Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 22 oppslagsord

avgrensing

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å avgrense eller bli avgrensa
Døme
  • geografisk avgrensing;
  • kjenne si avgrensing
Artikkelside

kategorisk

adjektiv

Tyding og bruk

som er utan atterhald eller avgrensing;
Døme
  • påstanden hennar er veldig kategorisk
  • brukt som adverb
    • ho avviste kategorisk at ho hadde ete sjokoladen
Artikkelside

fortauskant

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

kant eller avgrensing av fortau mot vegbane, sykkelsti eller liknande
Artikkelside

demarkasjon

substantiv hankjønn

Opphav

av spansk demarcacion, de- og marcar ‘merkje, avgrense’; jamfør de-

Tyding og bruk

Døme
  • demarkasjonen mellom dei to gruppene
Artikkelside

innskrenking

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å innskrenke;
Døme
  • bedrifta måtte gå til innskrenkingar og permitteringar
Artikkelside

historie

substantiv hokjønn

Opphav

av gresk historia ‘etterrøking, gransking’

Tyding og bruk

  1. utviklingsgang i tid utan nærmare avgrensing
    Døme
    • historia til jorda;
    • historia til fiskane
  2. (vitskap om) kulturutviklinga for menneska, manneætta eller ein avgrensa del av denne utviklinga;
    Døme
    • studere historie;
    • professor i historie;
    • Kina er eit land med ei gammal og ærerik historie;
    • Noregs eldste historie;
    • den første kvinnelege statsministeren i historia
  3. livsløp, lagnad
    Døme
    • ein får sjå historia hennar på teaterscena
  4. verk, lærebok i historie (2)
  5. skulefag, studium med historie (2) som emne;
    Døme
    • ha historie i andre timen
  6. mindre forteljing;
    Døme
    • fortelje ei god historie;
    • grove historier;
    • dikte opp ei fæl historie
  7. (pinleg, lei, ubehageleg) situasjon, hending, oppleving, skandale
    Døme
    • stelle i stand ei farleg historie;
    • det vart ei dyr historie

Faste uttrykk

  • gå over i historia
    • bli hugsa (for noko)
    • ta slutt, vere til ende
  • historias dom
    måten noko blir vurdert av ettertida
  • historias skraphaug
    stad for feilslått ideologi eller politikk frå tidlegare tider
    • apartheid hamna på historias skraphaug
  • skape historie
    utrette noko som set merke i utviklinga;
    skrive historie
  • skrive historie
    utrette noko som set merke i utviklinga;
    skape historie
  • vere historie
    ikkje finnast meir;
    vere forbi, forelda eller gammaldags
    • dette er no allereie historie
Artikkelside

avgrensingsbrønn

substantiv hankjønn

Opphav

av avgrensing

Tyding og bruk

brønn i utkanten av eit petroleumsreservoar som blir bora for å kunne bestemme storleiken av det
Artikkelside

hefte 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

jamfør norrønt hepti ‘handtak’; av hefte (2

Tyding og bruk

  1. Døme
    • all snøen førte til mykje hefte i arbeidet;
    • det blir ikkje noko hefte med å ha dei med
  2. noko som heftar, hindrar, stengjer;
    stad som det er vandt å kome frå
    Døme
    • hesten sprang ifrå meg til han kom til eit hefte
  3. plikt som kviler på ein fast eigedom, til dømes lån eller avgrensing av bruken;
  4. samling av ark, blad eller blankettar som er hefta saman;
    mindre, uinnbunden bok
    Døme
    • første hefte i serien kjem i januar
Artikkelside

diffus

adjektiv

Opphav

av latin diffundere

Tyding og bruk

  1. utan klar avgrensing;
    spreidd, utflytande
    Døme
    • diffust lys
  2. i overført tyding: ikkje klar og tydeleg;
    uklar, upresis, uviss
    Døme
    • eit diffust svar;
    • diffuse omgrep
Artikkelside

ramme 1

substantiv hokjønn

Opphav

tysk Rahmen

Tyding og bruk

  1. kant eller list kring noko;
    karm, innfatning
    Døme
    • setje eit fotografi i glas og ramme
  2. omgjevnad, bakgrunn
    Døme
    • ei vakker ramme om festen
  3. avgrensing
    Døme
    • dei rammene lova set;
    • den økonomiske ramma
Artikkelside
Side 1 av 3