Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
2541 результатів

Словник букмола 1272 oppslagsord

del

іменник чоловічий

Походження

av lavtysk de(i)l

Значення та вживання

  1. avgrenset stykke (1, 1) av en helhet;
    Приклад
    • mangle en del;
    • sette inn nye deler;
    • bilen består av mange deler
  2. delmengde av en helhet
    Приклад
    • alle deler av befolkningen;
    • i første del av programmet;
    • store deler av året;
    • det var en del av avtalen
  3. mulig alternativ
    Приклад
    • jeg vil ikke anbefale noen av delene;
    • begge deler er riktig
  4. det å ha eierskap i eller være med på;
    Приклад
    • ta del i feiringen;
    • ha del i foreldreansvaret;
    • få sin del av arven;
    • også barna kan ta del i arbeidet

Фіксовані вирази

  • bli noen til del
    bli gitt til noen;
    falle i noens lodd (1, 1)
    • oppmerksomheten som ble henne til del;
    • kritikkene som har blitt dem til del
  • en del
    nokså mange eller mye
    • i en del tilfeller;
    • dette medfører en del arbeid;
    • det kom en del mennesker;
    • han var en del skadd i fjor
  • for all del
    mer enn noe annet;
    framfor alt
    • husk for all del å drikke nok vann!
  • for den del
    for den saks skyld;
    i og for seg
    • eller noe annet for den del;
    • det holder med en kopp kaffe for den del
  • for noens del
    • etter noens ønske eller preferanse
      • for min del vil jeg si meg enig;
      • direktøren synes for sin del at det var en god idé;
      • for hans del passer det bra
    • for noen eller noe;
      på grunn av
      • sesongen var over for hans del;
      • det blir for dyrt for vår del;
      • vi gjør ikke dette for pengenes del
  • i alle deler
    på alle måter
    • det er i alle deler en sørgelig historie
  • til dels
    til en viss grad;
    delvis
    • det var meldt opphold og til dels pent vær
Сторінка статті

dele 2

дієслово

Походження

norrønt deila(st); opprinnelig fra lavtysk

Значення та вживання

  1. stykke opp en helhet i mindre enheter;
    kløyve, skille
    Приклад
    • rommet er delt i to;
    • hun delte eplet i små biter
    • brukt som adjektiv:
      • delte meninger
  2. Приклад
    • gange og dele;
    • 18 delt på 6 er 3
  3. skifte (2, 5), fordele;
    levere
    Приклад
    • de deler på oppgavene;
    • slektningene delte arven mellom seg;
    • dele utbyttet likt
  4. ha felles eierskap over;
    ha sammen
    Приклад
    • dele rom;
    • idrettsutøverne delte seieren;
    • dele omsorgen for barna
  5. meddele, fortelle, informere;
    gi andre innsikt i
    Приклад
    • dele et innlegg på sosiale medier;
    • de delte sine innerste tanker;
    • dele strategien med resten av laget;
    • han var ikke redd for å dele meningene sine

Фіксовані вирази

  • dele inn
    samle i ulike grupper eller inndelinger;
    gruppere, avgrense (2)
    • dele inn elevene i fire grupper;
    • teksten er delt inn avsnitt
  • dele seg
    splitte (1) seg i flere deler eller komponenter;
    samle seg i to eller flere grupperinger
    • cellene deler seg;
    • partiet delte seg i to
  • dele syn
    være enig
    • vi deler syn på mange vesentlige punkter;
    • de unge deler ikke alltid syn med de eldre
  • dele ut
    gi (1), overrekke;
    fordele
    • dele ut en pris;
    • dele ut brosjyrer
Сторінка статті

romenhet

іменник чоловічий або жіночий

Значення та вживання

  1. mål for å angi volum (1);
  2. del av bygning
    Приклад
    • hotellet har ni frittliggende romenheter
  3. digital enhet som monteres i et rom, og som kan ta imot signal fra fjernkontroll eller lignende
Сторінка статті

rollebytte

іменник середній

Значення та вживання

  1. bytte av rolle (1 i forbindelse med teater eller lignende
    Приклад
    • det var en del rollebytter mellom skuespillerne i starten
  2. i overført betydning: bytte av hvem som har en bestemt funksjon eller status
    Приклад
    • et politisk rollebytte
Сторінка статті

tater

іменник чоловічий

Походження

gjennom lavtysk; fra tyrkisk tartar

Значення та вживання

  1. person som hører til en folkegruppe som i stor grad har levd som omreisende og med norsk romani som nedarvet språk;
    jamfør romanifolk;
    til forskjell fra romer (2
    Приклад
    • taterne/romanifolket har status som én av de fem nasjonale minoritetene i Norge;
    • musikk og sang har alltid vært en viktig del av identiteten til taterne
  2. nedsettende, om eldre forhold: person som levde i utkanten av samfunnet og livnærte seg med håndverk, småhandel og til dels tigging
Сторінка статті

råte

іменник чоловічий

Походження

norrønt rot nøytrum ‘væte, fukt’; beslektet med råtten

Значення та вживання

  1. det å råtne;
    forråtnelse
    Приклад
    • potetene var ødelagt av råte
  2. råtten del av noe
    Приклад
    • skjære bort råten fra eplet
Сторінка статті

rotstokk

іменник чоловічий

Значення та вживання

(underjordisk) del av stengel på plante som inneholder opplagsnæring
Сторінка статті

rotord

іменник середній

Значення та вживання

ord som kan stå alene eller være del av en stamme (1, 5), og som ikke har avledninger eller bøyningsendelse;
jamfør rot (1, 7)
Приклад
  • ‘dans’ er rotord til ‘danse’ og ‘dansing’
Сторінка статті

rotor

іменник чоловічий

Походження

fra latin; jamfør rotere

Значення та вживання

roterende del av motor, turbin eller lignende, for eksempel propellen som løfter et helikopter;
til forskjell fra stator
Сторінка статті

rot 1

іменник жіночий або чоловічий

Походження

norrønt rót

Значення та вживання

  1. del av en plante som går ned i jorda
    Приклад
    • bjørka har lange røtter;
    • skogen råtnet på rot;
    • fra rot til topp
  2. plante med særlig godt utviklet underjordisk del
  3. nederste del av noe som utgjør et feste til noe annet;
  4. i overført betydning: noe som har festet seg som noe stabilt og akseptert;
    grunnlag, tilknytning, rotfeste (1, 2)
    Приклад
    • denne tradisjonen har dype røtter langs hele kysten;
    • planen har ikke rot i virkeligheten
  5. utgangspunkt for noe;
    Приклад
    • rota til alt vondt;
    • her ligger rota til mange av problemene i området
  6. i matematikk: tall i forhold til et annet tall som blir likt når en ultipliserer det med seg selv (én eller flere ganger)
    Приклад
    • rota av 16 er 4
  7. i språkvitenskap: del av ord som kan stå alene eller være del av en stamme (1, 5), og som ikke har avledninger ellerbøyningsendelse;
    jamfør rotord

Фіксовані вирази

  • ha sin rot i
    stamme fra
  • rykke opp med rota
    ta bort fra grunnen av;
    utrydde
  • råtne på rot
    gå i oppløsning;
    forfalle
    • skogen har råtnet på rot
  • slå rot
    • utvikle røtter og begynne å vokse
      • planten slo rot og begynte etter hvert å blomstre
    • utvikle tilhørighet til et sted;
      føle seg hjemme;
      til forskjell fra å være rotløs
      • hun har slått rot i Trondheim
    • feste seg, finne grobunn
      • hans ideer slo rot mellom folket
Сторінка статті

Словник нюношка 1269 oppslagsord

del

іменник чоловічий

Походження

av lågtysk de(i)l

Значення та вживання

  1. avgrensa stykke (1, 1) av ein heilskap;
    Приклад
    • utskiftbare delar;
    • dele kaka i to delar;
    • uret består av mange delar
  2. delmengd av ein heilskap
    Приклад
    • denne delen av verda;
    • den første delen av boka;
    • dei er ein viktig del av samfunnet;
    • forskarane skal ha ein stor del av æra
  3. mogleg alternativ
    Приклад
    • ingen av delane;
    • begge delar er like bra
  4. det å ha eigarskap i eller vere med på;
    Приклад
    • få sin del av arven;
    • ta del i arbeidet;
    • ha del i sameiget;
    • ha del i foreldreansvaret

Фіксовані вирази

  • bli nokon til del
    bli gjeven til nokon;
    falle på nokon sin part (3)
    • gåva som vart meg til del
  • ein del
    nokså mange eller mykje
    • ein del elevar trivst ikkje på skulen;
    • gjere ein del endringar;
    • ein god del dyrare enn forventa;
    • dei syklar ein del
  • for all del
    meir enn noko anna;
    framfor alt
    • hald deg for all del i ro!
  • for den del
    for den saks skuld;
    i og for seg
    • eller noko heilt anna for den del
  • for nokon sin del
    • etter ynsket eller preferansen til nokon
      • eg for min del er lei av alt maset;
      • for hennar del passa det fint;
      • ho er for sin del skeptisk til ideen
    • for nokon eller noko;
      på grunn av
      • dei kjøpte huset mest for utsikta sin del;
      • ete sunt for helsa sin del
  • i alle delar
    på alle måtar
    • alternativet er i alle delar det same no som før
  • til dels
    til ei viss grad;
    delvis
    • påstanden er til dels sjølvmotseiande
Сторінка статті

dele 2

dela

дієслово

Походження

norrønt deila(st); opphavleg frå lågtysk

Значення та вживання

  1. stykkje opp ein heilskap i mindre einingar;
    kløyve, skilje
    Приклад
    • dele noko på tvers
    • brukt som adjektiv:
      • det er delte meiningar om kva som er best;
      • mange foreldre har delt omsorg
  2. Приклад
    • gonge og dele;
    • 12 delt på 3 er 4
  3. skifte (2, 5), fordele;
    Приклад
    • fiskarane delte fangsten mellom seg;
    • arbeidet er delt på fleire byggjefirma
  4. ha felles eigarskap over;
    ha saman
    Приклад
    • dele hybel;
    • dele æra;
    • eg deler ikkje meininga di
  5. informere, fortelje, kunngjere;
    gje andre innsikt i
    Приклад
    • venninnene delte alt med kvarandre;
    • dele innlegg på sosiale medium;
    • dele meiningane sine;
    • han delte erfaringane sine med gruppa

Фіксовані вирази

  • dele inn
    samle i ulike grupper eller inndelingar;
    gruppere, avgrense (2)
    • boka er delt inn i femten kapittel
  • dele seg
    splitte seg i fleire delar eller komponentar;
    samle seg i to eller fleire grupperingar
    • retten delte seg i saka
  • dele syn
    vere samd
    • eg deler syn med partiet i mange saker
  • dele ut
    gje (1), overrekkje;
    fordele
    • dele ut ein pris;
    • dei delte ut gratis vaflar på arrangementet
Сторінка статті

utbygg 2

іменник середній

Походження

av bygg (2

Значення та вживання

(ny og) framstikkande del av ein bygning;
Приклад
  • utbygget på huset
Сторінка статті

bygg 2

іменник середній

Походження

av byggje (1

Значення та вживання

  1. bygning, bru eller annan type konstruksjon som er under oppføring
    Приклад
    • arbeide på eit bygg
  2. mindre hus, bu
    Приклад
    • bygget er lafta etter gammal byggjeskikk
  3. større bygning
    Приклад
    • bygget rommar ei rekkje funksjonar
  4. brukt som etterledd om del av bygning

Фіксовані вирази

  • bygg og anlegg
    verksemd som omfattar oppføring, vedlikehald og ombygging av blant anna bygningar, vegar og industrianlegg
Сторінка статті

falle ut av rolla

Значення та вживання

Sjå: rolle
  1. gløyme innlært rollespel;
    Приклад
    • skodespelaren fall ut av rolla og gløymde neste replikk
  2. gløyme eller kome ut av ein innlært måte å vere på;
    gløyme seg, miste tråden;
    Приклад
    • dei måtte for all del ikkje falle ut av rolla som pålitelege seljarar
Сторінка статті

tater

іменник чоловічий

Походження

gjennom lågtysk, frå tyrkisk tartar

Значення та вживання

  1. person som høyrer til ei folkegruppe som i stor grad har levd som omreisande og med norsk romani som nedarva språk;
    jamfør romanifolk;
    til skilnad frå romar (2
    Приклад
    • taterane/romanifolket har status som éin av de fem nasjonale minoritetane i Noreg;
    • musikk og song har alltid vore ein viktig del av identiteten til taterane
  2. nedsetjande, om eldre forhold: person som levde i utkanten av samfunnet og livnærte seg med handverk, småhandel og til dels tigging
Сторінка статті

rotstokk

іменник чоловічий

Значення та вживання

(underjordisk) del av stengel på plante som inneheld opplagsnæring
Сторінка статті

rotord

іменник середній

Походження

av rot (1

Значення та вживання

ord som kan stå aleine eller vere del av ei stamme (1, 5), og som er utan avleiingar eller bøyingsending;
jamfør rot (1, 7)
Приклад
  • ordet ‘skjærselden’ er samansett av rotorda ‘skjær’ og ‘eld’
Сторінка статті

rotor

іменник чоловічий

Походження

frå latin; jamfør rotere

Значення та вживання

roterande del av motor, turbin eller liknande, til dømes propellen som lyftar eit helikopter;
til skilnad frå stator
Сторінка статті

ròte, rote 1

іменник чоловічий

Походження

jamfør svensk målføre rota ‘rotning’; samanheng med ròten

Значення та вживання

  1. det å ròtne;
    tilstand i noko som ròtnar
    Приклад
    • regn aukar faren for ròte;
    • det kjem ròte i epla
  2. roten del av noko
    Приклад
    • skjere bort ròte frå poteta
Сторінка статті