Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 428 oppslagsord

islagd

adjektiv

Tyding og bruk

som det ligg is på
Døme
  • fjorden var islagd til langt ut på våren;
  • islagd køyrebane
Artikkelside

isfjell

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. stort stykke av is som har losna frå ein isbre og driv i havet
    Døme
    • berre ⅒ av eit isfjell ligg over vatnet

Faste uttrykk

  • toppen av isfjellet
    det vesle som er synleg, eller som er kjent av noko langt større av same slaget som framleis er ukjent
Artikkelside

isfugl

substantiv hankjønn

Opphav

etter tysk Eisvogel, omlaging av gammalhøgtysk isarnovogel, samanheng med tysk Eisen ‘jern’; jamfør isenkram

Tyding og bruk

grøn og blå fugl med rustraud underside, kvit strupe, stutte venger og langt nebb;
Alcedo atthis
Artikkelside

isbild

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør bild

Tyding og bruk

slags stort hoggjern på langt skaft til å hogge hol på is (3) med
Artikkelside

gang

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt gangr; samanheng med gå (1

Tyding og bruk

  1. det å gå på føtene;
    Døme
    • gang kring juletreet;
    • gå den tunge gangen til kemneren;
    • kjenne nokon på gangen
  2. rekkje av steg i ei utvikling eller ein prosess
    Døme
    • livsens gang;
    • gangen i arbeidet;
    • gangen i filmen;
    • arbeidet går sin vande gang
  3. Døme
    • få gang i ølet;
    • setje gang på deigen
  4. gjæringsmiddel, gjær
  5. ytterrom mellom inngangsdør og andre rom i eit hus;
    smalt, langt rom til å gå gjennom (og med dører inn til andre rom);
    entré, korridor
    Døme
    • vente ute på gangen;
    • set skoa frå deg i gangen
  6. smal passasje eller veg
  7. tunnel, kanal, løp
    Døme
    • grave gangar i jorda
  9. Døme
    • ein gang mat;
    • ein gang sengeklede

Faste uttrykk

  • gå nokon/noko ein høg gang
    kunne måle seg med eller overgå noko eller nokon
    • dei gjekk sine forgjengarar ein høg gang;
    • skipet gjekk verdas flottaste cruiseskip ein høg gang
  • i gang
    i rørsle, i fart;
    i verksemd, i drift;
    i gjenge
    • toget er i gang;
    • setje klokka i gang;
    • kome i gang med arbeidet;
    • krigen er i full gang;
    • få i gang nye kurs
  • på gang
    i emning
    • noko var på gang
Artikkelside

neverlur

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

langt blåseinstrument av tre omvikla med never;
jamfør lur (1
Artikkelside

neglisjé, neglisje

substantiv hankjønn

Uttale

neglisjeˊ

Opphav

frå fransk; jamfør neglisjere

Tyding og bruk

ufullstendig klesdrakt;
lett, utfordrande morgonkjole eller nattkjole
Døme
  • ho gjekk i neglisjeen til langt ut på føremiddagen
Artikkelside

leve 1

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

ynske om eit godt og langt liv
Døme
  • ho avslutta tala si med eit leve for jubilanten
Artikkelside

lespe

lespa

verb

Opphav

jamfør engelsk lisp; lydord

Tyding og bruk

uttale s-lyden med tungespissen for langt fram mot tennene, slik at lyden blir mindre skarp
Artikkelside

lide 1, li 2

lida

verb

Opphav

norrønt líða

Tyding og bruk

  1. om tid: gå (1, skri;
    vere komen til eit visst tidspunkt
    Døme
    • det lid til middag;
    • eg kjem heim når det lid på
  2. vere komen langt fram;
    nærme seg slutten
    Døme
    • natta lid;
    • hausten er liden;
    • det leid mot slutten med henne

Faste uttrykk

  • lakke og li
    gå jamnt framover (mot eit visst tidspunkt)
    • det lakkar og lid mot jul
Artikkelside
Side 6 av 43