Avansert søk

25 treff

Nynorskordboka 25 oppslagsord

trekant

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. (geometrisk) figur med tre sider
  2. gruppe på tre personar, oftast om to menn i høve til ei kvinne eller to kvinner i høve til ein mann

side

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt síða, opphavleg ‘noko som tøyer seg nedetter’; jamfør sid

Tyding og bruk

  1. høgre eller venstre del av menneske- eller dyrekropp
    Døme
    • liggje på sida;
    • setje hendene i sida
  2. på slakt: halv kropp utan hovud og lemer
    Døme
    • kjøpe ein bog og ei side
  3. parti som vender utetter;
    ytterflate på langs av noko
    Døme
    • bilen velta over på sida;
    • bilen kom opp på sida av syklisten;
    • sidene i ein trekant
  4. Døme
    • sidene i ei bok;
    • slå opp på side 200 i læreboka
  5. del av rom, område eller tidsrom
    Døme
    • sitje på høgre sida i salen;
    • gå på venstre sida av vegen;
    • på andre sida av fjorden;
    • på denne sida av nyttår
  6. eigenskap
    Døme
    • ha sine gode sider
  7. del, felt, område
    Døme
    • den økonomiske sida av saka;
    • to sider av same saka
  8. kant, retning til høgre eller venstre
    Døme
    • eg hadde ikkje venta dette frå den sida
  9. parti (for eller imot)
    Døme
    • få tilslutnad frå alle sider;
    • ha nokon på si side;
    • ho på si side;
    • vere med i krigen på feil side
  10. Døme
    • vere i slekt på begge sider

Faste uttrykk

  • leggje til side
    spare, gøyme
    • ho legg til side litt pengar;
    • planane er lagde til side
  • på sida av saka
    utanfor det eigenlege saksområdet
  • setje til side/sides
    oversjå
    • få fullmakt til å setje til side forskrifter
  • side om side
    på høgde med kvarandre;
    jamsides
    • dei gjekk side om side
  • sterk side
    god eigenskap
    • viljen til å hjelpe dei som er i naud, er ei sterk side ved folk
  • svak side
    feil, mangel
    • ei svak side ved rapporten;
    • undersøkinga har svake sider
  • til sides
    til ein annan stad;
    bort
    • feie all tvil til sides;
    • ta eit steg til sides;
    • dra gardinene til sides
  • ved sida av
    • like inntil
      • han trefte ved sida av blinken
    • jamsides med
      • dei sat ved sida av kvarandre
    • i tillegg (til)
      • ho fekk jobb, men fortsette å studere ved sida av
  • vere på den sikre sida
    halde seg trygg;
    ha teke åtgjerder

vinkelhake

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør hake (2

Tyding og bruk

  1. linjal forma som ein rettvinkla trekant
  2. målereiskap av to rette linjalar som dannar ein gjeven vinkel i høve til kvarandre, vanlegvis 90º

trigonometri

substantiv hankjønn

Opphav

av gresk trigonon ‘trekant’; jamfør -metri

Tyding og bruk

del av matematikken som gjeld samanhengen mellom storleik på sider, vinklar og anna i trekantar

triangel 2

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

av tri- og latin angulus ‘hjørne’

Tyding og bruk

  1. slaginstrument laga av ei stålramme med form som ein likesida trekant

spissvinkla

adjektiv

Tyding og bruk

som lagar eller inneheld ein spiss vinkel (1);
til skilnad frå rettvinkla og stumpvinkla
Døme
  • ein spissvinkla trekant

katet

substantiv hankjønn

Opphav

av gresk kathetos ‘loddrett linje’

Tyding og bruk

kvar av dei to korte sidene i ein rettvinkla trekant;
til skilnad frå hypotenus

median

substantiv hankjønn

Opphav

av seinlatin medianus ‘som finst i midten’, av medius ‘midtre’

Tyding og bruk

  1. i matematikk: rett linje frå eit hjørne i ein trekant til midtpunktet på motståande side
  2. i statistikk: verdi som har den midtre plassen i ei rekkje av aukande eller minkande verdiar

delta 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

av delta (1; opphavleg brukt om landet ved Nil-munninga, som har form som ein trekant

Tyding og bruk

landområde danna ved avleiringar ved munninga av ei elv, der elva deler seg i fleire forgreiningar;
Døme
  • dei inste delane av deltaet er oppdyrka

parsida

adjektiv

Opphav

av par (1

Tyding og bruk

om trekant: som har to jamlange sider;
Døme
  • ein parsida trekant