Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 73 oppslagsord

løpekatt, laupekatt

substantiv hankjønn

Opphav

etter tysk Laufkatze

Tyding og bruk

innretning på skjener med taljer (2 eller liknande, brukt til å løfte og flytte tunge ting med store kraner eller i verkstader og lagerhus

elevere

elevera

verb

Opphav

av latin elevare ‘lyfte opp’

Tyding og bruk

  1. heve eller lyfte (til eit høgare nivå)
    Døme
    • ho eleverte dei dvaske grønsakene til ein lekker rett
  2. stille inn høgde på tunge skytevåpen

fisjon

substantiv hankjønn

Opphav

av latin fissio ‘spalting’

Tyding og bruk

  1. spalting av tunge atomkjernar til lettare (med frigjering av energi);
    til skilnad frå fusjon (1)
  2. deling av (aksje)selskap i to eller fleire selskap;
    til skilnad frå fusjon (2)

kløfta

adjektiv

Tyding og bruk

som går ned eller ut i ei kløft eller i ei fòr;
Døme
  • ei kløfta tunge

lingvist

substantiv hankjønn

Opphav

nylaging av latin lingua ‘tunge, språk’

Tyding og bruk

maurslukar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

gomlar av familien Myrmecophagidae med lang, kleimen tunge som han fangar maur og termittar med

manual 1

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin , av manus ‘hand’; i tydinga ‘handbok’ frå engelsk

Tyding og bruk

  1. treningsreiskap av to tunge kuler som er bundne saman med ei stong
    Døme
    • styrkje armmusklane med manualar
  2. bok med instruksjonar og opplysningar;

manipulator

substantiv hankjønn

Uttale

manipulaˊtor i fleirtal manipulaˊtorar; manipulatoˊrar

Tyding og bruk

  1. person som manipulerer
  2. instrument brukt i staden for handkraft, til dømes til å flytte på farlege stoff eller tunge ting

krane

substantiv hankjønn

Opphav

frå lågtysk, frå fransk grue; av latin grus ‘trane’

Tyding og bruk

  1. innretning, maskin til å lyfte og flytte (etter måten) tunge ting med;
    Døme
    • heisekrane;
    • lossekrane
  2. tappe- og/eller stengjemekanisme på vass- eller gassrøyr eller på fat, tank eller liknande;
    Døme
    • vasskrane

kran

substantiv hokjønn

Opphav

frå lågtysk, frå fransk grue; av latin grus, ‘trane’

Tyding og bruk

  1. innretning, maskin til å lyfte og flytte (etter måten) tunge ting med
  2. mekanisme til å opne og stengje vassrøyr, gassrøyr, fat, tankar eller liknande
    Døme
    • krana på vasken

Faste uttrykk

  • stengje kranene
    • stoppe tilførsla av noko
      • om bankane stengjer kranene, stansar finansieringa av store prosjekt
    • stoppe alkoholservering
      • kommunen vedtok å stengje kranene klokka tolv