Avansert søk

Bokmålsordboka 1 oppslagsord

kemner

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom lavtysk, fra middelalderlatin; av latin camera ‘(skatt)kammer’

Betydning og bruk

om eldre forhold: kommunekasserer i by

Nynorskordboka 1 oppslagsord

gang

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt gangr; samanheng med gå (

Tyding og bruk

det å gå på føtene;
gåing (1, gonge (1;
ganglag
Døme
- gang kring juletreet;
- gå den tunge gangen til kemneren;
- kjenne nokon på gangen
- - altargang
  - kappgang
  - passgang
rekkje av steg i ei utvikling eller ein prosess
Døme
- livsens gang;
- gangen i arbeidet;
- gangen i filmen;
- arbeidet går sin vande gang
- - handlingsgang
  - saksgang
esing (1, gjæring (1)
Døme
- få gang i ølet;
- setje gang på deigen
gjæringsmiddel, gjær
ytterrom mellom inngangsdør og andre rom i eit hus;
smalt, langt rom til å gå gjennom (og med dører inn til andre rom);
entré, korridor
Døme
- vente ute på gangen;
- set skoa frå deg i gangen
smal passasje eller veg
- - grusgang
  - hagegang
  - singelgang
tunnel, kanal, løp
Døme
- grave gangar i jorda
- - gallgang
  - gruvegang
  - øyregang
malmåre
porsjon, omgang (1;
sett (1
Døme
- ein gang mat;
- ein gang sengeklede

Faste uttrykk

gå nokon/noko ein høg gang
kunne måle seg med eller overgå noko eller nokon
dei gjekk sine forgjengarar ein høg gang;
skipet gjekk verdas flottaste cruiseskip ein høg gang
i gang
i rørsle, i fart;
i verksemd, i drift;
i gjenge
toget er i gang;
setje klokka i gang;
kome i gang med arbeidet;
krigen er i full gang;
få i gang nye kurs
på gang
i emning
noko var på gang