Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
35 результатів

Словник букмола 19 oppslagsord

taus 1

іменник жіночий або чоловічий

Походження

samme opprinnelse som tøs

Значення та вживання

om eldre forhold: tjenestekvinne
Сторінка статті

taus 2

прикметник

Походження

av dansk tavs; beslektet med tie

Значення та вживання

som tier eller er fåmælt;
tagal, stille
Приклад
  • tanken gjorde henne taus;
  • henfalle til taus resignasjon;
  • radioen er taus

Фіксовані вирази

  • den tause majoritet
    et flertall som mener det samme, men som ikke gir uttrykk for sitt syn
Сторінка статті

stilltiende

прикметник

Походження

jamfør tie

Значення та вживання

  1. som ikke sier noe;
  2. brukt som adverb: uten å si noe;
    uten å mukke
    Приклад
    • finne seg stilltiende i alt
  3. som gjelder uten å være fastslått i ord
    Приклад
    • en stilltiende overenskomst;
    • en stilltiende forutsetning
Сторінка статті

stille 2

прикметник

Походження

trolig fra lavtysk

Значення та вживання

  1. som er i ro;
    som ikke beveger seg;
    Приклад
    • et stille hav
    • brukt som adverb:
      • fjorden lå blikk stille
  2. uten bråk og uro;
    Приклад
    • det er et stille og fredelig sted;
    • politiet har hatt en stille helg
    • brukt som adverb:
      • snøen falt tett og stille;
      • jeg prøvde å gå stille i trappa;
      • de lever stille og rolig
  3. Приклад
    • han har vært stille og fortenkt i det siste;
    • jeg bad en stille bønn om at det måtte gå bra
  4. Приклад
    • han er så stille og beskjeden;
    • den stilleste jenta i klassen

Фіксовані вирази

  • den stille uke
    uka fra palmesøndag til påskeaften (da musikk og andre tegn på glede var borte fra gudstjenesten i eldre tid)
  • gå stille i dørene
    fare varsomt fram;
    tie
    • her er det best å gå stille i dørene
  • i det stille
    i all hemmelighet
  • stille interessent
    person som skyter inn penger i en virksomhet uten å ta aktivt del i driften;
    sleeping partner
  • stille mobilisering
    mobilisering uten offentlig kunngjøring
  • stille vann har dypest grunn
    den som sier lite, kan ofte være den mest dyptenkte eller den som har mest gjemt i seg
  • stå stille for noen
    ikke klare å tenke klart;
    ikke klare å komme på noe
    • på eksamen stod det plutselig helt stille for meg
Сторінка статті

under 2

прийменник

Походження

norrønt undir, opprinnelig komparativ av norrønt und ‘under’

Значення та вживання

  1. på undersiden av;
    Приклад
    • gjemme seg under senga;
    • ligge under dyna;
    • svømme under vannet;
    • hun bor to etasjer under dem;
    • ligge gjemt under teppet;
    • kjenne gresset under føttene;
    • stille seg under tak
  2. med lavere antall eller verdi enn;
    mindre eller færre enn;
    motsatt over (1)
    Приклад
    • temperaturen holdt seg under null hele måneden;
    • hun er under 20 år;
    • jakka kostet under 400 kr;
    • det bor under 300 personer i bygda
  3. på baksiden eller innsiden av;
    Приклад
    • ha skitt under neglene;
    • holde en mappe under armen;
    • være naken under jakka;
    • ha på en tynn trøye under genseren
  4. ved (nedre) kanten av
    Приклад
    • bo under fjellet;
    • sitte under et tre
  5. innenfor tidsrommet av;
    samtidig med, i løpet av
    Приклад
    • rasjonere mat under krigen;
    • være skadd under mesterskapet;
    • holde seg taus under middagen;
    • ulykken inntraff under besøket i hovedstaden
  6. som rangerer lavere enn;
    som hører til;
    styrt av, underordnet (2)
    Приклад
    • ha mange ansatte under seg;
    • under generalens kommando;
    • være under amatørmessig ledelse;
    • seile under norsk flagg;
    • dette sorterer under et annet departement
  7. utsatt for;
    ledsaget av
    Приклад
    • godta noe under tvil;
    • være under tilsyn;
    • arbeide under press;
    • leve under elendige forhold;
    • under forutsetning av noe;
    • under alle omstendigheter
  8. som er gjenstand for;
    Приклад
    • boka er under trykking;
    • holde noen under oppsikt;
    • saken er under behandling
  9. forbundet med, kjent ved;
    Приклад
    • gå under navnet Gulosten;
    • skrive under pseudonym
  10. (like) før
    Приклад
    • like under jul

Фіксовані вирази

  • gå under
    forlise, synke; gå til grunne, bli ødelagt
  • gå under jorda
    gå i dekning;
    gjemme seg
  • legge under seg
    få herredømme over, ta makt over
  • ligge under
    ligge dårligst an i konkurranse;
    ligge etter;
    motsatt lede (2, 5)
    • ligge under med to mål til pause
  • seks fot under
    i graven
    • han gir seg ikke før han ligger seks fot under
Сторінка статті

taus som graven

Значення та вживання

helt taus;
Se: grav
Сторінка статті

den tause majoritet

Значення та вживання

et flertall som mener det samme, men som ikke gir uttrykk for sitt syn;
Se: taus
Сторінка статті

kunnskap

іменник чоловічий

Походження

av lavtysk kun(t)schap

Значення та вживання

  1. lærdom;
    Приклад
    • ha stor kunnskap om utenlandske forhold;
    • ha gode kunnskaper i språk
  2. kjennskap eller opplysning om noen eller noe
    Приклад
    • dette er først nå kommet til vår kunnskap

Фіксовані вирази

  • kunnskapens høyborg
    sted der mye kunnskap (1) er samlet, for eksempel universitet eller bibliotek
  • kunnskapens tre
    • treet i Bibelen som gir kunnskap om godt og ondt
    • kunnskap, lærdom
  • taus kunnskap
    kunnskap som ikke uttrykkes i ord, men som en lærer gjennom handling, bruk og erfaring
Сторінка статті

tie

дієслово

Походження

norrønt þegja

Значення та вживання

  1. bli taus;
    slutte å snakke eller gi lyd fra seg
    Приклад
    • du må tie når andre snakker;
    • ti stille!
  2. unnlate å nevne
    Приклад
    • pressen kan ikke tie i en slik sak
  3. holde tett, holde på en hemmelighet
    Приклад
    • hun tier med det hun vet

Фіксовані вирази

  • den som tier, samtykker
    taushet tolkes som enighet
  • tie i hjel
    usynliggjøre ved bevisst ikke nevne
Сторінка статті

taushet

іменник жіночий або чоловічий

Значення та вживання

det å være taus;
stillhet
Приклад
  • få taushet til svar;
  • bli truet til taushet

Фіксовані вирази

  • bringe til taushet
    få (noen) til å tie
Сторінка статті

Словник нюношка 16 oppslagsord

taus 1

іменник жіночий

Походження

kanskje samanheng med tysje og tos

Значення та вживання

om eldre forhold: tenestejente
Приклад
  • ha både dreng og taus
Сторінка статті

taus 2

прикметник

Походження

av dansk tavs, samanheng med teie (2

Значення та вживання

som teier eller er fåmælt;
tagal, still
Приклад
  • han er mutt og taus;
  • dei er tause om sjukdomen;
  • radioen er taus

Фіксовані вирази

  • den tause majoriteten
    eit fleirtal som meiner det same, men som ikkje gjev uttrykk for kva dei meiner
Сторінка статті

stillteiande

прикметник

Походження

jamfør teie (2

Значення та вживання

  1. som ikkje seier noko;
  2. brukt som adverb: utan å seie noko;
    uten å mukke (2
    Приклад
    • finne seg stillteiande i alt
  3. som gjeld utan å vere fastslått i ord
    Приклад
    • ein stillteiande føresetnad;
    • ei stillteiande semje
Сторінка статті

still 2

прикметник

Походження

samanheng med stall; same opphav som stille (3

Значення та вживання

  1. som er i ro;
    som ikkje rører seg;
    Приклад
    • dei seglde på stille hav
    • brukt som adverb:
      • han søv stilt i senga
  2. utan bråk og uro;
    Приклад
    • ein still og fredeleg stad;
    • det var heilt stilt i huset
    • brukt som adverb:
      • elva rann stilt;
      • eg prøvde å gå stilt i trappa
  3. Приклад
    • ho er så still og alvorleg;
    • eg bad ei still bøn om at det måtte gå bra
  4. Приклад
    • han var den stillaste og mest smålåtne av syskena

Фіксовані вирази

  • den stille veka
    veka frå palmesøndag til og med påskeaftan (da musikk og andre teikn på glede var borte frå gudstenesta i eldre tid)
  • gå stilt i dørene
    fare varsamt fram;
    teie
    • her er det best å gå stilt i dørene
  • i det stille
    i løynd
  • still interessent
    person som skyt pengar inn i ei verksemd utan å vere aktivt med i drifta;
    sleeping partner
  • still mobilisering
    mobilisering utan offentleg kunngjering
  • stillaste vatnet har djupaste grunnen
    den som seier lite, kan ofte vere den mest djuptenkte eller den som har mest gøymt i seg
  • stå stilt for nokon
    ikkje greie å tenkje;
    ikkje greie å kome på noko
    • no står det heilt stilt for meg
Сторінка статті

under 2

прийменник

Походження

norrønt undir, opphavleg komparativ av norrønt und ‘under’

Значення та вживання

  1. på undersida av;
    Приклад
    • dei bur to etasjar under meg;
    • liggje under senga;
    • krype under bordet;
    • køyre under brua;
    • liggje under dyna;
    • nå opp under taket;
    • symje under vatn;
    • ha fast grunn under føtene
  2. med lågare tal eller verdi enn;
    mindre eller færre enn;
    motsett over (1)
    Приклад
    • temperatur under null;
    • 20 m under vassflata;
    • ho er under 20 år;
    • selje noko under innkjøpspris
  3. på baksida eller innsida av
    Приклад
    • ha lort under neglene;
    • stikke noko under kleda;
    • halde ei mappe under armen;
    • ha på ei tynn trøye under jakka
  4. ved (nedre) kanten av
    Приклад
    • bu under fjellet;
    • sitje under treet
  5. innanfor tidsrommet av;
    samstundes med, i løpet av
    Приклад
    • leve under krigen;
    • skaden skjedde under flyttinga;
    • halde seg taus under middagen
  6. som høyrer til;
    styrt av, underordna (2)
    Приклад
    • stå under kommandoen hennar;
    • ha mykje folk under seg;
    • Noreg under kong Sverre;
    • segle under norsk flagg;
    • dette sorterer under eit anna departement
  7. utsett for;
    følgd av
    Приклад
    • under tvil;
    • under alle omstende;
    • under visse vilkår;
    • arbeide under press;
    • leve under elendige tilhøve
  8. til gjenstand for;
    Приклад
    • halde nokon under oppsikt;
    • lova er under revisjon;
    • kome under tilsyn av lege;
    • saka er under behandling
  9. kjend ved;
    knytt til
    Приклад
    • gå under namnet Gulosten;
    • skrive under pseudonym

Фіксовані вирази

  • gå under
    søkke; øydeleggjast
  • gå under jorda
    gøyme seg;
    gå i skjul
  • leggje under seg
    eigne til seg, ta makt over
  • liggje under
    liggje dårlegast an i tevling;
    liggje etter;
    motsett leie (3, 5)
    • liggje under med to mål til pause
  • seks fot under
    i grava
    • ho gjev seg ikkje før ho ligg seks fot under
Сторінка статті

folkesky

прикметник

Значення та вживання

  1. som unngår samvær med andre menneske;
    jamfør sky (2, 2)
    Приклад
    • vere taus og folkesky
  2. om dyr: som held seg unna menneske
    Приклад
    • gaupa er folkesky;
    • katten finst ikkje folkesky
Сторінка статті

kunnskap

іменник чоловічий

Походження

av lågtysk kun(t)schap

Значення та вживання

  1. lærdom;
    Приклад
    • han har stor kunnskap om tilhøva;
    • ha gode kunnskapar i språk
  2. kjennskap eller opplysning om nokon eller noko

Фіксовані вирази

  • kunnskapens høgborg
    stad der mykje kunnskap (1) er samla, til dømes universitet eller bibliotek
  • kunnskapens tre
    • treet i Bibelen som gjev kunnskap om godt og vondt;
      kunnskapstreet
    • kunnskap, lærdom
  • taus kunnskap
    kunnskap som ein ikkje blir uttrykt i ord, men som ein lærer gjennom handling, bruk og erfaring
Сторінка статті

grav 1

іменник жіночий

Походження

norrønt grǫf; samanheng med grave (2

Значення та вживання

  1. stad der ein død person er gravlagd
    Приклад
    • følgje nokon til grava;
    • senke kista i grava;
    • bli lagd i grava;
    • pynte grava;
    • faren ligg i grava;
    • finne graver frå vikingtida;
    • ho tok med seg løyndomen i grava
  3. utgrave hol til å fange dyr i

Фіксовані вирази

  • den som grev ei grav for andre, fell sjølv i henne
    den som planlegg å skade andre, risikerer å bli offer for desse planane sjølv
  • frå vogga til grava
    heile livet
  • få ei våt grav
    drukne
  • grave si eiga grav
    sjølv vere årsak til at ein mislykkast
  • gå i grava
    døy
  • sende i grava
    valde at nokon døyr
  • snu seg i grava
    om avliden person: vere misnøgd og protestere
    • Edvard Grieg hadde snudd seg i grava dersom han hadde høyrt dette
  • stille som i grava
    svært stille
  • stå med eitt bein i grava
    vere døden nær
  • stå på kanten av grava
    vere like ved å døy
  • taus som grava
    heilt taus
Сторінка статті

den tause majoriteten

Значення та вживання

eit fleirtal som meiner det same, men som ikkje gjev uttrykk for kva dei meiner;
Sjå: taus
Сторінка статті

tausheit

іменник жіночий

Значення та вживання

det å vere taus (2;
Приклад
  • vi køyrer bil i tausheit;
  • ideen vart møtt med tausheit
Сторінка статті