av blomstrar;
    • det har kome ei mengd snø
  2. så eller så mykje;
    Приклад
    • ei høveleg mengd feitt i kosten
  3. i matematikk: samling av element (7)
    Приклад
    • endeleg mengd;
    • uendeleg mengd;
    • tom mengd
  4. i bunden form eintal: storhopen, dei fleste;
    Приклад
    • skilje seg ut frå mengda
  5. i bunden form eintal: samling av menneske;
    Приклад
    • oppdage ein kjenning i mengda
Сторінка статті