Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
345 результатів

Словник букмола 179 oppslagsord

fordi, for di

підрядний сполучник

Походження

norrønt fyrir því at ‘for det at’

Значення та вживання

  1. innleder en leddsetning som uttrykker årsak;
    på grunn av at
    Приклад
    • jeg kunne ikke komme fordi jeg var syk;
    • han sluttet fordi han ikke likte seg i jobben
  2. innleder en leddsetning som uttrykker hensikt;
    for at
    Приклад
    • hun har solgt bilen fordi hun skal spare penger

Фіксовані вирази

  • fordi om
    innleder en leddsetning som uttrykker innrømmelse;
    selv om
    • hun fikk jobben fordi om hun var ung
Сторінка статті

følsom

прикметник

Походження

fra tysk; av føle

Значення та вживання

  1. som reagerer sterkt på ytre påvirkning eller inntrykk
    Приклад
    • følsom industri;
    • et følsomt instrument
  2. med sterke følelser;
    Приклад
    • ha et følsomt sinn;
    • være følsom og grinete;
    • jeg er ikke en veldig følsom person
  3. som en unngår å snakke om fordi det kan støte (6) (noen);
    som en behandler med diskresjon;
    Приклад
    • romanen tar opp mange følsomme tema;
    • denne saken krever følsom behandling
Сторінка статті

rotaryklubb

іменник чоловічий

Вимова

roˊtari- eller  råtˊtari-

Походження

etter engelsk Rotary club; av latin rotarius ‘som dreier rundt’, fordi alle verv i klubben går på omgang

Значення та вживання

klubb som hører til Rotary International, en organisasjon som arbeider for forståelse og solidaritetsfølelse mellom medlemmene og mellom nasjonene
Сторінка статті

stupe

дієслово

Походження

norrønt stúpa ‘stå i været’

Значення та вживання

  1. kaste eller styrte (seg) med hodet foran
    Приклад
    • kaste klærne og stupe i sjøen;
    • stupe fra timeteren;
    • hauken stuper rett ned på byttet;
    • jagerflyene stupte ned fra 5000 meters høyde
  2. falle framover
    Приклад
    • stupe så lang en er
  3. segne fordi en er utslitt
    Приклад
    • drive på til en stuper
  4. gå rett ned i
    Приклад
    • fjellet stupte rett i sjøen
  5. minke i omfang eller verdi
    Приклад
    • temperaturen stuper;
    • omsetningen stupte i januar
    • brukt som adjektiv:
      • stupende omsetning

Фіксовані вирази

  • stupe kråke
    rulle rundt (med hodet eller framdelen først);
    slå kollbøtte (1)
  • stupe uti
    våge å begynne med
    • vil en bli musiker, må en ikke være redd for å stupe uti det
Сторінка статті

slepphendt

прикметник

Походження

av slippe og sleppe (3 og -hendt

Значення та вживання

  1. som har lett for å slippe ned det en har i hendene
    Приклад
    • jeg har knust flere kopper fordi jeg er så slepphendt
  2. som ikke passer så godt på noe;
    Приклад
    • hun er slepphendt med pengene;
    • bedriften har vært slepphendt med fortrolig informasjon
Сторінка статті

tolvfingertarm

іменник чоловічий

Походження

etter tysk, opphavlig fra gresk; navnet fordi den er ca. tolv fingerbredder lang

Значення та вживання

første del av tynntarmen
Приклад
  • ha sår på tolvfingertarmen
Сторінка статті

toller

іменник чоловічий

Походження

norrønt tollari; lavtysk tolner

Значення та вживання

  1. person som kontrollerer reisende, bagasje og gods på en grense
    Приклад
    • bagasjen ble undersøkt av tollerne
  2. i bibelspråk: person som ble foraktet fordi han krevde inn skatter for romerne
    Приклад
    • tollere og syndere
Сторінка статті

snikskryt

іменник середній

Походження

jamfør snikskryte

Значення та вживання

selvskryt kamuflert som ydmyke eller selvironiske ytringer
Приклад
  • jeg er lei av alt snikskrytet hennes;
  • å klage over at en ikke kan feire bursdagen sin fordi en er invitert på middag på slottet, er bare snikskryt
Сторінка статті

sjalusi 2

іменник чоловічий

Походження

samme opprinnelse som sjalusi (1 kalt slik fordi en innenfra kunne se det som skjedde utenfor, uten å bli sett selv

Значення та вживання

skjerm eller gardin av brede, tynne, regulerbare ribber
Сторінка статті

sjagreng

іменник чоловічий

Походження

gjennom fransk, fra tyrkisk saghri ‘rygg’, fordi skinnet opphavlig ble framstilt av ryggen på heste- og eselhuder

Значення та вживання

skinn med ru overflate som blant annet brukes til bokbind
Сторінка статті

Словник нюношка 166 oppslagsord

fordi, for di

підрядний сполучник

Походження

norrønt fyrir því at ‘for det at’

Значення та вживання

  1. innleier ei leddsetning som uttrykkjer årsak;
    på grunn av at;
    Приклад
    • eg går fordi eg må;
    • ho flytta fordi ho fekk ny jobb
  2. innleier ei leddsetning som uttrykkjer føremål;
    for at
    Приклад
    • vi har lover fordi vi skal vise kva som er rett og gale

Фіксовані вирази

  • fordi om
    innleier ei leddsetning som uttrykkjer vedgåing;
    jamvel om, enda om
    • skapet kan vere bra fordi om det er brukt
Сторінка статті

mot 1

іменник середній

Походження

norrønt móðr ‘uro i sinnet, harme, mot’

Значення та вживання

  1. det å vere modig og uredd;
    mental styrke til å våge noko;
    sjølvtillit
    Приклад
    • ha mot til å gjere noko;
    • miste motet;
    • halde motet oppe;
    • setje mot i nokon;
    • få nytt mot;
    • ta mot til seg;
    • drikke seg til mot
  2. sinnsstemning, humør;
    huglag
    Приклад
    • friskt mot!

Фіксовані вирази

  • ha mot på noko
    ha lyst til noko (fordi ein trur ein meistrar det)
  • meiningars mot
    eigne, sterke meiningar
    • ei sterk kvinne med meiningars mot
  • til mote
    til sinns;
    med eit visst humør
    • korleis er du til mote?
    • vere ille til mote
  • vere ved godt mot
    ha god von;
    sjå lyst på situasjonen
Сторінка статті

kalkun

іменник чоловічий

Походження

av nederlandsk kalkoen, av kalkoense haan ‘hane frå Calicut’ (ut frå den trua at Amerika var ein del av India); i tydinga ‘mislukka film’ etter engelsk turkey ‘kalkun’, i overført tyding ‘fiasko, flopp’, truleg fordi fuglen ikkje kan flyge

Значення та вживання

  1. opphavleg mellomamerikansk tam hønsefugl med stor vifteforma hale;
    Meleagris gallopavo
  2. kjøt av kalkun (1)
    Приклад
    • ete kalkun til jul
  3. pretensiøs, men heilt mislykka film
Сторінка статті

stupe

stupa

дієслово

Походження

norrønt stúpa ‘stå i vêret’; samanheng med stuv

Значення та вживання

  1. kaste eller styrte (seg) med hovudet føre
    Приклад
    • kaste kleda og stupe i sjøen;
    • stupe frå timeteren;
    • hauken stuper rett ned på byttet;
    • jagarflya stupte ned frå 5000 meters høgd
  2. falle framover
    Приклад
    • stupe så lang ein er
  3. segne fordi ein er utsliten
    Приклад
    • drive på til ein stuper
  4. gå rett ned i
    Приклад
    • fjellet stupte i sjøen
  5. minke i omfang eller verdi
    Приклад
    • temperaturen stuper;
    • omsetnaden stupte i januar
    • brukt som adjektiv:
      • stupande omsetnad

Фіксовані вирази

  • stupe kråke
    rulle rundt (med hovudet eller framparten først);
    slå kollbytte (1)
  • stupe uti
    våge å begynne med
    • han tok over butikken og stupte uti det
Сторінка статті

slepphendt

прикметник

Значення та вживання

  1. som har lett for å sleppe ned det ein har i hendene
    Приклад
    • eg har knust fleire koppar fordi eg er så slepphendt
  2. som ikkje passar så godt på noko;
    Приклад
    • han er ikkje kjend for å vere slepphendt med pengane;
    • legen har vore for slepphendt med reseptane
Сторінка статті

fri 2

прикметник

Походження

av lågtysk vri

Значення та вживання

  1. om person, stat eller styre: som har eller gjev fulle politiske rettar
    Приклад
    • frie borgarar;
    • innbyggjarane er frie;
    • landet har ein fri riksskipnad;
    • den frie verda;
    • frie val
  2. politisk sjølvstyrt;
    uavhengig
    Приклад
    • eit fritt land;
    • eitt fritt folk;
    • den frie pressa
  3. verna av lova;
    trygg for åtak
    Приклад
    • ha fritt leide
  4. ikkje innesperra eller i fangenskap
    Приклад
    • på fri fot
    • brukt som adverb
      • sleppe fri;
      • setje nokon fri
  5. utan stengsel eller hinder (for ferdsel, rørsle, sikt eller liknande)
    Приклад
    • fritt armslag;
    • fritt farvatn;
    • fri bane;
    • fritt utsyn;
    • på fri mark;
    • i Guds frie natur
    • brukt som adverb
      • puste fritt;
      • vekse fritt;
      • falle fritt;
      • garden ligg fritt til
  6. ikkje kontrollert eller regulert (av det offentlege);
    tillaten for alle;
    Приклад
    • fri konkurranse;
    • den frie marknaden;
    • fritt fiske;
    • fritt tilgjenge;
    • fritt ord
  7. ikkje strengt bunden til reglar, mønster, førebilete eller liknande;
    Приклад
    • fri oppseding;
    • fri rytme;
    • fri assosiasjon;
    • fri fantasi;
    • fri kjærleik
    • brukt som adverb
      • fritt omsett etter tysk
  8. utan særleg påverknad eller omsyn av noko slag;
    Приклад
    • ha fritt val;
    • av fri vilje;
    • den frie viljen;
    • på fritt grunnlag;
    • fri utvikling
    • brukt som adverb
      • kunne velje fritt;
      • stille nokon fritt;
      • stå heilt fritt
  9. utan særleg tvang, restriksjonar eller liknande
    Приклад
    • leve eit fritt liv
    • brukt som adverb
      • ha det fritt på jobben
  10. lausriven frå band, plikter, ansvar og liknande
    Приклад
    • kjenne seg fri som fuglen;
    • vere fri og frank
  11. trygg, open og direkte;
    Приклад
    • ha eit fritt blikk;
    • føre eit fritt språk;
    • det rådde ein fri tone i laget;
    • vere fri av seg;
    • får eg vere så fri å …
    • brukt som adverb
      • dette meiner eg fritt;
      • snakke fritt ut
  12. som har (mellombels) fritak frå arbeid, skule eller andre plikter;
    friteken, unnateken
    Приклад
    • ta seg fri frå skulen;
    • ha fri frå jobben;
    • eg vil be meg fri;
    • sleppe fri frå militæret
  13. som unngår;
    som er spart for;
    Приклад
    • gå fri all sut;
    • fri for angst;
    • bli fri sjukdomen
  14. ikkje skyldig eller innblanda;
    jamfør frikjenne
    Приклад
    • kjenne nokon fri;
    • dømme nokon fri
  15. som er utan;
    Приклад
    • vere fri for mat;
    • det er fritt for mus no;
    • boka er fri for humor
  16. brukt som etterledd i samansetningar: utan fare for;
    trygg, sikker
  17. Приклад
    • fri kost og losji;
    • fri skyss
    • brukt som adverb
      • få boka fritt tilsend
  18. i fysikk og kjemi: som ikkje er bunden til noko;
    ikkje i sambinding
    Приклад
    • frie elektron;
    • fri energi

Фіксовані вирази

  • det er ikkje fritt for
    ein kan ikkje nekte for
    • det er ikkje fritt for at det breier seg ein viss skepsis
  • frie hender
    full handlefridom
    • ho fekk frie hender til å lage ein ny radioserie
  • fritt fall
    • fall som ikkje blir hindra av mekanisk motstand
    • rask og kraftig nedgang i verdi, prestisje eller liknande
      • verdsøkonomien var i fritt fall
  • gå fri
    sleppe straff;
    sleppe unna
  • ha ryggen fri
    • vere sikra mot kritikk og åtak fordi ein handla etter reglane eller på andre måtar har gardert seg
    • vere sikra mot fysisk angrep bakfrå
  • i det fri
    utandørs
    • frukost i det fri
  • ikkje vere fri for
    måtte vedgå at nokon er eller gjer det som er nemnt
    • han er ikkje fri for å vere tjuvaktig
Сторінка статті

øving

іменник жіночий

Значення та вживання

  1. det å øve eller øve opp;
    Приклад
    • øving gjer meister
  2. det å meistre eit fag, ein kunst eller ein dugleik (fordi ein har øvd opp evna og halde ho ved like);
    Приклад
    • det skulle øving til dette;
    • ha øving i noko
  3. handling, prøve, omgang eller forsøk (i ei samanhengande rekkje) utført for å oppnå større dugleik
    Приклад
    • øvingar i symjing;
    • skriftlege øvingar på skulen;
    • dei hadde berre 14 dagars øving
  4. organisert verksemd der mannskap eller personale øver for å få rutine i å samarbeide om ein større operasjon
    Приклад
    • kalle inn hæren til øvingar
  5. i idrett: særskild distanse, teknikk eller disiplin som ein konkurrerer i innanfor ein idrett
    Приклад
    • alpine øvingar;
    • første øving var 110 m hekk
Сторінка статті

tollar

іменник чоловічий

Походження

norrønt tollari; lågtysk tolner

Значення та вживання

  1. person som kontrollerer reisande, bagasje og gods på ei grense
    Приклад
    • tollarane undersøkte bagasjen
  2. i bibelmål: person som bleir forakta fordi han kravde inn skatt for romarane
    Приклад
    • tollarar og syndarar
Сторінка статті

sjalusi 2

іменник чоловічий

Походження

same opphav som sjalusi (1 kalla slik fordi ein innanfrå kunne sjå det som skjedde utanfor utan å bli sett sjølv

Значення та вживання

gardin eller skjerm av breie, tynne ribber som ein kan regulere
Сторінка статті

sjagreng

іменник чоловічий

Походження

gjennom fransk, frå tyrkisk shaghri ‘rygg’, fordi skinnet opphavleg vart laga av ryggen på heste- og eselhuder

Значення та вживання

skinn med ru overflate som mellom anna blir brukt til bokband
Сторінка статті