Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 18 oppslagsord

onkel

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk; frå latin avunculus ‘morbror’

Tyding og bruk

  1. bror eller svoger til far eller mor;
    farbror, morbror
    Døme
    • mor har to brør og far tre, og dei er onklane mine;
    • onkel Pål er gift med farsystera mi
  2. (eldre) mannleg slektning;
    mann som underheld eller leier leik med barn
    Døme
    • ein populær onkel i barnetimen
  3. brukt som nemning for politi
    Døme
    • onkel politi

Faste uttrykk

  • rik onkel
    person, bedrift eller liknande som bidreg til å styrkje økonomien
    • fotballaget treng ein rik onkel
Artikkelside

rik onkel

Tyding og bruk

person, bedrift eller liknande som bidreg til å styrkje økonomien;
Sjå: onkel, rik
Døme
  • fotballaget treng ein rik onkel
Artikkelside

morbror

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

bror til mor;
onkel på morssida
Artikkelside

syskenbarn, søskenbarn

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt systkinabǫrn fleirtal

Tyding og bruk

  1. barn til onkel eller tante åt ein sjølv; jamfør fetter og kusine
  2. barn til syster eller bror
Artikkelside

onkelbarn

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

barn som ein er onkel til;
jamfør nevø og niese
Artikkelside

arveonkel

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

(rik) onkel som ein vonar eller kjem til å få arv frå
Artikkelside

pengebinge

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. binge (1) til å ha pengar i
    Døme
    • pengebingen til onkel Skrue
  2. i overført tyding: mengd av pengar;
    formue
    Døme
    • den kommunale pengebingen
Artikkelside

gamleonkel, gamalonkel, gammalonkel

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

onkel til mor eller far
Døme
  • gamleonkelen min;
  • han gamleonkel Ola
Artikkelside

rik

adjektiv

Opphav

norrønt ríkr, opphavleg ‘mektig’

Tyding og bruk

  1. som eig mykje, som har rikeleg av noko
    Døme
    • ei rik og mektig kvinne;
    • rike nasjonar;
    • landet er rikt på vasskraft;
    • rike oljefunn;
    • ha ein rik fantasi;
    • bli ei røynsle rikare
    • brukt som substantiv:
      • dei rike har det godt
  2. som gjev god avkastning
    Døme
    • ein rik eplehaust;
    • eit rikt fiske
  3. som inneheld mykje av noko
    Døme
    • appelsin er rik på C-vitamin
  4. som inneheld mykje forskjellig;
    Døme
    • ein rik fauna;
    • leve eit rikt liv

Faste uttrykk

  • rik onkel
    person, bedrift eller liknande som bidreg til å styrkje økonomien
    • fotballaget treng ein rik onkel
  • smular frå dei rike sitt bord
    det som blir til overs etter dei som har mykje
Artikkelside

snill

adjektiv

Opphav

norrønt snjallr ‘dugande, god, klok’; jamfør norrønt snild ‘dugleik’

Tyding og bruk

  1. skikkeleg i åtferd, god å omgåast med;
    Døme
    • vere snill og medgjerleg;
    • ver snill no, gut!
    • ein snill hund
  2. Døme
    • ei snill og omsorgsfull mor
    • gjevmild
      • få noko av ein snill onkel
    • hjelpsam, venleg
      • snille grannar;
      • slå på lyset, er du snill;
      • vil du vere så snill å gjere meg ei teneste
    • i utrop:
      • snille deg, det treng du ikkje gjere!
  3. fin;
    Døme
    • snille klede;
    • snilt vêr
Artikkelside
Side 1 av 2