Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 84 oppslagsord

nattevakt

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. det å halde vakt om natta
    Døme
    • denne veka har eg nattevakt
  2. person som held vakt om natta
    Døme
    • ta jobb som nattevakt
Artikkelside

nakke

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt hnakki

Tyding og bruk

  1. baksida av halsen
    Døme
    • vere stiv i nakke og rygg;
    • kjærteikne nakken
  2. øvste del av ryggen
    Døme
    • dei gjekk med bøygd nakke og sa ingenting;
    • ta skia på nakken
  3. bakre del av noko som minner om ein nakke (1), til dømes bakre del på kniv- eller økseblad

Faste uttrykk

  • få nokon på nakken
    få nokon etter seg;
    få med nokon å gjere
    • ein råkøyrar kan få politiet på nakken
  • ha auge i nakken
    vere på vakt, vere påpasseleg
  • kaste med nakken
    vere overlegen
  • knekkje nakken
    ta på seg noko ein ikkje greier
    • ha eit mål som ein lett kan knekkje nakken på
  • ta beina på nakken
    skunde seg;
    flykte av stad
  • ta seg sjølv i nakken
    ta seg saman
Artikkelside

nattvake

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å halde seg vaken ei heil natt;
det å vere på vakt heile natta
Artikkelside

kommandobru

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

overbygg som ein styrer eit skip frå;
jamfør bru (2)
Døme
  • den som har vakt som skipsførar, held seg på kommandobrua
Artikkelside

ekstravakt

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

vakt (1, 1) som kjem i tillegg til ordinær teneste
Døme
  • ho sa aldri nei til ei ekstravakt;
  • det var kamp om ekstravaktene
Artikkelside

lyttepost

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. (stad med) nokon som held vakt og lyttar etter noko, til dømes fiendar eller sakna personar;
    Døme
    • politiet hadde patruljar og lyttepostar ute heile natta
  2. i overført tyding: person eller gruppe som følgjer med på aktiviteten og meiningane i eit miljø
    Døme
    • dei tillitsvalde har vore lyttepostar ute blant vanlege folk
Artikkelside

livvakt

substantiv hokjønn

Opphav

etter tysk Leibwache

Tyding og bruk

  1. avdeling soldatar som held vakt for ein fyrste eller ein annan høgtståande person;
  2. person som held seg i nærleiken av ein framståande person for å beskytte mot åtak
    Døme
    • presidenten hadde ei livvakt på kvar side
Artikkelside

kveldsvakt

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. vakt om kvelden
    Døme
    • ha kveldsvakt på sjukehuset
  2. person som har vakt om kvelden
Artikkelside

inngang

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt inngangr

Tyding og bruk

  1. det å gå inn (i eller til noko)
    Døme
    • inngangen går føre seg gjennom porten på langsida
  2. opning, ofte med port, dør eller liknande, der ein går inn
    Døme
    • det var vakt ved alle inngangar;
    • hybel med eigen inngang
  3. Døme
    • ved inngangen til det nye året
  4. stad der noko byrjar
    Døme
    • ved inngangen til siste sving låg løparane likt
  5. det å kome inn i eit miljø, ein krins eller liknande og bli anerkjend;
    Døme
    • der fekk han lettare inngang hos folket
  6. punkt der noko blir innteke eller tilkopla
    Døme
    • ein respiratorslange med inngang for inhalator
Artikkelside

på vakt mot

Tyding og bruk

påpasseleg (og mistenksam) mot;
Sjå: vakt
Artikkelside
Side 3 av 9