Avansert søk

Nynorskordboka 15 oppslagsord

tekste

teksta

verb

Tyding og bruk

setje tekst til film, fjernsynsprogram eller liknande
Døme
- fjernsynsprogrammet er teksta for høyrselshemma
sende melding til nokon med SMS (1);
melde (3, 3), sende SMS (2)
Døme
- eg har berre teksta med seljaren
i teater og musikk: uttale tekst tydeleg

tekst

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

norrønt textr eller texti; av latin textus ‘vev’

Tyding og bruk

trykte eller skrivne ord sette saman i ein heilskap slik at det gjev meining, til dømes i ei bok, ein artikkel eller ein e-post;
samanhengande mengd av skrivne ord
Døme
- ei bok med lite tekst og mykje bilete;
- desse tekstane er uleselege;
- skriv ein kort tekst om sommarferien din;
- ein gresk tekst med omsetjing
- - lovtekst
  - originaltekst
ord til ein melodi
Døme
- ein popmelodi med norsk tekst
- - songtekst
utdrag frå Bibelen eller bibelstad som utgangspunkt for ei preike
Døme
- teksten i dag er frå Salmane;
- leggje ut teksten på førehand
omsetjing eller attgjeving av tale i eit fjernsynsprogram, ein film eller liknande, som blir vist nedst på skjermen;
undertekst (1);
til skilnad frå dubbing
Døme
- filmen er på fransk med norske tekstar
i typografi: stor skriftstorleik;
20-punkts kegel

Faste uttrykk

halde seg til teksten
ikkje snakke seg vekk frå eit planlagt tema
lese nokon teksten
irettesetje nokon
læraren las elevane teksten da halve klassa ikkje leverte i tide

tomrom

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

rom eller plass som det ikkje er nokon eller noko i eller på, eller som ikkje er fylt eller utnytta
Døme
- eit tomrom innmed veggen;
- eit tomrom i benkerada
hol, luke (1, lakune
Døme
- tanken blir hengande i eit tomrom;
- det er mange tomrom i teksta
plass det er vanskeleg å fylle;
sakn
Døme
- det vart eit tomrom da mor døydde

tolking

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å omsetje munnleg;
jamfør tolke (1)
det å tolke (2) eller bli tolka
Døme
- bokstavleg tolking av teksta
- - bibeltolking
  - feiltolking
resultat av tolking (2)
Døme
- leggje fram ulike tolkingar av romanen

utheving

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å markere tekst (typografisk) slik at han blir tydelegare

Døme

uthevingar i teksta

samsvar

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

det å samsvare;

Døme

gje betre samsvar mellom inntekter og utgifter

Faste uttrykk

vere i samsvar med
stemme overeins med;
samsvare med
teksta bør vere i samsvar med gjeldande rettskriving

rams 2

substantiv ubøyeleg

Opphav

Faste uttrykk

på rams
slik at ein kan ramse det opp ordrett;
utanboks
dei kunne teksta på rams

hud

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt húð

Tyding og bruk

ytste lag eller dekke på dyre- eller menneskekropp
Døme
- frisk hud;
- eg får alltid tørr hud om vinteren
avflådd hud (1) av større pattedyr
Døme
- handle med huder og skinn
- - elghud
  - oksehud
  - reinshud
ytre kledning (2) på skip
- - ishud
  - metallhud

Faste uttrykk

få tjukk/tjukkare hud
bli mindre kjenslevar;
tole meir kritikk
ho har fått tjukkare hud etter alt som er sagt om henne;
eg har fått tjukk hud etter så mange år i leiinga
få/kome under huda
bli nær fortruleg med;
få kjennskap til det inste hos nokon
teksta kjem ikkje under huda på hovudpersonen;
kanskje eg endeleg har fått bygdelivet under huda!
ha ei reim av huda
ha ein snev av eit lyte eller ein skavank
ha tjukk hud
tole mykje kritikk;
ikkje vere kjenslevar
ho har tjukk hud etter mange år i politikken
ha tynn hud
vere kjenslevar;
vere tynnhuda (2), nærtakande
ho har så tynn hud og tek alt personleg
krype under huda
gjere sterkt inntrykk på
orda hans kraup under huda på meg
med hud og hår
fullstendig
ulven slukte byttet med hud og hår;
han slukte historia med hud og hår
skjelle huda full
gje (nokon) drygt med vondord;
kjefte veldig, refse
dei skjelte meg huda full
urein hud
hud med kviser og liknande

utanboks, utaboks

adverb

Opphav

Tyding og bruk

utan å sjå på teksta;

etter minnet, utanåt

Døme

lære, kunne leksa utanboks

på rams

Tyding og bruk

slik at ein kan ramse det opp ordrett;

utanboks;

Sjå: rams

Døme

dei kunne teksta på rams

Resultater per side: