Розширений пошук

Простий пошук

Словник букмола 244 oppslagsord

utvikling

іменник чоловічий або жіночий

Значення та вживання

vekst, forløp, prosess
Приклад
- den åndelige utvikling står ikke på høyde med den materielle;
- unge mennesker i sterk utvikling;
- følge med i utviklingen;
- en ny metode er under utvikling;
- den siste tids utvikling av begivenhetene
framstilling, forklaring, redegjørelse
Приклад
- en interessant utvikling av det teoretiske grunnlaget

Сторінка статті

voksen

прикметник

Походження

norrønt vaxinn, perfektum partisipp av vaxa ‘vokse’

Значення та вживання

som har nådd sin fulle (legemlige, åndelige) utvikling
Приклад
- tidlig voksen;
- i voksen alder;
- bare for voksne;
- aldri bli skikkelig voksen;
- oppføre seg som en voksen;
- en voksen porsjon suppe – stor
skapt med hensyn til vekst
Приклад
- fullvoksen, halvvoksen, velvoksen

Фіксовані вирази

være oppgaven voksen
mestre oppgaven

Сторінка статті

stillstand

іменник чоловічий

Походження

av stille ( og stand (

Значення та вживання

det å stå stille (, 1);

stans i en utvikling eller lignende;

jamfør våpenstillstand

Приклад

stillstand i næringslivet

Сторінка статті

rural

прикметник

Походження

fra latin, av rus ‘landsbygd’

Значення та вживання

som hører til på landsbygda;

landlig (1);

motsatt urban

Приклад

rurale strøk;
rural utvikling

Сторінка статті

fysisk

прикметник

Походження

av gresk physikos; jamfør fysikk

Значення та вживання

som gjelder fysikk (1)
Приклад
- fysisk laboratorium;
- fysiske forsøk
som gjelder eller samsvarer med naturlovene
Приклад
- fysiske lover
som kan oppfattes med sansene
Приклад
- være fysisk til stede;
- bli kjent med nye fysiske omgivelser;
- møte en fysisk hindring;
- foretrekke fysiske møter framfor digitale
som gjelder menneskekroppen og kroppsfunksjonene;
kroppslig
Приклад
- fysisk avstand;
- fysisk nærhet;
- fysisk og psykisk helse;
- være i god fysisk form;
- være utsatt for fysisk vold;
- bli påført smerte og fysiske påkjenninger;
- legge til rette for fysisk aktivitet og friluftsliv;
- spredning av skabb skjer ved fysisk kontakt
- brukt som adverb
  møtes fysisk;
  en fysisk krevende jobb

Фіксовані вирази

fysisk arbeid
kroppsarbeid
de sliter med hardt fysisk arbeid på jordene
fysisk fostring
trening, oppbygging av kroppen
belastningsskader som kunne vært forebygget ved fysisk fostring
fysisk geografi
lære om form på og utvikling av landjorda eller om naturforhold på jorda
fysisk person
i jus: person i vanlig forstand;
til forskjell fra juridisk person
fysisk umulig
imot naturlovene;
helt umulig
det er fysisk umulig å befinne seg to steder samtidig

Сторінка статті

ta

дієслово

Походження

norrønt taka

Значення та вживання

gripe med hendene eller redskap (og holde fast eller flytte)
Приклад
- ta tauet;
- ta fatet og sett det på bordet;
- hun tok hardt i armen min;
- ta fram koppene;
- han har tatt opp lekene fra gulvet;
- han tar boka ut av bokhylla;
- hun tok duken av bordet
fange;
få tak i
Приклад
- ta laksen i garn;
- en målmann som tar alle baller;
- tyvene ble tatt;
- ta noen på fersk gjerning
tilegne seg;
skaffe, hente;
kreve;
stjele
Приклад
- ta det en kan få;
- ta lærdom av noe;
- ta hjem varer;
- hvor skal jeg ta penger fra?
- sitatet er tatt fra Bjørnson;
- de tok inn kr 15000 på loppemarkedet;
- banken tok høy rente;
- ta kr 500 for turen;
- ta lommeboka fra noen;
- forskere som tar andres ideer
få kontroll over;
tiltvinge seg;
erobre
Приклад
- ta en by;
- ta over styre og stell;
- de tok festningen;
- de har tatt makten i landet;
- ta kommandoen;
- ta noe i besittelse;
- hun tar roret;
- faen ta deg!
- han tok henne med vold
banke opp;
straffe;
drepe;
slakte
Приклад
- bare vent, jeg skal nok ta deg!
- reven tok hønene;
- vi skal ta grisen i morgen
få til å forsvinne;
fjerne
Приклад
- nabohuset tok all utsikten;
- ta luven fra konkurrentene;
- ta blindtarmen;
- ta stingene;
- ta noe vekk
føre inn i en ny tilstand;
overmanne, gripe
Приклад
- sinnet tok henne;
- gråten tar ham
komme borti;
berøre, nå
Приклад
- ikke ta på maleriet!
- ta seg i håret;
- hun tok seg for pannen;
- hun har aldri tatt i et ratt;
- flyet tok bakken;
- de tar land lenger mot nord
virke på en overflate;
kjennes, merkes;
slite
Приклад
- høvelen tar dårlig;
- de nye skoene tar over vristen;
- sola tok godt;
- sykdommen hadde tatt på henne;
- oppstigningen tar på kreftene
føre til et bestemt resultat
Приклад
- epidemien tok livet av mange;
- arbeidet tar nesten knekken på ham
utføre en oppgave;
lage, gjøre;
fotografere
Приклад
- ta oppvasken;
- han tok en kopi;
- de tok mange bilder i ferien
ha evne til å klare;
mestre
Приклад
- hun tar alt med en gang;
- sjekta tar sjøen best
vinne, oppnå
Приклад
- ta sølvmedalje i roing;
- ta knekten med esset;
- ta stikk
gjøre bruk av
Приклад
- ta noe som mønster;
- ta tiden til hjelp;
- jeg vil ikke ta det ordet i min munn
velge blant flere muligheter;
plukke ut
Приклад
- hvilken lue skulle han ta?
- ta parti for noen;
- ta noen i lære hos seg;
- ta noen som vitne;
- du tar vel en sjekk?
- hver tar sin, så tar jeg min
få i seg mat, drikke, medisin eller lignende
Приклад
- ta tran;
- ta jernpiller;
- de tok en matbit før de dro;
- jeg har tatt meg en dram
måle (1)
Приклад
- ta mål;
- ta temperaturen;
- ta pulsen
ha en viss utstrekning i tid eller rom
Приклад
- reisen tok lang tid;
- turen tar en uke;
- sofaen tar stor plass
ha plass til;
romme
Приклад
- flasken tar en liter;
- salen kan ta 450 personer
bevege seg eller føre i en bestemt retning, på en bestemt måte eller med et bestemt framkomstmiddel
Приклад
- ta til skogs;
- ta til venstre;
- ta veien over heia;
- ta skipet inn fjorden;
- ta los om bord;
- de tok trappa i to sprang;
- ta toget;
- hun tok sykkelen til butikken
reagere eller oppfatte på en bestemt måte;
forstå, tolke
Приклад
- ta det med ro;
- han tar alt med et smil;
- de tok det tungt;
- ta feil;
- han tok det med fatning;
- hun tok det de sa bokstavelig;
- ta noe på den rette måten;
- ta noen med det gode;
- de tok henne for en annen
brukt i uttrykk for å mene noe eller gjøre noe for å endre en tilstand, utvikling eller lignende;
utføre en bestemt handling
Приклад
- ta stilling til noe;
- ta avstand fra noe;
- ta ordet;
- ta følgene;
- hun tok mot til seg;
- ta til gjenmæle;
- ta i ed;
- ta sjansen;
- ta hevn;
- ta avskjed;
- ta eksamen;
- ta seg en tur;
- ta til våpen
brukt i uttrykk for at noe endrer seg på en bestemt måte;
utvikle
Приклад
- ta form;
- ta fyr;
- treet tok skade
brukt i en konstruksjon med ‘og’ og et annet verb: gjøre, utføre (det som det andre verbet angir)
Приклад
- jeg tar og går ut
i grammatikk: følges av et bestemt ledd;
kreve en viss form av et tilknyttet ord
Приклад
- et verb som tar objekt;
- preposisjonen ‘til’ tar genitiv i norrønt

Фіксовані вирази

ta av
- fjerne (fra)
  ta av lokket;
  han tok av lua;
  han ble tatt av saken
- gi ly
  skogen tar av for vinden
- spakne
  vinden tar av
- gå ned i vekt
  ta av tre kilo;
  han har tatt av litt i det siste
- begynne å stige for alvor;
  nå de store høyder
  det var i fjor at salget virkelig tok av
- legge til side;
  holde av;
  reservere
  ta av en vare til noen en kjenner;
  de har tatt av noen plasser på første benk
- lette fra bakken
  flyet tok av
- vike av fra en retning
  ta av til høyre i krysset
ta av seg
kle av seg
ta etter
herme etter;
etterligne, kopiere
ta for seg
- snakke alvorlig med;
  formane
  han tok sønnen for seg
- forsyne seg godt
  hun tok for seg av godsakene
- ha som emne;
  drøfte
  foredraget tok for seg det siste krigsåret
ta i
anstrenge seg;
gjøre en innsats
ta igjen
- nå igjen;
  innhente
  syklisten tok meg igjen
- gjøre motstand;
  hevne
  barn som aldri tar igjen når de blir slått
- gjøre opp for;
  kompensere
  ta igjen for mange dårlige år
ta imot
- fange opp;
  motta
  han tar imot ballen
- ønske velkommen (og slippe inn)
  ta imot gjestene
- finne seg i å få
  han tok ofte imot juling
ta med
- føre med seg;
  la få være med
  han tok med seg sykkelen på toget;
  ta med barna til byen
- inkludere i en helhet;
  ta hensyn til;
  regne med
  vi tar med oss alt det positive
ta opp
- gi plass til (på skole)
  ta opp elever
- skaffe seg ved å låne
  ta opp lån
- legge fram (en sak eller lignende)
  ta opp noe til drøfting;
  ta opp problemet med ledelsen
- gjøre opptak av lyd eller bilde
ta over
- ta til eie eller i bruk noe som andre har eid eller brukt
  ta over gården etter foreldrene
- ta på seg ansvar, plikt eller lignende som en annen har hatt
  ta over som justisminister
- komme i stedet for
  automatisering har tatt over for manuell arbeidskraft
ta på
føre med seg slit og strev
det tar på å være på reise hele tiden
ta på seg
- kle på seg
- si seg villig til å ta ansvar for;
  påta seg
  ta på seg en oppgave;
  hun tok på seg skylden
ta rede på
finne ut
ta rede på hvem som eier bilen
ta seg
bli drektig
ta seg av
- gjøre, utføre
  ta seg av alt det praktiske
- ha omsorg for
  de tok seg av sin gamle far
ta seg for
gripe etter noe å holde seg i;
finne feste
hun snublet og måtte ta seg for
ta seg fram
bevege seg framover
ta seg fram i dyp snø
ta seg inn
- komme seg inn
  de tok seg inn gjennom vinduet
- få igjen krefter;
  samle seg
  ta seg inn etter VM
ta seg opp
- bli bedre;
  rette seg
- bli sterkere;
  øke
  vinden tok seg opp
ta seg til
(begynne å) gjøre;
foreta seg
hva skal vi ta oss til?
ta seg ut
- drive seg til det ytterste
- arte seg eller se ut (på en bestemt måte)
  dette tar seg dårlig ut
ta til
begynne, starte
ta til med hogsten;
det tok til å regne
ta ut
- hente ut (gode, verdi eller lignende)
  ta ut penger;
  ta ut pensjon;
  hun tok ut fem feriedager
- velge ut (personer) til konkurranse eller lignende
  ta ut laget
- skaffe offentlig kunngjøring om
  ta ut skilsmisse;
  ta ut tiltale

Сторінка статті

forutsigelig

прикметник

Значення та вживання

som kan forutsies;

forutsigbar

Приклад

en forutsigelig utvikling

Сторінка статті

strategiplanutvikling

іменник чоловічий або жіночий

Значення та вживання

utvikling av en strategiplan

Сторінка статті

bærekraftstrategi, bærekraftsstrategi

іменник чоловічий

Значення та вживання

framgangsmåte for å nå mål om bærekraftig utvikling

Сторінка статті

bærekraftmål, bærekraftsmål

іменник середній

Походження

etter engelsk sustainable development goals

Значення та вживання

mål (, 12) for bærekraftig (2) utvikling

Приклад

FNs bærekraftmål

Сторінка статті

Словник нюношка 253 oppslagsord

utvikling

іменник жіночий

Значення та вживання

det å utvikle (1) (seg);
skaping, framvokster (1)
Приклад
- varmeutvikling;
- eit lågtrykk er under utvikling;
- utviklinga av dyreartene
det å utvikle (2) (seg);
framvokster (2)
Приклад
- fosterutvikling;
- samfunnsutvikling;
- tydingsutvikling;
- stoppe opp i utviklinga – kroppsleg, åndeleg;
- den tekniske utviklinga;
- det har vore ei rivande utvikling i bransjen;
- følgje med i utviklinga (i samfunnet);
- følgje utviklinga (i Midausten) nøye – vakte vel det som skjer;
- eit samfunn, ein bransje, ein idrettsmann i (sterk) utvikling

Сторінка статті

tråd

іменник чоловічий

Походження

norrønt þráðr; samanheng med dreie

Значення та вживання

tynn snor av tekstil eller anna materiale
Приклад
- sy med nål og tråd;
- træ i tråden;
- spinne ein tråd av ull
- - bektråd
  - nylontråd
  - ståltråd
  - ulltråd
samanheng i ei historie, utvikling, ein diskusjon eller liknande;
jamfør raud tråd
Приклад
- eg finn ingen tråd i framstillinga;
- nøste opp dei viktigaste trådane i historia
nettstad, chat eller anna digitalt forum der ein kan diskutere eit særskilt emne;
jamfør diskusjonstråd
Приклад
- på jobben har vi ein felles tråd for sosiale sprell;
- mange melde seg på i tråden om formuesskatt

Фіксовані вирази

henge i ein tynn tråd
om tiltak, prosjekt eller liknande: berre så vidt kunne bergast
i tråd med
i samvar med;
som følgje av
leve i tråd med eigne verdiar;
vedtaket er heilt i tråd med reglane
knute på tråden
usemje mellom vener, kjærastar, partnarar eller liknande;
mellombels uvenskap
det er knute på tråden mellom familiane;
diplomatiske knutar på tråden
laus tråd
uoppklara omstende eller spor
drapsvåpenet er framleis ein laus tråd;
historia har mange lause trådar
lett på tråden
som har mange seksualpartnarar;
promiskuøs
miste tråden
gå surr i samanhengen
miste tråden i resonnementet
på tråden
i andre enden i ein telefonsamtale
ha mormor på tråden
samle trådane
setje saman den overordna samanhengen i noko basert på mange ulike opplysningar
forsøkje å samle trådane frå litteraturhistoria;
vi må få samla trådane i saka
slå på tråden
ringje opp;
telefonere
ta opp tråden
byrje att med noko ein har gjort tidlegare
ta opp tråden frå førre møte;
ta opp att tråden med den årlege teltturen
trekkje i trådane
dirigere eller kontrollere noko utan å ha ein synleg framskoten plass
trekkje i trådane i det kriminelle miljøet
utan ein tråd
heilt naken

Сторінка статті

forut

прислівник

Походження

av tysk voraus; av for ( og ut

Значення та вживання

lenger framme (2), føre (3, 1)
Приклад
- land i sikte forut
på eller mot fremste del av dekk på ein båt;
til skilnad frå akterut (1)
Приклад
- matrosen stod forut

Фіксовані вирази

forut for
før (3, 1);
i forkant av
forut for valkampen;
i tiåra forut for okkupasjonen
forut for si tid
lenger framme i utvikling enn samtida
musikken var forut for si tid

Сторінка статті

stillstand

іменник чоловічий або середній

Походження

jamfør stand (

Значення та вживання

det å stå still (, 1);

stans i ei utvikling eller liknande;

jamfør våpenstillstand

Приклад

stillstand i næringslivet

Сторінка статті

vêrutsikt, verutsikt

іменник жіночий

Значення та вживання

slik vêret ser ut til å bli;

utvikling i vêret;

jamfør utsikt (4)

Приклад

vêrutsiktene for dei nærmaste dagane tyder på vind og regn

Сторінка статті

forventing, forventning

іменник жіночий

Значення та вживання

det å vente spent på noko
Приклад
- vere full av forventing;
- han var sitrande av forventing
det som er venta eller planlagd;
forventa utvikling;
utsikt (4)
Приклад
- dette går over all forventing;
- produktet svarte ikkje til forventingane;
- eg har store forventingar til deg

Сторінка статті

tvilsam

прикметник

Значення та вживання

som det er tvil om;
uviss, usikker
Приклад
- tvilsame prognosar;
- utfallet er tvilsamt;
- det er tvilsamt om eg kjem;
- det var ei tvilsam glede å gå der og vente
som det er grunn til å vere skeptisk til;
ikkje bra;
moralsk diskutabel;
mistenkjeleg, suspekt
Приклад
- av tvilsam kvalitet;
- tvilsam moral;
- ei tvilsam utvikling;
- drive ein tvilsam geskjeft;
- nokre tvilsame individ
tvilrådig
Приклад
- vere tvilsam om noko

Сторінка статті

fri 2

прикметник

Походження

av lågtysk vri

Значення та вживання

om person, stat eller styre: som har eller gjev fulle politiske rettar
Приклад
- frie borgarar;
- innbyggjarane er frie;
- landet har ein fri riksskipnad;
- den frie verda;
- frie val
politisk sjølvstyrt;
uavhengig
Приклад
- eit fritt land;
- eitt fritt folk;
- den frie pressa
verna av lova;
trygg for åtak
Приклад
- ha fritt leide
ikkje innesperra eller i fangenskap
Приклад
- på fri fot
- brukt som adverb
  sleppe fri;
  setje nokon fri
utan stengsel eller hinder (for ferdsel, rørsle, sikt eller liknande)
Приклад
- fritt armslag;
- fritt farvatn;
- fri bane;
- fritt utsyn;
- på fri mark;
- i Guds frie natur
- brukt som adverb
  puste fritt;
  vekse fritt;
  falle fritt;
  garden ligg fritt til
ikkje kontrollert eller regulert (av det offentlege);
tillaten for alle;
allmenn, open
Приклад
- fri konkurranse;
- den frie marknaden;
- fritt fiske;
- fritt tilgjenge;
- fritt ord
ikkje strengt bunden til reglar, mønster, førebilete eller liknande;
sjølvstendig, fordomsfri
Приклад
- fri oppseding;
- fri rytme;
- fri assosiasjon;
- fri fantasi;
- fri kjærleik
- brukt som adverb
  fritt omsett etter tysk
utan særleg påverknad eller omsyn av noko slag;
uavhengig, upåverka
Приклад
- ha fritt val;
- av fri vilje;
- den frie viljen;
- på fritt grunnlag;
- fri utvikling
- brukt som adverb
  kunne velje fritt;
  stille nokon fritt;
  stå heilt fritt
utan særleg tvang, restriksjonar eller liknande
Приклад
- leve eit fritt liv
- brukt som adverb
  ha det fritt på jobben
lausriven frå band, plikter, ansvar og liknande
Приклад
- kjenne seg fri som fuglen;
- vere fri og frank
trygg, open og direkte;
frimodig, beintfram (1)
Приклад
- ha eit fritt blikk;
- føre eit fritt språk;
- det rådde ein fri tone i laget;
- vere fri av seg;
- får eg vere så fri å …
- brukt som adverb
  dette meiner eg fritt;
  snakke fritt ut
som har (mellombels) fritak frå arbeid, skule eller andre plikter;
friteken, unnateken
Приклад
- ta seg fri frå skulen;
- ha fri frå jobben;
- eg vil be meg fri;
- sleppe fri frå militæret
som unngår;
som er spart for;
kvitt (3, 1)
Приклад
- gå fri all sut;
- fri for angst;
- bli fri sjukdomen
ikkje skyldig eller innblanda;
jamfør frikjenne
Приклад
- kjenne nokon fri;
- dømme nokon fri
som er utan;
tom (1)
Приклад
- vere fri for mat;
- det er fritt for mus no;
- boka er fri for humor
- - alkoholfri
  - feberfri
  - feilfri
  - isfri
  - rentefri
brukt som etterledd i samansetningar: utan fare for;
trygg, sikker
- - dirkefri
  - frostfri
  - krympefri
  - rustfri
gratis
Приклад
- fri kost og losji;
- fri skyss
- brukt som adverb
  få boka fritt tilsend
i fysikk og kjemi: som ikkje er bunden til noko;
ikkje i sambinding
Приклад
- frie elektron;
- fri energi

Фіксовані вирази

det er ikkje fritt for
ein kan ikkje nekte for
det er ikkje fritt for at det breier seg ein viss skepsis
frie hender
full handlefridom
ho fekk frie hender til å lage ein ny radioserie
fritt fall
- fall som ikkje blir hindra av mekanisk motstand
- rask og kraftig nedgang i verdi, prestisje eller liknande
  verdsøkonomien var i fritt fall
gå fri
sleppe straff;
sleppe unna
ha ryggen fri
- vere sikra mot kritikk og åtak fordi ein handla etter reglane eller på andre måtar har gardert seg
- vere sikra mot fysisk angrep bakfrå
i det fri
utandørs
frukost i det fri
ikkje vere fri for
måtte vedgå at nokon er eller gjer det som er nemnt
han er ikkje fri for å vere tjuvaktig

Сторінка статті

strategiplanutvikling

іменник жіночий

Значення та вживання

utvikling av ein strategiplan

Сторінка статті

berekraftstrategi, berekraftsstrategi

іменник чоловічий

Значення та вживання

framgangsmåte for å nå mål om berekraftig utvikling

Сторінка статті

Результати на сторінці: