Розширений пошук

Простий пошук

Словник букмола 190 oppslagsord

unge

іменник чоловічий

Походження

norrønt ungi

Значення та вживання

avkom av dyr
Приклад
- purka fikk 16 unger
- - andunge
  - grisunge
barn
Приклад
- ha stua full av unger
- - guttunge
  - jentunge
  - rakkerunge

Сторінка статті

ung

прикметник

Походження

norrønt ungr; jamfør yngre og yngst

Значення та вживання

som har forholdsvis lav alder;
som er mellom barndom og moden voksen alder
Приклад
- unge mennesker;
- hun er ung og uerfaren;
- være ung av år;
- den unge generasjonen;
- de unge voksne
- brukt som substantiv:
  underholdning for unge og gamle
som gjelder livsfase for personer i nokså lav alder
Приклад
- gjøre bitre erfaringer i så ung alder;
- hun viser stor sikkerhet, tross sine unge år
som særpreger ungdom;
ungdommelig
Приклад
- holde seg ung og slank;
- være ung til sinns
om person: som har lav alder i forhold til en annen eller en viss norm
Приклад
- være for ung til å ta førerkort;
- unge besteforeldre
brukt som substantiv: personer som hører til en ny generasjon
Приклад
- de unge bodde i annen etasje og de gamle i første
om vekst, fenomen, institusjon: nokså nylig blitt til;
nokså ny
Приклад
- unge skudd om våren;
- kybernetikk er en ung vitenskap;
- natta er ung

Сторінка статті

produktiv

прикметник

Походження

gjennom fransk; fra middelalderlatin

Значення та вживання

som skaper (økonomiske) verdier;
som kaster mye av seg;
som gir stor avling eller tallrikt avkom
Приклад
- et produktivt arbeid;
- en produktiv skog;
- produktive druesorter;
- unge mennesker i produktiv alder
som skaper eller frambringer mange åndsverk;
virksom (1), fruktbar (3)
Приклад
- en produktiv komponist;
- kunstnerens mest produktive periode
som bidrar til framskritt
Приклад
- håpe på produktive samtaler mellom de to landene
i språkvitenskap, særlig om affiks og bøyningsklasser: som kan danne nye ord eller ordformer
Приклад
- '-bar' er et produktivt etterledd;
- produktive verbklasser

Сторінка статті

tykk, tjukk

прикметник

Походження

norrønt þykkr, þjukkr

Значення та вживання

som har stor masse;
fet (2), omfangsrik
Приклад
- en tykk unge;
- ha tykke fingre;
- magen har blitt tykkere i det siste;
- jeg er blitt litt for tykk, syns jeg
med stor tykkelse;
med stort tverrmål
Приклад
- isen er mange meter tykk;
- huset har tykke vegger;
- støvet lå i tykke lag;
- lese en tykk bok;
- smøre et tykt lag med smør;
- ha tykke briller
som er dekket av enkeltdeler som står nær hverandre;
tett (3)
Приклад
- tykt hår;
- gå inn i tykkeste skogen;
- bo midt i tykke byen
som er framstilt av grove og varme materialer
Приклад
- ta på seg en tykk genser;
- pakke med seg tykke sokker
om væske: som renner sakte;
tyktflytende
Приклад
- tykk olje;
- gjøre sausen tykkere
om gass eller luft: som er vanskelig å se gjennom;
kompakt (1)
Приклад
- tykk luft;
- tykk røyk;
- tåka var tykk som grøt
om stemme: som skurrer eller låter urent
Приклад
- være tykk i målet;
- stemmen hans var tykk av gråt
om talemål: utpreget, folkelig (2)
Приклад
- prate en tykk dialekt;
- ha en tykk aksent
om påstand, historie, unnskyldning eller lignende: som en må være naiv eller dum for å tro på
Приклад
- nei, den er for tjukk!

Фіксовані вирази

i tykt og tynt
i alle situasjoner og uten forbehold
de holdt sammen i tykt og tynt
tjukk i huet
dum (1)
tjukke slekta
hele den utvidede slekten
invitere tjukke slekta i bryllup;
få besøk av tjukkeste slekta

Сторінка статті

slekt

іменник жіночий або чоловічий

Походження

norrønt slekt; fra lavtysk, av slacht ‘slag, art’

Значення та вживання

gruppe av personer som er etterkommere av samme person;
familie (2), ætt (1;
herkomst
Приклад
- jeg tilhører en stor slekt;
- de besøkte slekt og venner i ferien;
- vi er av samme slekt
hvert ledd eller hver generasjon i en ætt;
slektsledd, ættledd
Приклад
- gå i arv fra slekt til slekt;
- den unge slekt
i biologi: gruppe av organismer som oftest består av flere arter som har visse felles trekk;
jamfør art (2) og familie (3)

Фіксовані вирази

i slekt med
- i familie med
  vi er i slekt med dem
- av lignende type
  boka er i slekt med selvbiografien
tjukke slekta
hele den utvidede slekten
invitere tjukke slekta i bryllup;
få besøk av tjukkeste slekta

Сторінка статті

stemmekveg

іменник середній

Походження

etter engelsk voting cattle

Значення та вживання

uselvstendige velgere

Приклад

de unge velgerne ble kalt for stemmekveg

Сторінка статті

stor

прикметник

Походження

norrønt stórr

Значення та вживання

av betydelig utstrekning eller omfang;
diger, dryg, svær;
motsatt liten (1);
jamfør større, størst
Приклад
- store hus;
- vokse seg stor og sterk;
- være stor for alderen;
- en stor by;
- de største landene i verden;
- en stor flokk;
- en stor familie;
- et stort smil
som gjør mye av seg;
betydelig, omfattende
Приклад
- en stor bedrift;
- Norge har vært en stor eksportør av tørrfisk;
- tjene store penger;
- en stor del av innbyggerne;
- stor forskjell;
- i stor målestokk;
- gjøre noen en stor tjeneste;
- ikke spise stort
- brukt som adverb:
  hun gledet seg stort over suksessen;
  glede seg stort til noe;
  dominere stort
- brukt som substantiv
  kjøpe inn i stort
brukt ved angivelse av beløp, mål, vekt:
Приклад
- et beløp, stort kr 45 000;
- huset er 104 m² stort
viktig, vesentlig (1)
Приклад
- tidens store politiske spørsmål;
- det store spørsmål er…;
- en stor dag;
- trekke opp de store linjene;
- i store trekk;
- arbeide for større rettferdighet;
- en stor glede;
- en stor sorg;
- med største fornøyelse
høy (2, 3)
Приклад
- ha store tanker om noen eller noe
sterk (6), drastisk, kvass (2, 3)
Приклад
- bruke store ord
som har høy (sosial) stilling
Приклад
- han er blitt en stor mann
dyktig, berømt
Приклад
- en stor vitenskapsmann;
- en stor idrettsutøver;
- en av våre største skuespillere
- brukt som substantiv
  det blir nok noe stort av henne
overmodig
Приклад
- være stor på det
ordentlig, riktig
Приклад
- du er en stor tosk;
- han var en stor unge all sin tid
flott, fin
Приклад
- ikke være stort vant;
- holde et stort selskap
full, hel
Приклад
- den store kjærligheten;
- det store tomrom
ikke smålig (1)
Приклад
- være stor nok til å innrømme en feil
brukt i utrop for å uttrykke overraskelse eller lignende
Приклад
- du store Gud!
- du store verden!
- du store min!

Фіксовані вирази

gjøre store øyne
sperre øynene opp av forbauselse
i det store og hele
alt i alt, stort sett, jevnt over
ikke stort annet
ikke særlig mer;
nesten bare
ikke se stort annet enn svarte skogen;
de fleste vet ikke stort annet om meg
ikke stort over
ikke særlig mer enn
han kan ikke være stort over 20 år;
ikke stort over minstepensjon
se stort på
vurdere i grove trekk uten å henge seg opp i detaljer;
være mild og overbærende
se stort på det
store og små
voksne og barn
store oktav
oktav (2) under lille oktav og to oktaver under enstrøken oktav
stort sett
vurdert samlet med mindre vekt på de enkelte detaljene;
vanligvis
være stor i kjeften
bruke sterke ord;
være skrytete
være stor på det
være kry eller overlegen

Сторінка статті

sipete, sipet, sippete, sippet

прикметник

Значення та вживання

som har lett for å sipe

Приклад

en sipete unge

Сторінка статті

nydelig

прикметник

Походження

fra lavtysk ‘behagelig’, påvirket av nyte

Значення та вживання

velsmakende;
lekker (1)
Приклад
- maten var nydelig;
- kakene ser nydelige ut
svært pen;
vakker, skjønn
Приклад
- en nydelig unge;
- for en nydelig utsikt!
- høsten var nydelig
veldig bra;
utmerket
Приклад
- en nydelig prestasjon;
- hun satte inn en nydelig skåring
brukt ironisk for å uttrykke skepsis eller mild kritikk
Приклад
- du er meg en nydelig en;
- en nydelig historie

Сторінка статті

en ond/vond sirkel

Значення та вживання

det at to eller flere uheldige forhold, symptomer eller lignende forverrer hverandre;

Se: sirkel

Приклад

manglende tilbud førte de unge inn i en ond sirkel;
du må bryte den vonde sirkelen

Сторінка статті

Словник нюношка 201 oppslagsord

unge

іменник чоловічий

Походження

norrønt ungi

Значення та вживання

avkom av dyr
Приклад
- katta har fått fire ungar
- - andunge
  - grisunge
avkom av menneske;
barn (1)
Приклад
- ein unge på fem år
- - gutunge
  - jentunge
  - rakkarunge

Сторінка статті

ung

прикметник

Походження

norrønt ungr; jamfør yngre og yngst

Значення та вживання

som har nokså låg alder;
som er mellom barn og fullvaksen
Приклад
- eit ungt miljø;
- ei ung kvinne;
- han er ung og urøynd;
- vere ung av år;
- den unge generasjonen;
- dei unge vaksne
- brukt som substantiv:
  både unge og gamle har møtt fram
som gjeld livsfase for personar i nokså låg alder
Приклад
- slå igjennom i ung alder;
- i mine unge dagar;
- ha røynt mykje i sitt unge liv
som særpregar ungdom;
ungdommeleg
Приклад
- vere ung og sprek;
- vere ung av sinn
om person: som har låg alder i høve til nokon annan eller til ei viss norm
Приклад
- vere for ung til å gå av med pensjon;
- unge besteforeldre
brukt som substantiv: personar som høyrer til ein ny generasjon
Приклад
- dei unge bur i gamlehuset, kårfolket i nyhuset
om vokster, fenomen, institusjon: nokså nyleg tilkomen, nokså ny
Приклад
- ungt gras;
- ung skog;
- ein ung stat;
- ein ung vitskap;
- eit ungt skriftspråk;
- natta er ung

Сторінка статті

stemmekveg

іменник середній

Походження

etter engelsk voting cattle

Значення та вживання

usjølvstendige veljarar

Приклад

dei unge veljarane vart kalla stemmekveg

Сторінка статті

stor

прикметник

Походження

norrønt stórr

Значення та вживання

som tek mykje plass eller rom;
diger, dryg, svær;
motsett liten (1);
jamfør større, størst
Приклад
- ei stor bygd;
- store hus;
- vekse seg stor og sterk;
- vere stor for alderen;
- ein stor flokk;
- ein stor familie;
- eit stort smil
som gjer mykje av seg;
monaleg, omfattande
Приклад
- ei stor verksemd;
- Noreg har vore ein stor tørrfiskeksportør;
- tene store pengar;
- ein stor del av folket;
- stor skilnad;
- gjere stor skade;
- i stor målestokk;
- gjere nokon ei stor teneste;
- ikkje ete stort
- brukt som adverb
  han gledde seg stort over suksessen;
  glede seg stort til noko;
  dominere stort
- brukt som substantiv
  selje og kjøpe i stort
brukt ved oppgjeving av ein sum, eit mål, ei vekt
Приклад
- eit stort beløp;
- huset er 104 m² stort
vesentleg (1), viktig
Приклад
- eit av dei store politiske spørsmåla føre valet;
- det store spørsmålet er …;
- dra opp dei store linjene;
- i store drag;
- ei stor glede
høg (1, 3)
Приклад
- ha store tankar om nokon eller noko
sterk (6), drastisk, kvass (2, 3)
Приклад
- bruke store ord
som har høg (sosial) stilling
Приклад
- vere ein stor mann i kommunen
dugande, vidkjend
Приклад
- ho har vorte ein stor forskar;
- ein stor idrettsutøvar
- brukt som substantiv
  det blir nok noko stort av henne
ordentleg, retteleg
Приклад
- du er ein stor tosk;
- han var ein stor unge all sin dag
fin, flott
Приклад
- ikkje vere stort van;
- halde ein stor middag
full, heil;
fullstendig
Приклад
- den store kjærleiken;
- det store tomrommet
ikkje småleg (1)
Приклад
- vere stor nok til å vedgå ein feil
brukt i utrop for å gje uttrykk for overrasking eller liknande
Приклад
- du store Gud!
- du store verda!
- du store min!

Фіксовані вирази

gjere store auge
sperre auga opp av undring
i det store og heile
alt i alt, stort sett, jamt over
ikkje stort anna
ikke særlig mer;
nesten berre
ikkje sjå stort anna enn bilar på turen
ikkje stort over
ikkje særleg meir enn
ho kan ikkje vere stort over 20 år;
det kan ikkje vere stort over 20 grader
sjå stort på
vurdere i grov trekk utan å hefte seg ved detaljar;
vere mild og overberande
sjå stort på det
store og små
vaksne og barn
store oktav
oktav (2) under vesle oktav og to oktavar under einstroken oktav
stort sett
vurdert i heilskap med mindre vekt på dei einkilde detaljane;
vanlegvis
vere stor i kjeften
bruke sterke ord;
vere skrytete
vere stor på det
vere kry eller overlegen