Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
3588 результатів

Словник букмола 1786 oppslagsord

eldre

прикметник

Походження

norrønt ellri, sen norrønt eldri, beslektet med engelsk old, jamfør tysk alt ‘gammel’, komparativ av gammel; jamfør eldst

Значення та вживання

  1. av høyere alder
    Приклад
    • du er eldre enn meg;
    • eldre steinalder
  2. nokså gammel;
    Приклад
    • eldre arbeidere;
    • en eldre dame;
    • i eldre tid;
    • eldre språk
    • brukt som substantiv: gamle mennesker
      • de eldre
  3. som har vært lenge på et sted, i et yrke eller lignende
    Приклад
    • han er eldre i jobben enn kollegaen

Фіксовані вирази

  • den eldre
    brukt etter navn: den eldste av to med samme navn (ofte far og sønn);
    forkortet d.e.
    • Pieter Brueghel den eldre
  • den eldre generasjonen
    ofte brukt om foreldregenerasjonen eller i sammenligninger mellom de etablerte versus de nye
    • norske ledere fra den eldre generasjonen
  • på sine eldre dager
    i alderdommen
Сторінка статті

gammel, gammal

прикметник

Походження

norrønt gamall, jamfør eldre; eldst

Значення та вживання

  1. som har levd lenge;
    av høy alder;
    merket av elde
    Приклад
    • en gammel mann;
    • den gamle kvinnen;
    • den gamle hunden;
    • se gammel ut;
    • bli gammel før tiden
    • brukt som substantiv:
      • unge og gamle
  2. om ting: som har vært til eller vært i bruk lenge;
    dårlig på grunn av elde;
    Приклад
    • et gammelt hus;
    • gamle klær;
    • gammelt brød;
    • verdifulle, gamle bilder;
    • de gamle møblene var de fineste;
    • dette er bare noe gammelt skrap
    • brukt som adverb:
      • det lukter gammelt av sengetøyet
  3. Приклад
    • gamle fraser;
    • gamle takter;
    • han var fortsatt den gamle, gode;
    • av godt, gammelt merke;
    • en god, gammel skikk;
    • det er den gamle historien;
    • et gammelt ord sier at …
    • brukt som substantiv:
      • de kombinerte gammelt og nytt da de innredet huset
  4. som har sitt opphav i fortiden;
    som har vart lenge
    Приклад
    • vi er gamle venner;
    • gammelt vennskap;
    • gammel gjeld;
    • slå den gamle rekorden
  5. som har vært lenge i en bestemt rolle, et bestemt yrke eller lignende;
    Приклад
    • en gammel jeger;
    • en gammel kjenning av politiet;
    • uttale seg som gammel sjømann;
    • være gammel i gamet
  6. som var før;
    tidligere
    Приклад
    • her gikk den gamle veien;
    • i gammel tid;
    • de gamle romere;
    • både den gamle og den nye læreren møtte opp
  7. av en viss alder
    Приклад
    • hun er 17 år gammel;
    • hvor gammel er du?
    • ikke være gammel nok til å kjøpe alkohol

Фіксовані вирази

  • den gamle verden
    fellesbetegnelse for de verdensdelene som oldtidens europeere kjente: Europa, Asia og Afrika;
    til forskjell fra den nye verden
  • fra gammel tid
    fra langt tilbake i tid
    • ritualer, guder og seremonier fra gammel tid
  • fra gammelt av
    fra lang tid tilbake (og fremdeles)
    • her har det fra gammelt av vært drevet reindrift
  • gammel vane er vond å vende
    det er vanskelig å legge av seg en innarbeidet vane
  • i gamle dager
    før i tiden
  • i gammel tid
    før i tiden
  • på sine gamle dager
    i alderdommen
  • ved det gamle
    som før;
    uendret
Сторінка статті

kinematograf

іменник чоловічий

Походження

jamfør -graf

Значення та вживання

  1. eldre betegnelse for filmframviser
  2. eldre betegnelse for kino (1)
Сторінка статті

storfolk

іменник середній

Значення та вживання

eldre betegnelse for folk av høy stand eller rang;
Сторінка статті

storfag

іменник середній

Значення та вживання

om eldre forhold: universitetsfag med normal studietid på fire semestre, til forskjell fra fra grunnfag, mellomfag, hovedfag
Сторінка статті

storskole

іменник чоловічий

Значення та вживання

  1. de tre (eller fire) siste årene av barnetrinnet i grunnskolen
  2. skole som rommer mange elever
    Приклад
    • den storskolen erstatter skolene Hommersåk og Kyrkjevollen
  3. om eldre forhold: de fire siste klassene i folkeskolen
Сторінка статті

stormann

іменник чоловічий

Значення та вживання

eldre betegnelse for fornem, rik mann;
storkar, kakse
Сторінка статті

storfyrste

іменник чоловічий

Значення та вживання

  1. eldre russisk adelstittel for mannlig regent
    Приклад
    • storfyrsten av Kiev;
    • tsaren var storfyrste av Finland
  2. russisk adelstittel for mannlig etterkommer av tsar eller keiser
Сторінка статті

storesøster

іменник жіночий або чоловічий

Значення та вживання

eldre (særlig eldste) søster
Сторінка статті

storebror

іменник чоловічий

Значення та вживання

  1. eldre (særlig eldste) bror
    Приклад
    • han spilte storebror i filmen «Knerten»
  2. i overført betydning: part som er den store, bedre eller sterkeste sammenlignet med en annen
    Приклад
    • bilmodellen Opel Astra er skapt over samme lest som storebror Insignia

Фіксовані вирази

  • storebror ser deg
    i overført betydning: det at person, organisasjon eller institusjon overvåker noen
Сторінка статті

Словник нюношка 1802 oppslagsord

eldre

прикметник

Походження

norrønt ellri, seint norrønt eldri, samanheng med engelsk old, jamfør tysk alt ‘gammal’, komparativ av gammal; jamfør eldst

Значення та вживання

  1. av høgare alder, frå lenger tilbake
    Приклад
    • du er eldre enn eg;
    • eldre steinalder
  2. nokså gammal;
    Приклад
    • eit eldre ektepar;
    • ein eldre mann;
    • i eldre tid;
    • eldre hus;
    • eit eldre blogginnlegg
    • brukt som substantiv: gamle menneske
      • dei eldre;
      • fest for eldre
  3. som har vore lenger på ein stad, i eit yrke eller liknande
    Приклад
    • ho er eldre i stillinga enn han

Фіксовані вирази

  • den eldre
    brukt etter namn: den eldste av to med same namn (ofte far og son);
    forkorta d.e.
    • Kristian Elster den eldre
  • den eldre generasjonen
    ofte brukt om foreldregenerasjonen eller i samanlikningar mellom dei etablerte versus dei nye
    • samle inn forteljingar frå den eldre generasjonen i bygda
  • på sine eldre dagar
    i alderdomen
Сторінка статті

gammal, gamal

прикметник

Походження

norrønt gamall, jamfør eldre; eldst

Значення та вживання

  1. som har levd lenge;
    merkt av elde
    Приклад
    • ein gammal mann;
    • den gamle kvinna;
    • den gamle hesten;
    • gamle folk;
    • bli gammal og grå;
    • bli gammal før tida
    • brukt som substantiv
      • dei gamle i samfunnet;
      • både gamle og unge var samla
  2. om ting: som har vore til eller vore i bruk lenge;
    dårleg som følgje av elde;
    Приклад
    • ei gammal stove;
    • gamle klede;
    • ein gammal ljå;
    • ei verdifull gammal sølje;
    • ta vare på dei gamle trehusa;
    • noko gammalt skrap;
    • gammal mat
    • brukt som adverb
      • det luktar gammalt av fisken
  3. Приклад
    • gamle segner;
    • gamle viser;
    • gamle sanningar;
    • den same gamle leksa;
    • på den gamle måten
    • brukt som substantiv:
      • gammalt og nytt side om side;
      • fortelje gammalt
  4. med opphav i fortida;
    som har eksistert lenge (slik det no er)
    Приклад
    • gamle vener;
    • gammal usemje;
    • gammal venskap;
    • gammal gjeld;
    • garden er gammal i ætta
  5. som har vore lenge i ei viss rolle, eit visst yrke eller liknande;
    Приклад
    • ein gammal tråvar;
    • du er den gode gamle;
    • vere gammal i tralten;
    • han vart ikkje gammal der i garden
  6. som var før;
    tidlegare
    Приклад
    • den gamle vegen gjekk der;
    • i det gamle Hellas;
    • den gamle og den nye formannen;
    • dei gamle romarane;
    • den gamle teljemåten;
    • det gamle året
    • brukt som adverb
      • gammalt var det slik
  7. av ein viss alder
    Приклад
    • ho er ti år gammal;
    • kor gammal er du?
    • eg er like gammal som du;
    • ho er ikkje gammal nok til å byrje på skulen

Фіксовані вирази

  • den gamle verda
    fellesnemning for dei verdsdelane som oldtidas europearar kjende til: Europa, Asia og Afrika;
    til skilnad frå den nye verda
  • etter gammalt
    som før i tida
    • slik seier dei etter gammalt
  • frå gammal tid
    frå langt attende i tid
    • kjende julesongar frå gammal tid
  • frå gammalt av
    frå langt attende i tid (og framleis)
    • her har dei drive med ysting av geitemjølk frå gammalt av
  • gammal vane er vond å vende
    det er vanskeleg å leggje av seg ein innarbeidd vane
  • i gamle dagar
    før i tida
  • i gammal tid
    før i tida
  • med/ved det gamle
    som før;
    uendra
  • på sine gamle dagar
    i alderdomen
Сторінка статті

storvesir

іменник чоловічий

Значення та вживання

om eldre forhold: fremste minister hos sultanen i Det osmanske riket;
jamfør vesir
Сторінка статті

strandsitjar, strandsittar

іменник чоловічий

Значення та вживання

om eldre forhold: person (særleg fiskar eller sjømann) som bur ved sjøen og eig hus på leigd tomt
Сторінка статті

storskule, storskole

іменник чоловічий

Значення та вживання

  1. nemning på dei tre (eller fire) siste åra av barnesteget i grunnskulen
  2. skule som rommar mange elavar
    Приклад
    • ein storskule med over 600 elevar
  3. om eldre forhold: nemning på dei siste fire klassene i folkeskulen
Сторінка статті

stormann

іменник чоловічий

Значення та вживання

eldre nemning for fornem, rik mann;
storkar, kakse
Сторінка статті

storfyrste

іменник чоловічий

Значення та вживання

  1. eldre russisk adelstittel for mannleg regent
    Приклад
    • storfyrsten av Kiev;
    • dei russiske prinsane vart kalla storfyrstar
  2. russisk adelstittel for mannleg etterkomar av tsar eller keisar
Сторінка статті

storfolk

іменник середній

Значення та вживання

eldre nemning for folk av høg stand eller rang;
Сторінка статті

storfag

іменник середній

Значення та вживання

om eldre forhold: fag på Universitetet med normal studietid på fire semester, til skilnad frå grunnfag, mellomfag og hovudfag
Сторінка статті

sjako

іменник чоловічий

Вимова

sjakoˊ eller  sjakåˊ

Походження

gjennom fransk, frå ungarsk

Значення та вживання

om utanlandske eller eldre forhold: høgt, sylinderforma militært hovudplagg
Сторінка статті