Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
33 результатів

Словник букмола 16 oppslagsord

myndig

прикметник

Походження

av lavtysk mundich, opprinnelig ‘som har makt’; av gammelhøytysk munt ‘vern’

Значення та вживання

  1. som har nådd voksen alder, i Norge 18 år, og som kan gjøre avtaler og rå over egne midler uten medvirkning av verge (1;
    til forskjell fra mindreårig og umyndig
    Приклад
    • nå myndig alder;
    • han ble myndig i januar
  2. som vitner om makt og autoritet;
    Приклад
    • tale i en myndig tone;
    • gripe inn med myndig hånd;
    • en myndig leder
    • brukt som adverb:
      • opptre myndig
Сторінка статті

bestemt

прикметник

Вимова

bestemˊt

Походження

av bestemme

Значення та вживання

  1. som ikke er tilfeldig;
    Приклад
    • ved bestemte anledninger;
    • han kom i en bestemt hensikt;
    • spise til bestemte tider
  2. uten innslag av tvil;
    Приклад
    • ha bestemte meninger;
    • gå med bestemte skritt;
    • stemmen var klar og bestemt
  3. i språkvitenskap om adjektiv og substantiv: som merker eller er merket som kjent
    Приклад
    • ‘jenta’ er bestemt form av ‘jente’;
    • ‘den’ og ‘de’ er bestemte artikler

Фіксовані вирази

  • på det mest bestemte
    på det sterkeste
Сторінка статті

umyndiggjøring

іменник чоловічий або жіночий

Походження

jamfør myndig

Значення та вживання

det å frata en person eller en instans råderetten over seg selv
Приклад
  • endringen innebærer en umyndiggjøring av eldre
Сторінка статті

umyndig

прикметник

Значення та вживання

  1. som ennå ikke er myndig (1)
    Приклад
    • umyndige mindreårige
    • brukt som substantiv:
      • umyndige må ha godkjenning fra verge
  2. fratatt retten til å råde over formuen sin og gjøre bindende avtaler;
    Приклад
    • hun ble erklært umyndig
  3. som ikke har makt til å rå over egen skjebne;
    Приклад
    • politisk umyndig;
    • føle seg umyndig
Сторінка статті

myndling

іменник чоловічий

Походження

av tysk Mündling, av gammelhøytysk munt; beslektet med myndig

Значення та вживання

umyndig person i forhold til sin verge (1
Сторінка статті

myndighetsalder

іменник чоловічий

Значення та вживання

alder da en blir myndig (1)
Приклад
  • i 1979 ble myndighetsalderen i Norge satt ned til 18 år
Сторінка статті

myndighet

іменник жіночий або чоловічий

Значення та вживання

  1. myndig (2) oppførsel;
    Приклад
    • opptre med myndighet;
    • ha myndighet til å gjøre noe;
    • hvem har den avgjørende myndighet?
    • bevilgende og lovgivende myndighet;
    • det har du ingen myndighet til
  2. i flertall: styresmakt;
    offentlig instans;
    Приклад
    • her må myndighetene ta ansvar!
    • de kommunale myndigheter
Сторінка статті

kontant 2

прикметник

Походження

fra italiensk; av latin computare ‘regne sammen’

Значення та вживання

  1. som betales med kontanter
    Приклад
    • selge mot kontant betaling;
    • kontant oppgjør
  2. rask og bestemt;
    Приклад
    • et kontant svar;
    • være kontant
    • brukt som adverb:
      • slikt tull avvises kontant

Фіксовані вирази

  • kontant på labben
    med pengesedler fra hånd til hånd
Сторінка статті

formynder

іменник чоловічий

Походження

av lavtysk -mynder; beslektet med myndig

Значення та вживання

  1. eldre betegnelse for verge (1
  2. i overført betydning: person eller instans som bestemmer over noen
    Приклад
    • opptre som politisk formynder
Сторінка статті

dominerende

прикметник

Походження

presens partisipp av dominere

Значення та вживання

  1. Приклад
    • en dominerende far;
    • hun er så dominerende at andre knapt kommer til orde
  2. Приклад
    • de dominerende kretser i norsk kulturliv;
    • dominerende trekk i motebildet;
    • bygget virker dominerende i landskapet;
    • den fargen blir for dominerende
  3. om arveanlegg: dominant (2, 2)
    Приклад
    • dominerende gen
Сторінка статті

Словник нюношка 17 oppslagsord

myndig

прикметник

Походження

av lågtysk mundich, opphavleg ‘som har makt’; av gammalhøgtysk munt ‘vern’

Значення та вживання

  1. som har nådd vaksen alder (i Noreg 18 år), og som kan gjere avtaler og rå over eigne midlar utan medverknad av verje (1, 1);
    til sklinad frå mindreårig og umyndig
    Приклад
    • nå myndig alder;
    • ho blir myndig neste år
  2. som vitnar om makt og autoritet;
    Приклад
    • tale i ein myndig tone;
    • gripe inn med myndig hand;
    • ein myndig leiar
    • brukt som adverb:
      • ho opptredde alltid myndig og bestemd
Сторінка статті

umyndiggjering

іменник жіночий

Походження

jamfør myndig

Значення та вживання

det å ta ifrå ein person eller ein instans råderetten over seg sjølv
Приклад
  • reforma inneber ei umyndiggjering av små kommunar
Сторінка статті

umyndig

прикметник

Значення та вживання

  1. enno ikkje myndig (1)
    Приклад
    • umyndig ungdom
    • brukt som substantiv:
      • ein umyndig med verje
  2. fråteken retten til å rå over formuen sin og gjere bindande avtaler;
    Приклад
    • han vart erklært umyndig
  3. som ikkje har makt til å rå over eigen lagnad;
    Приклад
    • politisk umyndig;
    • kjenne seg umyndig
Сторінка статті

myndling

іменник чоловічий

Походження

av tysk Mündling, av gammalhøgtysk munt; samanheng med myndig

Значення та вживання

umyndig person i høve til verja (1 si
Сторінка статті

lågalder

іменник чоловічий

Походження

av norrønt lǫg ‘lov’, oppfattet som låg; jamfør lag-

Значення та вживання

myndig alder
Приклад
  • lågalderen i Noreg er 18 år

Фіксовані вирази

  • kriminell lågalder
    alder ein person må ha for å kunne bli straffa for brotsverk, i Noreg 15 år
  • seksuell lågalder
    alder ein person må ha nådd for at seksuell omgang med han eller henne ikkje skal vere forbode etter lova, i Noreg 16 år
Сторінка статті

krevje

krevja

дієслово
розділений інфінітив: -a

Походження

norrønt krefja

Значення та вживання

  1. be om noko på ein myndig måte;
    forlange at noko blir gjort, sett i verk eller liknande;
    gjere krav på
    Приклад
    • krevje betaling;
    • ha noko å krevje i buet;
    • krevje lydnad;
    • krevje retten sin
  2. vere naudsynt for at noko skal eksistere, fungere eller lukkast;
    ha til føresetnad
    Приклад
    • arbeidet kravde mykje tid;
    • huset krev mykje vedlikehald
  3. vere skuld i eit stort tap;
    Приклад
    • ulykka kravde fleire menneskeliv

Фіксовані вирази

  • krevje inn
    forlange at noko blir betalt
    • krevje inn skatt;
    • laget kravde inn medlemspengar
  • krevje si kvinne
    gjere det naudsynt å trå til med full kraft;
    jamfør krevje sin mann
    • 100 reisedøgn i året krev si kvinne
  • krevje sin mann
    gjere det naudsynt å trå til med full kraft;
    jamfør krevje si kvinne
    • det kravde sin mann å drive garden
  • krevje sitt
    føre med seg visse krav eller utfordringar
    • eit stort hus med mange barn kravde sitt
Сторінка статті

kontant 2

прикметник

Походження

frå italiensk; av latin computare ‘rekne saman’

Значення та вживання

  1. som blir betalt med kontantar
    Приклад
    • kontant betaling
  2. snøgg og stø;
    Приклад
    • eit kontant svar;
    • vere kontant
    • brukt som adverb:
      • setje ballen kontant i mål

Фіксовані вирази

  • kontant på labben
    med pengesetlar frå hand til hand
Сторінка статті

bestemd, bestemt

прикметник

Вимова

bestemˊd eller  bestemˊt

Походження

av bestemme

Значення та вживання

  1. fast(sett);
    Приклад
    • på ein bestemd dag;
    • ho gjorde det utan nokon bestemd grunn;
    • ete til bestemde tider
  2. Приклад
    • gje eit bestemt svar;
    • vere fast og bestemd;
    • ha bestemde meiningar;
    • gå med bestemde skritt
    • brukt som adverb:
      • setje seg bestemt imot noko;
      • det trur eg bestemt ikkje

Фіксовані вирази

  • på det mest bestemde
    på det sterkaste
Сторінка статті

myndigrettsalder

іменник чоловічий

Значення та вживання

alder da ein blir myndig (1);
Сторінка статті

patriark

іменник чоловічий

Походження

av gresk patriarkhes ‘stamfar’, av patria ‘slekt’ og arkhein ‘herske’

Значення та вживання

  1. stamfar, i Bibelen brukt om stamfedrene til jødefolket
    Приклад
    • patriarkane Abraham, Isak og Jakob
  2. overhovud i den ortodokse kyrkja;
    ærestittel for katolsk biskop av høg rang
    Приклад
    • patriarken av Konstantinopel;
    • patriarken i Moskva
  3. ærverdig og myndig gammal mann (som blir oppfatta som overhovud i familien eller slekta)
Сторінка статті