Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
28 результатів

Словник нюношка 28 oppslagsord

akse

іменник чоловічий

Походження

av tysk Achse; samanheng med aksel (3

Значення та вживання

  1. (tenkt) midtlinje som noko sviv ikring
    Приклад
    • dreie seg rundt sin eigen akse
  2. midtlinje som noko grupperer seg (symmetrisk) om
  3. tenkt linje mellom to ytterpunkt
    Приклад
    • til høgre på den politiske aksen
  4. i matematikk: koordinatakse
    Приклад
    • vassrett akse;
    • loddrett akse;
    • aksane i eit koordinatsystem
  5. i overført tyding: samband mellom to aktørar;
    politisk allianse
    Приклад
    • den fransk-tyske aksen i Europa
Сторінка статті

dreie

dreia

дієслово

Походження

frå lågtysk

Значення та вживання

  1. få til å svive rundt ein akse;
    Приклад
    • dreie rattet;
    • dreie på rattet;
    • dreie på hovudet
  2. ta ei ny retning
    Приклад
    • vinden dreier vestleg
  3. runde til, forme (eit emne som roterer) med skjerereiskap;
    Приклад
    • dreie ein bolle
  4. forme, til dømes leirgods, ved hjelp av dreieskive (1)
  5. Приклад
    • dreie til ein

Фіксовані вирази

  • dreie av
    manøvrere frå vinden eller kursen
  • dreie hovudet rundt på
    gjere nokon forvirra;
    gjere nokon forelska i seg
  • dreie rundt veslefingeren
    ha makta over
  • dreie seg om
    • snu seg rundt
      • dreie seg om på hælen
    • handle om, gjelde
      • det er pengar att, det kan dreie seg om 50 000 kr
Сторінка статті

rotere

rotera

дієслово

Походження

frå latin, av rota ‘hjul’

Значення та вживання

  1. svinge kring ein akse eller eit sentrum
    Приклад
    • jorda roterer
    • brukt som adjektiv:
      • roterande snøplog
  2. gå på omgang
    Приклад
    • formannskapet roterer mellom medlemslanda
Сторінка статті

rotasjon

іменник чоловічий

Походження

frå latin; jamfør rotere

Значення та вживання

omdreiing eller svingande rørsle kring ein akse
Приклад
  • månens rotasjon;
  • miste kontrollen over slalåmskia og få ein rotasjon
Сторінка статті

slipestein

іменник чоловічий

Значення та вживання

(sand)stein til å slipe (1) med, særleg sylinderforma stein som sviv kring ein akse
Приклад
  • dra slipesteinen;
  • ha ljåen på slipesteinen
Сторінка статті

søylediagram

іменник середній

Значення та вживання

figur nytta i statistikk (1) for å vise verdiar langs ein akse og frekvensar i form av søyler (1 langs den andre aksen
Приклад
  • søylene i søylediagrammet viste inntekt i dei ulike månadene
Сторінка статті

vende 3

venda

дієслово

Походження

norrønt venda; samanheng med vinde (2

Значення та вживання

  1. setje i rørsle rundt ein (tenkt) akse slik at ei anna side kjem fram eller opp;
    Приклад
    • plogen vender grastorva;
    • vende nasen heimover;
    • vende blikket nedover;
    • dei vende ansikta mot kvarandre;
    • vende på hovudet
  2. ta ei anna lei;
    Приклад
    • vende kursen nordover;
    • vende og gå tilbake;
    • det gjeld å vende i tide
  3. peike i ei viss retning
    Приклад
    • rommet vender ut mot hagen;
    • vende handflatene oppover;
    • vende våpenet mot noko;
    • stolane stod vende mot scena
  4. forflytte seg;
    Приклад
    • skal vi vende heimover snart?
    • han vender tilbake i neste veke;
    • trekkfuglane vender sørover om hausten
  5. få til å endre seg;
    snu til det betre
    Приклад
    • vende ei negativ utvikling;
    • vende kampen til siger
  6. sikte inn;
    Приклад
    • vende merksemda mot det største problemet;
    • vende tankane mot noko anna
  7. avhende, byte bort, selje
    Приклад
    • vende noko i pengar

Фіксовані вирази

  • snu/vri og vende på
    undersøkje eller diskutere frå mange synsvinklar;
    saumfare
    • pappa skal alltid snu og vende på det eg seier;
    • det er eit problem uansett korleis vi vrir og vender på det
  • vende heim
    kome tilbake til ein plass ein reknar som heim
    • eldstedottera vender heim etter sommaren
  • vende inn
    i matlaging: blande varsamt inn
  • vende om
    • endre slik at noko peikar eller rører seg i motsett retning
      • båten vende om grunna dårleg vêr;
      • vegen er no stengt, og bilane må vende om
    • forandre framgangsmåte eller meining
      • forsøkje å få skeptikarane til å vende om;
      • prosjektet er nesten ferdig, så vi kan ikkje vende om no
  • vende seg bort
    • snu seg slik at ein ikkje lenger har framsida mot noko eller nokon
      • vende seg bort frå fjernsynet;
      • ikkje vend deg bort frå meg når eg snakkar til deg!
    • få eit meir distansert forhold til;
      trekkje seg unna
      • han har vendt seg bort frå familien sin
  • vende seg mot
    • gjere til ein motstandar eller fiende;
      ta kampen mot
      • vende seg mot sine eigne;
      • eg har ei kjensle av at folk har vendt seg mot meg
    • flytte fokuset, interessa eller innsatsen over til
      • bedrifta vender seg mot den internasjonale marknaden;
      • artisten vender seg meir og meir mot elektronisk musikk
  • vende seg til
    rette seg mot for råd, hjelp, inspirasjon eller anna
    • eg er i djup krise, og eg veit ikkje kven eg skal vende meg til
  • vende tilbake
    • kome eller flytte til ein stad ein har vore eller budd tidlegare
      • det er godt å vende tilbake til heimlandet;
      • etter reisa vende ho tilbake til heimbygda;
      • gjerningspersonen vender ofte tilbake til åstaden
    • ta opp att noko som har vore eller noko ein har gjort tidlegare
      • vende tilbake til kvardagen;
      • eg vender ofte tilbake til forfatterskapen hennar
Сторінка статті

rulle 2

rulla

дієслово

Походження

jamfør rull og rulle (1

Значення та вживання

  1. flytte seg (bortetter eit underlag) ved å dreie seg rundt sin eigen akse;
    Приклад
    • rulle over ende;
    • bilen rullar nedover;
    • stuparen rulla rundt i lufta
  2. få til å rulle (2, 1);
    Приклад
    • dei rulla ei tønne over golvet
  3. jamne med rull eller rulle;
    Приклад
    • rulle tøy;
    • dei rullar åkeren
  4. lage (noko som liknar) ein rull eller ei kule
    Приклад
    • rulle ein sigarett;
    • han har rulla saman teppet
  5. gå i bølgjegang
    Приклад
    • havet rullar mot stranda
  6. om fartøy: vere i rørsle frå side til side i bølgjene
    Приклад
    • båten rulla kraftig
  7. om lyd: drønne;
    rumle lenge
    Приклад
    • tora rulla
  8. uttale norsk ‘r’ med tungespissen;
    til skilnad frå skarre (1, 2)
    Приклад
    • rulle på r-ane

Фіксовані вирази

  • rulle med auga
    sperre opp auga og røre augeepla, til dømes som uttrykk for forakt, overrasking eller oppøsing;
    jamfør himle (2, 2)
  • rulle ned
    • få noko samanrulla til å falde seg ut nedover
      • rulle ned gardina
    • få bilvindauge til å gli ned og opne seg ved å sveive på eit handtak eller trykkje på ein knapp
      • eg rulla ned vindauget
  • rulle opp
    • falde saman (oppover) til ein rull
      • han har rulla opp skjorteermane;
      • gardinene er rulla opp
    • få bilvindauge til å gli opp og lukke seg ved å sveive på eit handtak eller trykkje på ein knapp
      • eg rulla opp bilvindauget
    • avsløre litt etter litt
      • politiet rulla opp eit kriminelt miljø
    • oppklare
      • det var media som rulla opp saka
    • teikne, skildre
      • boka rullar opp ei trist historie om rus og vald
  • rulle ut
    • falde ut ein rull
      • rulle ut den raude løparen;
      • eg har rulla ut soveposen
    • forme noko til ei kule eller ein sylinder med roterande rørsler med hendene
      • rulle ut bollar
    • setje i verk noko på løpande band;
      innføre i eit (større) område
      • dei har rulla ut breiband i heile dalen
Сторінка статті

vertikalakse

іменник чоловічий

Значення та вживання

loddrett akse
Сторінка статті

trommel

іменник чоловічий

Походження

frå tysk; same opphav som tromme (1

Значення та вживання

  1. hol sylinder (som kan rotere om sin eigen akse)
    Приклад
    • trommelen i vaskemaskinen;
    • vinde opp tau på ein trommel
  2. sylinderforma behaldar, særleg spann
  3. valseforma reiskap, særleg til å tromle (2 grunnen med
Сторінка статті