Avansert søk

Vanleg søk

Nynorskordboka 412 oppslagsord

kvinne

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt kvinna

Tyding og bruk

vaksen person av hokjønn;
dame (1)
Døme
- utvikle seg frå jente til kvinne;
- den 20 år gamle kvinna;
- fleire kvinner enn menn;
- dei unge kvinnene
brukt som etterledd i samansetningar som nemner ei kvinne med omsyn til verv, tilhøyrsle eller liknande
- - forretningskvinne
  - kvinnesakskvinne
  - politikvinne
  - talskvinne

Faste uttrykk

krevje si kvinne
gjere det naudsynt å trå til med full kraft;
jamfør krevje sin mann
100 reisedøgn i året krev si kvinne
naud lærer naken kvinne å spinne
ein finn ei løysing når ein er i ein vanskeleg situasjon

Artikkelside

kvine

kvina

verb

Opphav

norrønt hvína

Tyding og bruk

gje ein høg, skjerande, pipande lyd
Døme
- kvine av fryd;
- kulene kvein om øyra
tale med høg, pipande røyst
Døme
- kvine når ein snakkar

Faste uttrykk

gå så det kvin
gå svært godt
salet går så det kvin

Artikkelside

rik

adjektiv

Opphav

norrønt ríkr, opphavleg ‘mektig’

Tyding og bruk

som eig mykje, som har rikeleg av noko
Døme
- ei rik og mektig kvinne;
- rike nasjonar;
- landet er rikt på vasskraft;
- rike oljefunn;
- ha ein rik fantasi;
- bli ei røynsle rikare
- brukt som substantiv:
  dei rike har det godt
som gjev god avkastning
Døme
- ein rik eplehaust;
- eit rikt fiske
som inneheld mykje av noko
Døme
- appelsin er rik på C-vitamin
som inneheld mykje forskjellig;
mangearta
Døme
- ein rik fauna;
- leve eit rikt liv

Faste uttrykk

rik onkel
person, bedrift eller liknande som bidreg til å styrkje økonomien
fotballaget treng ein rik onkel
smular frå dei rike sitt bord
det som blir til overs etter dei som har mykje

Artikkelside

rivalinne

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

kvinne som konkurrerer med andre kvinner

Døme

vekkje konkurranseinstinktet til rivalinna

Artikkelside

rivjern, rivjarn

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

kjøkenreiskap til å raspe grønsaker og liknande med
drivande kvinne eller mann;
person som er tungerapp og kvass i replikken
Døme
- vere eit rivjern til å arbeide;
- eit rivjern av ei kjerring

Artikkelside

brunette

substantiv hokjønn

Uttale

brunetˋte

Opphav

frå fransk, førsteleddet opphavleg germansk; jamfør brun (

Tyding og bruk

kvinne med mørkebrunt hår og brune auge

Artikkelside

brur, brud

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt brúðr

Tyding og bruk

kvinne den dagen ho giftar seg

Døme

stå brur;
brur og brudgom;
brura har slør framfor andletet

Faste uttrykk

kvit brur
brur kledd i kvitt
ho skal stå kvit brur
pynte brura
framstille noko så bra som mogleg;
forskjønne
eigaren av garden nyttar ikkje tida til å pynte brura før sal